Bài giảng Quản trị marketing - Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động marketing

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

BÀI 3: QUẢN LÝ ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG VĨ MÔ TỚI

HOẠT ĐỘNG MARKETING

Hướng dẫn học

 Nắm bắt những khái niệm cơ bản, các bộ

phận cấu thành môi trường marketing vĩ mô

của doanh nghiệp.

 Thông qua các tình huống cụ thể phân tích các

tình huống ảnh hưởng của các yếu tố thuộc

môi trường vĩ mô tới hoạt động marketing của

doanh nghiệp.

 Phân tích đưa ra các giải pháp thích nghi,

khai thác các yếu tố thuộc môi trường vĩ mô

trong hoạt động kinh doanh của các doanh

nghiệp cụ thể.

Thời lượng

 5 tiết học

Mục tiêu

Trang bị cho học viên những vấn đề cơ bản về

lý thuyết và kỹ năng phân tích tình huống thực

tiễn sau:

 Tác động của môi trường nhân khẩu tới hoạt

động marketing.

 Tác động của môi trường kinh tế tới hoạt

động marketing.

 Tác động của môi trường công nghệ tới hoạt

động marketing.

 Tác động của môi trường tự nhiên tới hoạt

động marketing.

 Tác động của môi trường chính trị luật pháp

tới hoạt động marketing.

 Tác động của môi trường văn hóa, xã hội tới

hoạt động marketing.

V1.0

35

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

TÌNH HUỐNG DẪN NHẬP

Tình huống: Cà phê Trung Nguyên

Cà phê Trung Nguyên được coi là biểu tượng thành công của doanh nghiệp Việt Nam trong

thời kỳ hội nhập quốc tế. Sau hơn 10 năm phát triển, Trung Nguyên đã có hàng nghìn cửa

hàng cà phê trong chuỗi nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam và đã thâm nhập thành công

vào các thị trường được coi là đặc biệt khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Singapore, Trung Đông,

Châu Âu, v.v..

Tại Việt Nam, cà phê Trung Nguyên nhắm vào thị trường của những người trẻ tuổi, năng động

và tầng lớp trung lưu mới xuất hiện. Mỗi quán cà phê đều có những giá trị cốt lõi, tiêu chuẩn

chung đó là mang phong cách Việt và hồn của Tây Nguyên với khẩu hiệu “Khơi nguồn sáng

tạo”. Bên cạnh đó lại có những phong cách riêng phù hợp với đặc tính cộng đồng và khu vực.

Cà phê tại TP.HCM nhắm vào giới trẻ, phong cách hip-hop, trang trí nhiều màu sắc tươi sáng.

Tại Hà Nội, nơi khách hàng được coi là bảo thủ, cà phê Trung Nguyên có vẻ truyền thống hơn,

ít sinh động hơn với những cô gái phục vụ trong trang phục áo dài, âm nhạc quê hương nhẹ

nhàng, cùng những trang trí bằng tre hoặc song mây đơn giản, thô mộc.

Câu hỏi gợi mở

 Điều gì đã đem lại sự thành công cho cà phê Trung Nguyên ở Việt Nam cũng như ở

nước ngoài?

 Trung Nguyên đã biết khai thác các yếu tố môi trường vĩ mô nào trong hoạt động kinh doanh

của mình?

 Đâu là những nét văn hóa được khai thác trong chiến lược marketing của Trung Nguyên?

36

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

3.1.

Các yếu tố thuộc về môi trường marketing

3.1.1.

Khái niệm

Môi trường marketing là tổng hợp tất cả các yếu tố, những lực lượng bên trong và bên

ngoài của doanh nghiệp, có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến hoạt động hoặc việc

ra các quyết định của bộ phận marketing trong doanh nghiệp, đến khả năng thiết lập

hoặc duy trì mối quan hệ giữa doanh nghiệp với khách hàng.

Môi trường marketing của doanh nghiệp có thể được chia ra thành môi trường vi mô

và môi trường vĩ mô.

3.1.2.

Môi trường marketing vi mô

Môi trường marketing vi mô bao gồm các yếu tố liên quan chặt chẽ đến doanh nghiệp,

ảnh hưởng đến hoạt động marketing của doanh nghiệp, nhưng đồng thời doanh nghiệp

cũng có thể tác động làm thay đổi các yếu tố này.

Môi trường marketing vi mô bao gồm 6 yếu tố là: Các yếu tố, lực lượng bên trong

doanh nghiệp; những người cung ứng; các trung gian marketing; khách hàng; đối thủ

cạnh tranh; công chúng trực tiếp.

3.1.3.

Môi trường marketing vĩ mô

Môi trường marketing vĩ mô bao gồm các yếu tố, các lực lượng xã hội rộng lớn, có

ảnh hưởng đến toàn bộ môi trường marketing vi mô và tới các quyết định marketing

của doanh nghiệp. Doanh nghiệp hầu như không thể tác động làm thay đổi các yếu tố

của môi trường này.

Các yếu tố của môi trường vĩ mô bao gồm:

 Môi trường nhân khẩu học;

 Môi trường kinh tế;

 Môi trường tự nhiên;

 Môi trường công nghệ kỹ thuật;

 Môi trường chính trị luật pháp;

 Môi trường văn hóa.

V1.0

37

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

Môi trường công nghệ,

Môi trường kinh tế,

nhân khẩu

tự nhiên

Trung gian

marketing

Sản phẩm

Giá cả

Thông tin

marketing

Phân phối

Xúc tiến

Khách hàng

hỗn hợp

mục tiêu

Kế hoạch

marketing

Kiểm tra

marketing

Công

chúng

Nhà cung

cấp

Tổ chức

thực hiện

marketing

Đối thủ cạnh

tranh

Môi trường chính trị,

luật pháp

Môi trường văn hoá,

xã hội

Hình 3.1. Các yếu tố chi phối đến hoạt động marketing của doanh nghiệp

3.2.

Những tác động chính của môi trường vĩ mô tới hoạt động marketing

Môi trường nhân khẩu học

3.2.1.

Nhân khẩu học nghiên cứu vấn đề dân số và con người như quy mô, mật độ dân số,

phân bố dân cư, tỉ lệ sinh, tỉ lệ chết, cơ cấu tuổi tác, giới tính, sắc tộc, nghề nghiệp

v.v.. Tất cả các yếu tố về nhân khẩu học này có ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô và

đặc điểm thị trường. Do đó, nó luôn là đối tượng nghiên cứu của các doanh nghiệp,

các nhà hoạt động thị trường, các chuyên gia marketing. Các đặc điểm và xu hướng

chủ yếu của môi trường nhân khẩu được quan tâm bởi người làm marketing bao gồm:

quy mô và tốc độ tăng dân số; sự thay đổi cơ cấu tuổi tác trong dân cư; quy mô gia

đình giảm đi, phụ nữ được giải phóng khỏi các công việc gia đình; phân bố dân cư và

quá trình đô thị hoá; trình độ học vấn liên quan đến sở thích, hành vi, nhu cầu; sự di

chuyển từ một thị trường đại chúng sang các vi thị trường.

38

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

 Quy mô và tốc độ tăng dân số

Yếu tố này biểu hiện quy mô của thị trường tiềm năng,

của nhu cầu; sự tăng trưởng hay suy thoái của thị trường.

Ví dụ: Thị trường Trung Quốc 1,3 tỷ dân, Việt Nam

85 triệu dân, EU 350 triệu dân... Tuy nhiên, dân số

tăng, nhu cầu tăng không có nghĩa là sức mua thị

trường tăng, điều này còn phụ thuộc vào tốc độ tăng

trưởng kinh tế, loại hàng hoá.

Quy mô và tốc độ

tăng dân số

 Sự thay đổi cơ cấu tuổi tác trong dân cư

Sự thay đổi cơ cấu tuổi tác trong dân cư dẫn đến sự thay đổi cơ cấu khách hàng

tiềm năng theo độ tuổi, cơ cấu tiêu dùng các loại hàng hoá.

Ví dụ: EU, Nhật Bản hiện nay có số người lao động/số người nghỉ hưu = 4/3;

nhu cầu cho người nghỉ hưu tăng. Ở Trung Quốc tỷ lệ này sẽ là 1/1 vào năm 2025.

 Quy mô gia đình giảm, phụ nữ được giải phóng khỏi công việc gia đình

Yếu tố này quyết định việc hình thành các nhu cầu cần thiết cho phụ nữ để

tham gia hoạt động xã hội, nảy sinh các nhu cầu về chăm sóc con cái, cần các

loại món ăn được chế biến sẵn, đồ dùng cho phụ nữ tại các công sở...

 Phân bố lại dân cư và quá trình đô thị hoá

Quá trình di dân từ nông thôn lên thành thị tạo ra các nhu

cầu về nhà ở, xuất hiện nhu cầu của một xã hội công

nghiệp như: Bảo hiểm y tế, nhân thọ, dịch vụ cho thuê

phương tiện đi lại, mua trả góp các đồ dùng gia đình...

 Trình độ học vấn liên quan đến sở thích, hành vi,

nhu cầu

Quá trình đô thị hoá

Xu hướng chung là trình độ học vấn của khách hàng

ngày càng tăng, họ đòi hỏi doanh nghiệp phải cung cấp các sản phẩm có

chất lượng tốt, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, sự phát triển bền

vững của con người và của toàn xã hội. Biểu hiện cụ thể là người tiêu dùng ngày

nay đòi hỏi các sản phẩm thực phẩm phải sạch, không có hóa chất, chất lượng

sản phẩm phải được quản lý bởi các chỉ tiêu hóa, lý, sinh rất nghiêm ngặt. Các sản

phẩm hàng tiêu dùng phải đảm bảo tính không gây hại cho người dùng và hơn nữa

phải thân thiện với môi trường như túi đựng hữu cơ tự hủy, xe ô tô có nồng độ

khí thải thấp,...

 Sự di chuyển từ một thị trường đại chúng sang các vi thị trường

Sự di chuyển từ một thị trường đại chúng sang các vi thị trường. Do nhu cầu của

quần chúng rất khác nhau, người tiêu dùng đòi hỏi khắt khe hơn. Do đó, marketing

phải nắm bắt được những nhóm người khác nhau trong xã hội.

3.2.2.

Môi trường kinh tế

Môi trường kinh tế bao gồm các yếu tố liên quan chặt chẽ đến những xu hướng chủ yếu

trong thu nhập, sức mua và các kiểu chi tiêu hay các hành vi kinh tế của người tiêu

dùng. Người làm Marketing cần quan tâm đến môi trường kinh tế ở các khía cạnh:

 Cơ sở hạ tầng kỹ thuật;

 Tốc độ tăng trưởng kinh tế chung;

 Cơ cấu ngành kinh tế, vùng kinh tế;

V1.0

39

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

 Thu nhập bình quân; sự phân bổ và phân hóa thu nhập;

 Cơ cấu chi tiêu;

 Xu hướng quốc tế hóa nền kinh tế thế giới.

Các chỉ tiêu chủ yếu của môi trường kinh tế: GDP,

GNP, GDP/người, GNP/người, tốc độ tăng của

GDP, GNP, tỷ lệ lạm phát, tỷ lệ chi tiêu/tích luỹ,

mức đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài, cơ cấu

ngành, vùng kinh tế, tỷ lệ thất nghiệp, khả năng cấp

tín dụng...

Môi trường kinh tế

Các chỉ tiêu này phản ánh sức mua của một thị

trường: thu nhập tăng – nhu cầu có khả năng thanh toán tăng – sức mua thị trường tăng.

Kinh tế đang trong giai đoạn tăng trưởng hay suy thoái;

Ví dụ: khủng hoảng Châu Á làm thay đổi thói quen tiêu dùng. Mức co giãn của cầu so

với giá khác nhau đối với từng nhóm mặt hàng. Tại sao tập đoàn Bourbon lại đầu tư

xây dựng đại siêu thị Cora tại các thành phố lớn ở Việt Nam?

3.2.3.

Môi trường tự nhiên

Môi trường tự nhiên bao gồm hệ thống các yếu tố tự

nhiên ảnh hưởng nhiều mặt đến các nguồn lực đầu

vào cho sản xuất kinh doanh cũng như cho các hoạt

động Marketing của doanh nghiệp.

Người làm Marketing cần quan tâm đến môi trường

tự nhiên ở các khía cạnh: Vị trí địa lý, thời tiết, khí

hậu của địa bàn kinh doanh.

Môi trường tự nhiên

Đặc điểm của môi trường tự nhiên trong những năm

đầu của thế kỷ 21:

 Thiếu hụt nguyên liệu, nhiên liệu như nước, dự tính gas, dầu mỏ sẽ chỉ đủ dùng

trong vòng 100 năm, rừng ngày càng bị thu hẹp, dân số tăng nhanh trong khi diện

tích đất canh tác không tăng.

 Chí phí khái thác tài nguyên, năng lượng tăng, chi phí nghiên cứu phát minh các

nguyên vật liệu mới thay thế rất tốn kém như: Nghiên cứu sản xuất điện mặt trời,

điện từ rác, từ sóng biển, từ địa nhiệt, v.v.. Các nguyên nhân này làm chi phí đầu

vào tăng.

 Mức độ ô nhiễm môi trường tăng, chi phí nghiên cứu, xử lý chất thải tăng, chi phí

bảo vệ môi trường tăng.

Ví dụ: trước đây các doanh nghiệp có thể tuỳ tiện đổ chất thải, nước thải ra sông,

biển, nay tất cả các chất thải này đều phải qua xử lý. Hình thành nhiều tổ chức bảo

vệ môi trường như Greenpeace, WWF, v.v.. cản trở hoạt động của các doanh

nghiệp làm ảnh hưởng đến môi trường như việc phá rừng, gây ô nhiễm đất, nguồn

nước, xây nhà máy điện nguyên tử, v.v..

 Can thiệp của chính phủ vào việc sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ

môi trường. Chính phủ ngày càng đưa ra các quy định chặt chẽ hơn về các chỉ tiêu

bảo vệ môi trường, về đổ chất thải công nghiệp, về các sản phẩm gây hại đến môi

trường (thuốc trừ sâu, diệt cỏ v.v..).

Ví dụ: quy định về mức độ chứa lưu huỳnh, chì trong khí thải của động cơ ôtô, v.v..

40

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

3.2.4.

Môi trường công nghệ

Môi trường công nghệ kỹ thuật bao gồm các yếu tố gây tác

động đến công nghệ mới, sáng tạo sản phẩm và cơ hội thị

trường mới. Người làm Marketing cần quan tâm đến môi

trường công nghệ kỹ thuật ở các khía cạnh:

 Công nghệ kỹ thuật tác động mạnh mẽ đến chi phí sản

xuất và năng suất lao động, ảnh hưởng đến việc thực thi

các giải pháp cụ thể của marketing;

 Đe dọa của sản phẩm thay thế;

 Các xu hướng trong môi trường công nghệ kỹ thuật có

thể tạo ra các cơ hội hay đe dọa cho hoạt động sản xuất

kinh doanh;

Môi trường công nghệ

 Xu hướng tập trung vào những cải tiến nhỏ để làm kéo dài vòng đời sản phẩm;

 Chi phí R&D chiếm một tỷ lệ ngày càng gia tăng trong thu nhập quốc dân;

 Sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật làm cho chu kỳ sống của sản

phẩm công nghiệp giảm đi do xuất hiện nhanh chóng của các loại sản phẩm thay

thế (bút bi thay bút máy, điện thoại di động thay dần điện thoại cố định, máy tính

thay máy chữ, các máy tính đời sau thay đời trước);

 Sự ra đời và phát triển không ngừng của các lĩnh vực công nghệ mới như: công

nghệ sinh học, công nghệ thông tin;

 Xuất hiện khả năng vô tận trong nghiên cứu khoa học như: Biến đổi gen, phương

pháp nhân bản, thực tại ảo, mạng internet, thương mại điện tử, kinh doanh điện tử,

thư điện tử v.v..

 Sự phát triển nhanh chóng về công nghệ đã làm cho các chính phủ chú ý đến bảo về

quyền lợi của người tiêu dùng bằng cách đặt ra các tiêu chuẩn về công nghệ

kỹ thuật (ISO 9000, ISO 9002, tiêu chuẩn của hiệp hội hàng không, xây dựng v.v..).

3.2.5.

Môi trường chính trị

Môi trường chính trị luật pháp bao gồm các yếu tố phản ánh

sự tác động can thiệp của các chủ thể quản lý vĩ mô tới hoạt

động kinh doanh của doanh nghiệp.

Người làm Marketing cần quan tâm đến môi trường chính

trị luật pháp ở các khía cạnh:

 Tác động của hệ thống luật pháp và sự ổn định chính trị

tới hoạt động marketing;

Môi trường chính trị

 Hệ thống công cụ chính sách của Nhà nước như: Ưu đãi, bảo hộ thuế quan, hạn

ngạch, tỷ giá v.v

 Rủi ro chính trị luôn là nguy hiểm nhất (quốc hữu hoá, cấm nhập, xuất khẩu, v.v..).

 Các tác động của hệ thống luật pháp tới hoạt động của doanh nghiệp nói chung và

hoạt động marketing: các bộ luật, nghị định, thông tư v.v..

Ví dụ: cấm mọi hình thức quảng cáo về thuốc lá, quy định về vệ sinh an toàn thực

phẩm, về thuốc, dược phẩm.

 Hệ thống các công cụ chính sách của nhà nước nhằm thúc đẩy khuyến khích lĩnh

vực này hay lĩnh vực khác của vùng này hay vùng khác v.v..

V1.0

41

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

Ví dụ: Cấp hoặc không cấp quota, với điều kiện nào thì được phép kinh doanh, có

áp dụng chính sách hai giá không v.v..

 Cơ chế điều hành của chính phủ: Có rõ ràng, minh bạch không, có thay đổi thường

xuyên không? điều hành xuất nhập khẩu, cạnh tranh, bảo hộ, độc quyền, sự can

thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp, thủ tục hành chính v.v..

Chính phủ thành lập, cho phép thành lập các tổ chức, hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng

hoạt động để kiểm soát, giám sát hoạt động marketing của doanh nghiệp.

3.2.6.

Môi trường văn hoá

3.2.6.1. Những khái niệm cơ bản về văn hóa

 Văn hoá được hiểu là hệ thống giá trị, quan niệm,

niềm tin, truyền thống, chuẩn mực hành vi được

cả một tập thể người giữ gìn. Văn hoá được hình

thành trong những điều kiện nhất định về: môi

trường tự nhiên, khí hậu, vật chất, lịch sử v.v.. và

luôn có sự tương tác giữa các nền văn hoá, có thể

biển đổi từ từ theo thời gian.

Môi trường văn hóa

Mỗi quốc gia có một nền văn hoá riêng, nó quyết

định đến hành vi và thói quen tiêu dùng.

Ví dụ: Người Ấn Độ không ăn thịt bò, văn hoá phương đông với Khổng giáo, văn

hóa phương tây có đặc điểm là xã hội tiêu thụ, đề cao cá nhân v.v..

 Những giá trị văn hoá truyền thống cơ bản là những giá trị chuẩn mực, niềm tin

trong xã hội có mức độ bền vững cao. Nó được duy trì trong môi trường gia đình,

giáo dục, tôn giáo, v.v.. Nó có ảnh hưởng đến thái độ, hành vi ứng xử hàng ngày,

hành vi tiêu dùng của từng cá nhân, từng nhóm người.

 Những giá trị văn hoá thứ yếu biến đổi theo thời gian như trong giai đoạn kinh tế

phát triển (phú quý sinh lễ nghĩa) nhu cầu về bói toán đồng bóng tăng, vàng mã

bán được nhiều v.v..

 Nhánh văn hoá: Là những tiểu nhóm văn hoá nằm trong một nền văn hoá, có

những giá trị truyền thống riêng. Những nhánh này có thể là thị trường mục tiêu

của doanh nghiệp.

Ví dụ: nhóm công giáo ở Việt Nam có nhu cầu đi du lịch tôn giáo trong những

ngày lễ của họ, v.v..

3.2.6.2. Các yếu tố văn hóa ảnh hưởng đến hoạt động marketing của doanh nghiệp

Văn hoá với tư cách nền tảng tinh thần của xã hội, có một ảnh hưởng rất sâu rộng đến

hành vi người tiêu dùng. Vốn kiến thức và sự hiểu biết, các giá trị, chuẩn mực, lối sống,

nhân cách, thói quen, thái độ và tất cả các đặc tính tinh thần khác của con người đều

có cội nguồn từ văn hoá.

Con người dù ở bất kỳ nền văn hoá nào, cũng có những nhu cầu tín ngưỡng hay tôn

giáo; có lòng tự hào và tự tôn dân tộc, có lòng yêu nước, yêu chuộng tự do và công lý.

Những nét đặc trưng chung về văn hoá như thế vượt ra ngoài biên giới quốc gia,

chẳng hạn như: thể thao, trang điểm, nấu ăn, phép lịch sự, sự giáo dục, địa vị xã hội,

âm nhạc v.v.. dường như là những nhu cầu chung. Mặc dù văn hoá có ảnh hưởng sâu

rộng, trên nhiều khía cạnh đến hành vi người tiêu dùng, song một số yếu tố dưới đây

có tầm quan trọng đặc biệt.

42

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

 Các giá trị văn hóa

Các giá trị văn hoá là các niềm tin được nâng đỡ, chúng xác định cái mà người ta

ước ao, mong đợi. Mỗi dân tộc có một hệ thống giá trị văn hoá riêng của mình và

chính những điều này tạo ra sự khác biệt về văn hoá giữa các dân tộc. Chẳng hạn,

trong khi các dân tộc ở phương Đông như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Hàn

Quốc rất coi trọng chủ nghĩa tập thể, thì xã hội phương Tây mà đại diện là Mỹ và

Tây Âu lại nhấn mạnh chủ nghĩa cá nhân. Khi nghiên cứu văn hoá phương Tây

hiện đại và Mỹ có thể thấy những giá trị đặc trưng của nền văn hoá hoá này là:

o Chủ nghĩa cá nhân;

o Quan niệm về sự bình đẳng;

o Tính ưa hoạt động;

o Tiến bộ và sự thành đạt;

o Tính hiệu quả và tính thực tiễn;

o Định hướng tôn giáo và tinh thần mạnh mẽ;

o Chủ nghĩa vật chất và thực dụng.

 Các chuẩn mực văn hoá

Những chuẩn mực văn hoá là những quy tắc đơn giản chỉ dẫn hoặc ngăn cản hành

vi con người trong những hoàn cảnh nhất định dựa trên những giá trị văn hoá.

Chuẩn mực văn hoá khá ổn định trong khuôn khổ xã hội và tôn giáo. Chúng ta khó

lòng làm thay đổi chuẩn mực văn hoá của các quốc gia theo Hồi giáo là sự coi

thường phụ nữ và vẻ đẹp cơ thể. Nếu các sản phẩm được bán ở các quốc gia này mà

lại được gắn với hình ảnh của những cô người mẫu chân dài với một cơ thể quyến rũ

thì chắc chắn sẽ bị họ tẩy chay. Nhưng ngược lại, hình ảnh về một gia đình đa thê lại

được họ chấp nhận trong khi đó tại Việt Nam và các nước phương Tây lại không

chấp nhận được hình ảnh này.

 Các truyền thống, phong tục, tập quán

Các truyền thống, phong tục, tập quán được hiểu như

là các quy định về cách thức ứng xử của các thành

viên trong xã hội gắn với một nền văn hoá nhất định.

Nó thường được hình thành từ rất lâu trong quá khứ

và được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác trong

các mối liên hệ gia đình, họ hàng và quá trình giao

tiếp, ứng xử với xã hội, với cộng đồng. Một số phong

tục tập quán còn gắn với các truyền thuyết dân gian,

với các huyền thoại lịch sử.

Các truyền thống,

phong tục, tập quán

Truyền thống, phong tục, tập quán của người Việt Nam được biểu hiện qua nhiều

hoạt động khác nhau như ma chay, cưới hỏi, lễ tết, cúng tế v.v..; các đặc điểm này

được giới thiệu trong phần nhánh văn hoá của bài. Ngoài ra, trên cơ sở so sánh với

các nền văn hoá khác chúng ta còn một số truyền thống, phong tục như trọng tình

chứ không trọng lý; trong việc giao tiếp thì lấy sự hiểu nhau, thân quen, gần gũi

làm cơ sở giải quyết công việc.

Việc nghiên cứu các truyền thống, phong tục, tập quán của một nền văn hoá là thị

trường mục tiêu của doanh nghiệp sẽ tạo ra các chỉ dẫn quan trọng trong việc đưa ra

các quyết định marketing của doanh nghiệp cũng như hạn chế được những rủi ro

trong hoạt động này. Truyền thống, phong tục tặng quà, tiêu dùng trong những

V1.0

43

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

ngày lễ tết phổ biến như: Nô en, lễ Tạ ơn, lễ Tình yêu, lễ Halloween..., đã đem lại

những cơ hội kinh doanh rất lớn cho doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm quà

tặng và các sản phẩm tiêu dùng khác trong thời điểm này. Xã hội Việt Nam cũng

có những ngày lễ, tết gắn với các phong tục cổ truyền như lễ hội, đền, chùa đầu

năm âm lịch, ngày tết thiếu nhi, tết trung thu, tết nguyên đán,... Đây là những cơ

hội thị trường rất lớn cho các doanh nghiệp trong việc cung cấp các sản phẩm phù

hợp với các ngày lễ tết này. Chúng ta có thể thấy Coca–cola đã khai thác rất tốt

hình ảnh ngày tết như hoa đào, hoa mai, pháo tết, lộc xuân,... bánh trung thu Kinh

Đô với hình ảnh đỏ tươi biểu hiện cho tài lộc, hạnh phúc và bao bì đẹp, tiện ích.

Các biểu tượng, đồ tạo tác (Artefacts)

Đồ tạo tác là các giá trị văn hoá vật thể của một nền

văn hoá tạo ra. Nó mang các giá trị nhất định cho

cộng đồng xã hội đó, thường tồn tại lâu dài trong

lịch sử và tất nhiên có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành

vi tiêu dùng của các cá nhân trong nền văn hoá đó.

Người Ai Cập rất tự hào là họ có những Kim tự tháp

nổi tiếng tồn tại qua bốn ngàn năm lịch sử và việc

gắn hình ảnh Kim tự tháp, hình ảnh các Pharaon vào

các sản phẩm của họ cũng đem lại những giá trị nhất

định đối với người tiêu dùng Ai Cập cũng như trên

toàn thế giới.

Trống đồng Đông Sơn

Tuỳ theo ý nghĩa văn hoá của nó ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng ở mức độ

ra sao mà người làm marketing có thể khai thác hình ảnh của đồ tạo tác đối với

nhóm khách hàng tiềm năng của họ. Bia Hà Nội với bức tranh Phố của Bùi Xuân

Phái...

Các biểu tượng mang ý nghĩa văn hoá được hiểu bao gồm tất cả các cử chỉ, dấu

hiệu, hình ảnh, vật thể,... Trên thị trường không ít những sản phẩm, dịch vụ đã khai

thác tối đa các biểu tượng này và đã gặt hái được những thành công đáng kể

trong các chính sách marketing của mình.

 Một số yếu tố khác

Về ngôn ngữ: Một nhà làm marketing cần thận trọng khi sử dụng ngôn ngữ vì có

rất nhiều chuyện phiền toái xảy ra sử dụng một ngôn ngữ này và được hiểu qua

ngôn ngữ khác.

Quá trình lĩnh hội văn hoá được hiểu là quá trình mà cá nhân học hỏi, tiếp thu các

giá trị, chuẩn mực, hành vi của nền văn hoá mà họ sinh ra, trong xã hội mà họ

được nuôi nấng trưởng thành. Tuy nhiên, cùng lúc đó họ còn tiếp nhận các chuẩn

mực, giá trị của các nền văn hoá khác, quá trình này được gọi là tiếp biến văn hoá.

Tiếp biến văn hoá luôn xuất hiện trong quá trình giao lưu văn hoá. Người

tiêu dùng ra nước ngoài, tiếp xúc với nền văn hoá khác, họ học hỏi, tiếp nhận các

giá trị, chuẩn mực, hành vi của nền văn hoá đó. Đó có thể là tính tự do dân chủ

phương tây, tôn ti trật tự, kính trọng người già của Nhật Bản hay trọng nam

khinh nữ tại các nước Hồi giáo.

Trong khi giao lưu, tiếp biến với văn hoá phương tây, một số nhóm thanh niên trẻ

tiếp nhận nhanh chóng các giá trị văn hoá mới này nhưng một số nhóm khác,

đặc biệt là những người nhiều tuổi và có thiên hướng bảo thủ thì có xu hướng

đối lập lại nó.

44

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

TÓM LƯỢC CUỐI BÀI

Môi trường marketing là tổng hợp tất cả các yếu tố, những lực lượng bên trong và bên ngoài của

doanh nghiệp, có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến việc ra các quyết định của bộ phận

marketing trong doanh nghiệp, đến khả năng thiết lập hoặc duy trì mối quan hệ giữa

doanh nghiệp với khách hàng. Môi trường marketing luôn hàm chứa những cơ hội và những

thách thức đối với hoạt động marketing của doanh nghiệp.

Môi trường marketing vĩ mô bao gồm các yếu tố, các lực lượng xã hội rộng lớn, chúng có ảnh

hưởng đến toàn bộ môi trường marketing vi mô và tới các quyết định marketing của

doanh nghiệp. Doanh nghiệp không thể tác động làm thay đổi các yếu tố của môi trường này.

Những yếu tố của môi trường vĩ mô (môi trường nhân khẩu học, môi trường kinh tế, môi trường

tự nhiên, môi trường công nghệ kỹ thuật, môi trường chính trị luật pháp, môi trường văn hóa) chi

phối đến hoạt động marketing của các doanh nghiệp ở tầm vĩ mô thông qua những tác động đến

toàn ngành, lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải làm thế nào để hạn chế

các tác động tiêu cực và khai thác các điểm tích cực từ các yếu tố này.

V1.0

45

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

CÂU HỎI ÔN TẬP

1. Phân tích các yếu tố thuộc môi trường vi mô và môi trường vĩ mô chi phối đến hoạt động

kinh doanh của doanh nghiệp?

2. Doanh nghiệp có thể sử dụng những phương pháp chủ chốt nào để theo dõi và nhận diện các

cơ hội, thách thức trong môi trường vĩ mô?

3. Những yếu tố của môi trường vĩ mô (môi trường nhân khẩu học, môi trường kinh tế, môi

trường tự nhiên, môi trường công nghệ kỹ thuật, môi trường chính trị luật pháp, môi trường văn

hóa) chi phối đến hoạt động marketing của các doanh nghiệp như thế nào? Doanh nghiệp phải

làm thế nào để hạn chế các tác động tiêu cực và khai thác các điểm tích cực từ các yếu tố này?

BÀI TẬP

Bài tập 3.1

Công ty Cổ Phần Bibica là một trong những công ty hàng đầu của ngành bánh kẹo Việt

Nam với thương hiệu Bibica được biết đến rộng rãi tại Việt Nam và trên thế giới. Công ty đã

11 năm liên tiếp đạt được danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao (từ 1997-2007). Hàng

năm, Bibica có thể cung cấp cho thị trường hơn 15.000 tấn sản phẩm các loại, với một hệ

thống sản phẩm rất đa dạng và phong phú gồm các chủng loại chính: Bánh quy, bánh

cookies, bánh cuộn, sô cô la, kẹo cứng, kẹo mềm, kẹo dẻo, snack, bột ngũ cốc dinh dưỡng,

bánh trung thu, mạch nha…

Cùng với tốc độ tăng trưởng cao của nền kinh tế Việt Nam trong thời gian gần đây, Công ty cổ

phần Bibica không ngừng phát triển. Sản phẩm của Bibica có mặt khắp nơi trên cả nước và được

người tiêu dùng ngày càng tín nhiệm. Góp phần vào sự phát triển chung của Công ty, khu vực

thị trường phía Bắc có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong các khu vực.

Năm 2007, Công ty có kế hoạch mở rộng sản xuất tại thị trường miền Bắc với việc chuyển nhà

máy Bibica Hà Nội tại khu CN Sài Đồng sang Hưng Yên với định hướng đầu tư các dòng sản

phẩm kẹo mềm, bánh cao cấp phù hợp với thị hiếu khu vực phía Bắc.

Câu hỏi

Công ty quyết định nghiên cứu các vấn đề vĩ mô liên quan đến hoạt động kinh doanh bánh kẹo.

Hãy liệt kê các yếu tố vĩ mô liên quan đến lĩnh vực này?

Bài tập 3.2

Công ty cổ phần Dịch vụ giải trí Hà Nội (Haseco) là chủ đầu tư và quản lý khai thác Công viên

Hồ Tây (bao gồm công viên nước và công viên Mặt trời mới) với tổng diện tích 8,1 ha tại địa chỉ

614 Lạc Long Quân, phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội. Từ khi chính thức đưa vào hoạt

động ngày 19 tháng 05 năm 2000, đến nay công viên Hồ Tây đã trở thành khu vui chơi giải trí

quen thuộc của nhân dân Thủ đô và các khu vực lân cận. Năm 2006, Công viên Hồ Tây được

người tiêu dùng bình chọn là thương hiệu nổi tiếng tại Việt Nam (chương trình do Phòng

Thương mại Công nghiệp Việt Nam phối hợp với AC Nielsen VN tổ chức.

Sau hơn 7 năm hoạt động, công ty Dịch vụ giải trí Hà Nội đang phải đối mặt với nhiều thách

thức và khó khăn: hiệu suất khai thác thấp, kinh doanh mang tính mùa vụ và hiệu quả khai thác

mặt bằng thấp trong khi cạnh tranh trên thị trường dịch vụ vui chơi giải trí sôi động ngày càng

trở nên gay gắt. Do đó, việc không ngừng đổi mới và có những chiến lược phát triển kinh doanh

46

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

mới bao gồm cả đầu tư về cơ sở vật chất và con người là một trong những đòi hỏi đối với sự

tồn tại và phát triển của công ty trong thời gian tới.

Công ty cổ phần PAC Quốc tế (sau đây gọi tắt là PAC), chuyên về tư vấn quản lý và chiến lược

được mời tham gia gửi Đề xuất kỹ thuật và đề xuất tài chính cho việc xây dựng Chiến lược

kinh doanh cho Công ty Cổ phần Dịch vụ giải trí Hà Nội giai đoạn 2008-2010.

Câu hỏi

Giả định bạn là một chuyên gia tư vấn marketing của PAC hãy phân tích các yếu tố môi trường

vĩ mô của doanh nghiệp trên?

Bài tập 3.3

Môi trường marketing vi mô của Nokia tại Việt Nam

1. Các nhà cung cấp của hãng:

Nokia là một hãng tự lập trong toàn bộ quá trình sản xuất. Có thể nói, cách thức quản lý chuỗi cung

cấp của Nokia tốt hơn so với bất kỳ một công ty nào trên thế giới. Bên cạnh đó, Nokia có sự khởi

đầu thuận lợi tại những thị trường đang tăng trưởng nhanh như Trung Quốc và Ấn Độ. Công ty này

còn có khoản vốn là 9,5 tỷ USD tiền mặt và không hề có nợ nần. Chính vì lý do đó mà Nokia ít

chịu sức ép từ phía các nhà cung ứng nguyên vật liệu sản xuất, giúp Nokia luôn chủ động trong

công nghệ, sản phẩm và mọi dịch vụ của mình nhằm phát triển thị trường mục tiêu.

Để phát triển dòng điện thoại có tính bảo mật cao về thông tin, hiện nay tập đoàn Nokia có mối

quan hệ rất tốt đẹp với các hãng cung cấp giải pháp phần mềm hàng đầu thế giới như: Microsoft,

IBM, Sisco…

Các tổ chức trung gian:

Các nhà phân phối:

Tại Việt Nam, FPT trở thành nhà phân phối chính thức của Nokia vào ngày 8.1.2004 và hiện nay

FPT là nhà phân phối lớn nhất chiếm đến 80% thị phần. Công ty phân phối FPT với 600 đại lý

trên toàn quốc, đang hoạt động hiệu quả, trở thành nhà phân phối có sức tăng trưởng mạnh mẽ và

đầy ấn tượng. Nokia dự định tiếp tục hợp tác với FPT về việc mở rộng việc cung cấp các dịch vụ

WiFi tại các điểm kết nối của FPT và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực truyền thông số

trực tuyến tại Việt Nam.

Nokia và FPT còn dự kiến hợp tác phát triển cộng đồng Việt Nam trong lĩnh vực di động

cũng như phát triển ngành truyền thông hội tụ số.

Ngoài ra còn có các nhà phân phối điện thoại khác như: Công ty TNHH Nhuận Phát, Công ty

Lucky, nhưng hoạt động của các công ty này có phần mờ nhạt.

Nhằm ổn định về giá cả và giải tỏa được tình trạng phụ thuộc quá nhiều vào nhà phân phối FPT,

Nokia chọn thêm nhà phân phối Petrosetco (Công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật dầu khí – thuộc tập

đoàn Dầu khí Việt Nam). Petrosetco là ứng viên số một với năng lực về tài chính, đội ngũ nhân sự,

mạng lưới kinh doanh và quan trọng là sự hỗ trợ đắc lực của tập đoàn m.

Gân đây một số đại lý bán lẻ lớn, có uy tín đã phát triển mô hình chuỗi siêu thị điện thoại di động

như NETTRA, Thế giới di động, Viễn thông A, v.v… nhưng chủ yếu thị trường bán lẻ điện thoại

di động tại Việt Nam vẫn còn khá manh mún với rất nhiều cửa hàng nhỏ lẻ.

Do bị lệ thuộc vào nhà cung cấp và vì không có quyền thương lượng nên các đại lý nhỏ lẻ

vẫn còn chịu nhiều thiệt thòi. Trên thực tế, nhiều người tham gia vào thị trường này sau một

thời gian bị thâu tóm và biến mất. Điều đó phần nào hạn chế sự phát triển của thị trường điện

thoại di động tại Việt Nam.

V1.0

47

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

Trong khi đó, theo đánh giá của một số chuyện gia trong lĩnh vực phân phối điện thoại di động,

hệ thống của hầu hết các nhà phân phối vẫn còn rất sơ khai, mạng lưới phân phối yếu kém,

mang tính địa phương, tư nhân. Chiến lược của họ không rõ ràng, chủ yếu là cố gắng nhanh

chóng đẩy hàng ra khỏi kho hơn là xây dựng một hệ thống phân phối để phục vụ lâu dài cho

thị trường.

Thực tế, tuy lượng thuê bao điện thoại di động ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM và

các vùng lân cận tuy đang dần tiệm cận mức bão hòa thì số thuê bao điện thoại di động ở các

tỉnh thành còn lại vẫn còn tương đối thấp, hứa hẹn tiềm năng phát triển rất lớn

Các công ty cung cấp dịch vụ mạng:

Những yếu tố chính kích thích thị trường điện thoại di động phát triển nhanh là sự ra đời của

các nhà cung cấp dịch vụ mạng như Viettel, S-Fone…

Cuộc cạnh tranh về giá cước trên thị trường đã thật sự trở nên quyết liệt, liên tục các đợt hạ

giá cước (bao gồm cước thuê bao và cước cuộc gọi), các gói cước hấp dẫn được tung ra thị

trường, kèm theo là các chương trình khuyến mãi, tặng máy, tặng sim…

Cước phí dịch vụ và giá bán máy quá cao là một trong những nguyên nhân quan trọng làm

hạn chế sức phát triển của thị trường điện thoại di động. Ở nhiều nước, các nhà cung cấp dịch

vụ áp dụng chính sách trợ giá mua máy điện thoại để khuyến khích người dân sử dụng dịch

vụ. Còn tại Việt Nam, trước đây dịch vụ điện thoại di động do Vinaphone và MobiFone

thuộc Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) độc quyền cung cấp. Vì ở vào

thế độc quyền, nên hai đơn vị này ít quan tâm đến chuyện hạ giá cước và cũng không muốn

trợ giá mua máy cho khách hàng của họ. Gần đây, S-Fone bắt đầu áp dụng chính sách trợ giá

mua máy thông qua chương trình điện thoại trao tay. Trước sức ép từ những đối thủ cạnh

tranh mới, Vinaphone và MobiFone cũng muốn áp dụng hình thức khuyến mãi này, nhưng

không được Bộ Bưu chính Viễn thông đồng ý do lo ngại hai đơn vị này sẽ đè bẹp những

đối thủ mới tham gia thị trường

Các tổ chức tài chính phát triển hình thức thanh toán qua dịch vụ mạng:

Việc tăng thêm dịch vụ là tăng thêm tiện ích được ưa dùng của điện thoại di động, giúp

ĐTDĐ trở nên tiện ích hơn đối với khách hàng.

Với phương châm “Đơn giản hoá thanh toán-Simplifying Payment”, mạng thanh toán PayNet

là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực thanh toán điện tử thực hiện việc kết nối các nhà

cung cấp dịch vụ điện thoại di động, cố định, truyền hình, internet, game, điện, nước, bảo

hiểm, hàng không…. với các ngân hàng nhằm đơn giản hoá việc thanh toán đối với khách

hàng sử dụng các dịch vụ thanh toán cước phí, hoá đơn trên các thiết bị điện thoại, điện thoại

di động, máy tính hoặc trên ATM, POS đặt tại chi nhánh ngân hàng, các đại lý thanh toán thẻ

và các chuỗi cửa hàng bán lẻ rộng khắp.

Các dịch vụ hỗ trợ điện thoại di động

Các dịch vụ tiện ích của điện thoại di động trong thời đại công nghệ số như: Cài đặt GPRS để

kết nối internet, chat, xem phim online, tải hình nền, tra cứu từ điển và chia sẻ thông tin, v.v..

càng ngày càng làm cho ĐTDĐ thêm hấp dẫn và thị trường điện thoại này thêm sôi động do

tích hợp nhiều tiện ích trong một chiếc máy nhỏ. Chưa kể các tích hợp đa phương tiện cũ như

nghe đài, chơi game khiến cho điện thoại ngày càng trở nên gần gũi và quan trọng trong cuộc

sống của con người

48

V1.0

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

Câu hỏi

1. Phân tích đặc điểm của hệ thống cung cấp và phân phối điện thoại di động của Nokia toàn

cầu và tại Việt Nam.

2. Tại sao Nokia lại lựa chọn hình thức phân phối với nhiều nhà nhập khẩu chính thức?

Bài tập 3.4

Một số đặc điểm môi trường vĩ mô tác động đến hoạt động kinh doanh của Nokia tại

Việt Nam

1. Môi trường nhân khẩu học

Thị trường Việt Nam là thị trường của nước đang phát triển, có tốc độ tăng trưởng cao về

doanh thu cho Nokia. Đặc điểm của thị trường này có tốc độ phát triển dân số cao, dân số trẻ,

và thường khát những công nghệ mới. Đây là cơ hội để Nokia tăng trưởng ở những thị

trường tiềm năng này.

Dân số: 86.116.559 (năm 2008)

Cơ cấu độ tuổi:

0-14 tuổi: 29,4%

15-64 tuổi: 65%

trên 65 tuổi: 5,6%

Tỷ lệ tăng dân số: 1,3% (2007 ước tính)

2. Môi trường kinh tế

Việt Nam là nền kinh tế lớn thứ 60 trong các nền kinh tế thành viên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế

xét theo quy mô tổng sản phẩm nội địa danh nghĩa năm 2009 và đứng thứ 133 xét theo tổng

sản phẩm nội địa danh nghĩa bình quân đầu người. Đây là nền kinh tế hỗn hợp, phụ thuộc cao

vào xuất khẩu thô và đầu tư trực tiếp nước ngoài, chưa có hoặc dây chuyền và công nghệ sản

xuất hàng điện tử tinh vi rất ít và không có hiệu quả cạnh tranh, đang trong lộ trình gia nhập

WTO nên rất nhiều thuận lợi đối với các công ty nước ngoài đang và sắp hoạt động

Đặc điểm của kinh tế VN: là một quốc gia có thu nhập đầu người không cao nhưng ở

thị trường này tiềm ẩn khả năng tiêu thụ điện thoại di động là rất lớn, không những là

thị trường của điện thoại di động phổ thông mà còn là thị trường lớn của điện thoại cao cấp.

Điều này là do mức thu nhập ảo của VN rất cao, chính phủ không thể kiểm soát được nguồn

thu nhập này. Đó có thể là các khoản thu nhập ngoài lương, hoặc là nguồn thu phi pháp.

Đặc tính này của VN làm tăng tính hấp dẫn cho thị trường điện thoại di động nói chung và

hãng Nokia nói riêng.

Đặc biệt, trong thời kỳ khủng hoảng hiện nay, Việt Nam tỏ ra ít bị ảnh hưởng của khủng

hoảng như các nước trong khu vực. Tuy tốc độ tăng trưởng không còn ấn tượng như năm

2007 nhưng vẫn có thể đạt 4 -5 % trong các năm tiếp theo, tức là mức tăng trưởng không âm

Bất chấp khủng hoảng kinh tế và việc tăng thuế nhập khẩu điện thoại di động từ 5% lên 8%

tổng giá trị, thị trường điện thoại di động Việt Nam nửa cuối năm ngoái vẫn tiếp tục tăng.

Tính đến tháng 10/2008, tổng giá trị thị trường điện thoại di động Việt Nam đạt khoảng

trên 800 triệu USD, vượt mức 100 triệu USD so với năm 2007, còn giá trị thị trường của cả

năm ước tính khoảng 1 tỉ USD (theo Bộ Công Thương). Nhận định về năm 2009, ông Hải,

V1.0

49

Bài 3: Quản lý ảnh hưởng của môi trường vĩ mô tới hoạt động Marketing

FPT Mobile, cho rằng, thị trường năm nay vẫn khởi sắc, nhưng tốc độ tăng có thể không

bằng năm trước.. Đây cũng là một tín hiệu tốt cho thị trường sản phẩm tại Việt Nam cũng

như của Nokia

3. Môi trường chính trị luật pháp

Trong xu hướng toàn cầu hóa, các quốc gia nỗ lực tham gia hoặc liên kết thành lập các tổ

chức khu vực và quốc tế nhằm cải thiện môi trường pháp lý, tạo thuận lợi hơn nữa trong các

hoạt động kinh doanh. Sự thông thoáng của luật doanh nghiệp ở hầu hết các nước đã tạo điều

kiện thuận lợi hơn cho công việc kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung và tập đoàn Nokia

nói riêng. Và như chính Nokia đã có nhận định: thị trường các nước đang phát triển là thị trường

khát công nghệ, vì vậy các ngành công nghệ cao luôn nhận được sự hỗ trợ của nhà nước.

Nhà nước VN cũng đã tổ chức tiếp nhận ý kiến đóng góp từ các doanh nghiệp, hội viên nhằm

chuẩn bị cho việc chỉnh sửa bổ sung, xây dựng mới các văn bản nhà nước về đầu tư phát

triển công nghệ thông tin. Ở VN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ: “Phát triển viễn

thông ở Việt Nam là một mục tiêu ưu tiên cao của chính phủ Việt Nam. Chính phủ Việt Nam

quyết tâm đưa xã hội Việt Nam phát triển theo hướng xã hội thông tin. Phát triển hạ tầng

băng thông rộng và mobile rộng khắp sẽ tạo điều kiện cho mọi người dân Việt Nam có thể

được sử dụng Internet để tăng năng suất lao động, phát triển kinh tế xã hội”. (01/2008)

Thủ tướng cho biết: “Chính phủ Việt Nam đang khuyến khích tiến hành cổ phần hoá 9 công

ty viễn thông ở Việt Nam. Chúng tôi hoan nghênh Nokia cũng như các hãng khác quan tâm

đầu tư vào thị trường viễn thông của Việt Nam, đặc biệt tham gia đầu tư vào hạ tầng viễn

thông, trước hết là lĩnh vực băng thông rộng, lĩnh vực Việt Nam khuyến khích đầu tư.

4. Môi trường khoa học và kỹ thuật

Theo số liệu thống kê của Cơ quan quản lý nguồn nhân lực (Bộ KH-ĐT) và Bộ GD-ĐT, hiện

cả nước có khoảng 2,6 triệu người có trình độ đại học trở lên, trong đó có khoảng 34.000 thạc

sĩ, tiến sĩ. Số lượng người làm trong các tổ chức KH-CN gần 53.000 người và cả nước có tới

1.295 tổ chức KH-CN hoạt động trên 60 lĩnh vực với trên 125 ngành nghề, gần 800 chuyên

ngành khác nhau. Mỗi năm nhà nước dành 2% tổng chi ngân sách (tương đương 0,4%-0,45%

GDP) và các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội đầu tư khoảng 1,2%–1,3% tổng chi ngân sách

(tương đương 0,3% GDP) cho hoạt động KH-CN.

10 năm qua, KH-CN Việt Nam đã có những tiến bộ, gặt hái được nhiều thành công; mức độ

đầu tư cho KH-CN cũng đã tăng dần hàng năm, hàng trăm tiến bộ KH-CN được chuyển giao

và ứng dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội lớn; nhiều công trình KH-CN trong

nước đã tiết kiệm cho quốc gia hàng trăm triệu USD so với công nghệ nhập ngoại...

Tuy nhiên, Quản lý hoạt động KH-CN hiện vẫn còn mang nặng tính hành chính, bao cấp và

cơ chế xin – cho, chưa đổi mới kịp với nhu cầu xã hội và nền kinh tế. Chính vì vậy, rất nhiều

chương trình nghiên cứu KH-CN không đi vào thực tế, gây lãng phí. “Đây chính là một trong

những điểm yếu nhất của nền KH-CN ở Việt Nam hiện nay”.

Câu hỏi

Tóm tắt các tác động của các môi trường vĩ mô trên đối với hoạt động kinh doanh của Nokia tại

Việt Nam?

50

V1.0