Tiểu luận môn Cơ sở quy hoạch và quản lý lãnh thổ - Đề tài: Quy hoạch xây dựng vùng thủ đô hà nội đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2050
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT
KHOA TRẮC ĐỊA
BÀI TIỂU LUẬN
MÔN HỌC: CƠ SỞ QUY HOẠCH VÀ QUẢN LÝ LÃNH
THỔ
ĐỀ TÀI: QUY HOẠCH XÂY DỰNG VÙNG THỦ ĐÔ HÀ NỘI ĐẾN NĂM
2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050
GIẢNG VIÊN GIẢNG DẠY: TRẦN XUÂN MIỄN
SINH VIÊN THỰC HIỆN: ĐỖ THANH NGA
MSV: 1321031001. LỚP: ĐỊA CHÍNH A K58
-----------------------Hà Nội, 04/2017-----------------------
Phần 1: Đánh giá hiện trạng về điều kiện tự
nhiên, kinh tế - xã hội; xác định động lực phát
triển vùng.
Phần 2: Xác định và định hướng phát triển
không gian vùng.
Phần 3: Các chương trình dự án ưu tiên.
Phần 4: Dự báo tác động môi trường vùng và đề
xuất biện pháp để giảm thiểu ảnh hưởng xấu
đến môi trường.
Tháp Rùa – Thủ đô Hà Nội
Khuê Văn Các – Văn Miếu Quốc Tử Giám – Thủ đô Hà Nội
Phần 1: Đánh giá hiện trạng về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội;
xác định động lực phát triển vùng
I. Điều kiện tự nhiên:
1. Vị trí địa lý:
Hình 1: Bản đồ hình chính Thành Phố Hà Nội
Hà Nội có vị trí từ 20°53' đến 21°23' vĩ độ Bắc và 105°44' đến 106°02' kinh độ
rộng địa giới hành chính vào tháng 8 năm 2008, thành phố có diện tích 3.324,92
2
2. Địa hình:
Nhìn chung, địa hình Hà Nội khá đa dạng với núi thấp, đồi và đồng bằng. Trong
đó phần lớn diện tích của Thành phố là vùng đồng bằng, thấp dần từ Tây Bắc
xuống Đông Nam theo hướng dòng chảy của sông Hồng. Điều này cũng ảnh
hưởng nhiều đến quy hoạch xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của Thành
phố.
Khu vực nội Thành và phụ cận là vùng trũng thấp trên nền đất yếu, mực nước
sông Hồng về mùa lũ cao hơn mặt bằng Thành phố trung bình 4 - 5m. Hà Nội có
nhiều hồ, đầm thuận lợi cho phát triển Thủy sản và du lịch, nhƣng do thấp trũng
nên khó khăn trong việc tiêu thoát nước nhanh, gây úng ngập cục bộ thường
xuyên vào mùa mưa. Vùng đồi núi thấp và trung bình ở phía Bắc Hà Nội thuận
lợi cho xây dựng, phát triển công nghiệp, lâm nghiệp và tổ chức nhiều loại hình
du lịch.
3. Khí hậu:
Hà Nội có những ngày thu với tiết trời mát mẻ và sẽ đón từ hai đến ba đợt không
khí lạnh yếu tràn về.
Nhiệt độ trung bình mùa đông: 17,2 °C (lúc thấp xuống tới 2,7 °C). Trung bình
mùa hạ: 29,2 °C (lúc cao nhất lên tới 43,7 °C). Nhiệt độ trung bình cả năm: 23,2
°C, lượng mưa trung bình hàng năm: 1.800mm
4. Tài nguyên nước mặt:
Về trữ lượng, thành phố Hà Nội được chia làm 2 khu vực:
• Khu vực Hà Nội cũ: Nguồn nước cung cấp và phục vụ cho sinh hoạt và
một phần cho các dịch vụ khác của người dân Thủ đô được khai thác chủ
yếu từ nguồn nước dưới đất thông qua các giếng khoan.
Trữ lượng nước mưa 1,34 tỷ m3; nước mặt: Sông Hồng có lưu lượng trung bình
quan sát nhiều năm là 2.650 m3/s; các sông khác có tổng lưu lượng khoảng 70
m3/s.
Nước dưới đất: lưu lượng tiềm năng 5.914.000 m3/ngày.
• Khu vực Hà Nội phần mở rộng:
Theo các số liệu sơ bộ đã có về khu vực (có tham khảo tài liệu tại Liên đoàn quy
hoạch điều tra tài nguyên nước Miền Bắc) cho thấy tài nguyên nước dưới đất
phân bố không đều. Đặc biệt có một số khu vực hiếm nước (Thạch Thất, Chương
Mỹ,...) hoặc nước bị nhiễm mặn (Thường Tín, Phú Xuyên...).
Trên địa bàn khu vực Hà Nội mở rộng có các sông lớn chảy qua là: sông Đà, sông
Hồng, sông Đáy, sông Tích, sông Bùi và sông Nhuệ, trong đó sông Đà hiện tại và
trong tương lai có khả năng lớn về cấp nước cho thành phố Hà Nội.
5. Tài nguyên đất:
Hà Nội có tổng diện tích đất tự nhiên 92.097 ha, trong đó, diện tích đất nông
nghiệp chiếm 47,4%, diện tích đất lâm nghiệp chiếm 8,6%, đất ở chiếm 19,26%.
Xuất phát từ yêu cầu sử dụng đất của Thủ đô Hà Nội, có 2 nhóm đất có ý nghĩa
lớn nhất đối với phát triển kinh tế - xã hội, đó là đất nông lâm nghiệp và đất xây
dựng. Phần lớn diện tích đất đai ở nội Thành Hà Nội được đánh giá là không
thuận lợi cho xây dựng do có hiện tượng tích nước ngầm, nước mặt, sụt lún, nứt
đất, sạt lở, trôi trượt dọc sông, cấu tạo nền đất yếu.
6. Tài nguyên sinh vật:
Hà Nội có một số kiểu hệ sinh thái đặc trưng như hệ sinh thái vùng gò đồi ở Sóc
Sơn và hệ sinh thái hồ, điển hình là hồ Tây, hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái
đô thị... Trong đó, các kiểu hệ sinh thái rừng vùng gò đồi và hồ có tính đa dạng
sinh học cao hơn cả.
Khu hệ thực vật, động vật trong các hệ sinh thái đặc trưng của Hà Nội khá phong
phú và đa dạng. Cho đến nay, đã thống kê và xác định có 655 loài thực vật bậc
cao, 569 loài nấm lớn (thực vật bậc thấp), 595 loài côn trùng, 61 loài động vật đất,
33 loài bò sát-ếch nhái, 103 loài chim, 40 loài thú, 476 loài thực vật nổi, 125 loài
động vật KXS Thủy sinh, 118 loài cá, 48 loài cá cảnh nhập nội. Trong số các loài
sinh vật, nhiều loài có giá trị kinh tế, một số loài quý hiếm có tên trong Sách Đỏ
Việt Nam.
Hà Nội hiện có 48 công viên, vườn hoa, vườn dạo ở 7 quận nội Thành với tổng
diện tích là 138 ha và 377 ha thảm cỏ. Ngoài vườn hoa, công viên, Hà Nội còn có
hàng vạn cây bóng mát thuộc 67 loại thực vật trồng trên các đường phố, trong đó
có 25 loài được trồng tương đối phổ biến như bằng lăng, sữa, phượng vĩ, săng đào,
lim xẹt, xà cừ, sấu, muồng đen, sao đen, long nhãn, me...
II. Điều kiện kinh tế - xã hội:
1. Dân số
Hà Nội là Thành phố đông dân thứ hai cả nước (sau TP Hồ Chí Minh) với dân số
ước tính đến 31/12/2015 là 7.558.965 người chiếm hơn 8% dân số cả nước, toàn
Thành phố đã đạt mức sinh thay thế (số con bình quân/ một phụ nữ trong độ tuổi
sinh đẻ - TFR: 2,03 con).
người/km².
Tuy nhiên, cơ cấu dân số chuyển đổi theo hướng tỷ lệ người cao tuổi tiếp tục gia
tăng, dân số Hà Nội đang có xu hướng già hóa. Cơ cấu về giới tính, đặc biệt là tỷ số
giới tính khi sinh (số trẻ là nam/100 trẻ nữ ) đang ở mức cao hơn mức trung bình của
cả nước. Kết quả năm 2015, tỷ số giới tính khi sinh ở Hà Nội là 114 trẻ trai/100 trẻ
gái (toàn quốc 112,8/100)
2. Kinh tế
a) Công nghiệp
Ngành công nghiệp đã lấy lại đà tăng trưởng, ước 6 tháng đầu năm 2015 giá trị
gia tăng tăng 6,7%, cao hơn cùng kỳ năm 2014 (6,4%). Chỉ số phát triển sản xuất
công nghiệp tháng Sáu năm 2015 tăng 0,8% so với tháng trước và tăng 7,3% so
với cùng kỳ năm trước. Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2015, chỉ số phát
triển sản xuất công nghiệp tăng 6,8% so với cùng kỳ. Thị trường bất động sản
đang ấm dần. Ngành xây dựng có mức tăng trưởng cao nhất trong 4 năm trở lại
đây, ước 6 tháng đầu năm, giá trị gia tăng ngành này tăng 10,5% (cùng kỳ 2014
tăng 8,9%), trong đó, quý II tăng cao vượt trội tới12,2%.
b) Thương mại dịchvụ
Giá trị gia tăng ngành dịch vụ 6 tháng đầu năm ước tăng 8,3% - cao hơn mức
cùng kỳ năm 2014 (8,2%). Thị trường bán buôn và bán lẻ đã sôi động hơn. Tổng
mức lưu chuyển hàng hoá và doanh thu dịch vụ tăng 10,5%. Nếu loại trừ yếu tố
tăng giá thì năm 2015 cao hơn 2014 khá nhiều (9,6%) so với cùng kỳ.
Du lịch tiếp tục tăng trưởng so cùng kỳ. Khách Quốc tế vào Hà Nội ước tháng
Sáu khoảng 162 nghìn lượt khách, giảm 6,1% so tháng trước và tăng 67,9% so
cùng kỳ. Cộng dồn 6 tháng, lượng khách quốc tế lưu trú tại Hà Nội ước đạt 1129
nghìn lượt người, tăng 8,8% so cùng kỳ và lượng khách nội địa đến Hà Nội ước
tăng 5,8% so cùng kỳ năm trước.
c) Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản
Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển. Giá trị gia tăng 6 tháng đầu năm ƣớc
tăng 2,8% cao hơn cùng kỳ năm 2014 (2,5%). Diện tích vụ Đông Xuân 2015
tăng 2,7% so với cùng kỳ. Hiện nay các huyện đang thu hoạch lúa xuân, năng
suất ước đạt 60 tạ/ha (giảm 1,8%). Tình hình đàn gia súc, gia cầm ổn định,
không xảy ra các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Hầu hết đàn gia súc, gia
cầm và diện tích nuôi thủy sản đều tăng. Hệ thống công trình thủy lợi, đê điều
được tăng cường, sẵn sàng ứng phó khi có mưa lũ.
3. Về văn hóa – xã hội
Hoàn thành công tác kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể. Xây dựng chính sách
huy động nguồn lực để bảo tồn di sản; cơ chế về đầu tư, quản lý và khai thác các
thiết chế văn hóa, thể thao. Công tác tổ chức hoạt động lễ hội có nhiều chuyển
biến tốt hơn.
Tiếp tục thực hiện đổi mới giáo dục và đào tạo và chuẩn đầu ra của từng cấp học,
trường học.
Công tác xây dựng kế hoạch khoa học công nghệ được thực hiện khẩn trƣơng,
nghiêm túc, chặt chẽ, khoa học và tiến độ nhanh hơn năm trước.
An sinh xã hội được đảm bảo. Các đối tƣợng chính sách, gia đình có công,
người nghèo, cán bộ hưu trí, đồng bào khu vực vùng sâu, vùng xa và dân tộc
được đặc biệt quan tâm.
III. Các động lực phát triển vùng
• Vào năm 2030, Hà Nội sẽ là một thủ đô văn minh, với tổ chức xã hội phù
hợp với trình độ tiên tiến về kinh tế tri thức và công nghệ thông tin, có
những hệ thống công trình văn hóa tiêu biểu của cả nước
• Hà Nội đề ra mục tiêu tốc độ tăng trưởng GDP bình quân thời kỳ 2011-
2015 là 10%/năm, thời kỳ 2016- 2020 đạt 9%/năm và khoảng 8%/năm
thời kỳ 2021-2030. Đến năm 2015, GDP bình quân đầu người của Hà Nội
đạt khoảng 3.300 USD, đến năm 2020 đạt 5.300 USD và năm 2030 đạt
11.000 USD (tính theo giá thực tế).
• Tốc độ tăng giá trị xuất khẩu trên địa bàn bình quân là 10-12%/năm thời
kỳ 2011- 2015 và 14-15% thời kỳ 2016-2020. Quy mô dân số Hà Nội đến
năm 2015 đạt 7,2-7,3 triệu người, năm 2020 đạt khoảng 7,9-8 triệu ngƣời
và năm 2030 đạt khoảng 9,4-9,5 triệu người.
• Tỷ lệ lao động qua đào tạo khoảng 55-60% vào năm 2015 và 70-75% vào
năm 2020, đưa Thủ đô trở thành trung tâm đào tạo chất lượng cao của cả
nước và có tầm cỡ khu vực.
• Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, giàu bản sắc dân tộc,
người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Tỷ lệ đô thị hóa của Hà Nội năm 2015
khoảng 46-47%, năm 2020 đạt 54-55%…
Phần 2: Xác định và định hướng phát triển không gian vùng – phát
triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
I. Định hướng phát triển không gian vùng:
1. Các định hướng chính phát triển vùng Thủ đô:
• Vùng Thủ đô Hà Nội phát triển theo hướng vùng đô thị đa cực tập
trung: liên kết không gian giữa thành phố Hà Nội (vùng đô thị hạt nhân
trung tâm gắn với vùng phụ cận) và các tỉnh xung quanh (vùng phát triển đối
trọng), trong đó các đô thị tỉnh lỵ là các hạt nhân của vùng phát triển đối
trọng.
• Đô thị hạt nhân: Thủ đô Hà Nội đóng vai trò chủ đạo của vùng, chủ yếu tập
trung các trung tâm chính trị, hành chính, văn hoá, thương mại, tài chính,
dịch vụ, công nghệ cao, các cơ quan nghiên cứu và là một trung tâm du lịch
của toàn vùng và quốc gia.
• Vùng phụ cận Hà Nội được xác định trong phạm vi xung quanh Hà Nội
hiện hữu.
• Vùng đô thị hoá mạnh bao gồm không gian các đô thị công nghiệp -
dịch vụ phát triển nối kết về phía Đông; không gian các đô thị du lịch -
đào tạo - công nghệ cao phát triển nối kết về phía Tây của vùng, hình thành
các trục không gian kinh tế - đô thị đối trọng Đông - Tây.
• Vùng động lực phát triển kinh tế, công nghiệp, dịch vụ tập trung trên
trục kinh tế giữa đô thị hạt nhân thành phố Hà Nội với thành phố Hải
Phòng và thành phố Hạ Long, trong đó đô thị Hải Dương đóng vai trò đô
thị trung tâm cấp vùng, phát triển công nghiệp nhẹ, kỹ thuật cao và hỗ trợ
phát triển các loại công nghiệp chế biến của vùng đồng bằng phía Nam -
Đông Nam đồng bằng sông Hồng.
• Các đô thị trung tâm tỉnh phát triển quy mô và chất lượng đô thị với
đầu tư xây dựng hạ tầng xã hội - kỹ thuật gắn các vùng công nghiệp -
dịch vụ xung quanh đô thị để tăng sức hút phát triển đô thị. Phát triển giao
thông liên đô thị gắn kết với đô thị hạt nhân trung tâm và tạo khung phát
triển chính cho vùng đối trọng.
• Các đô thị trung bình và nhỏ phát triển gắn với các vùng nông nghiệp
và là các trung tâm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ nông thôn,
tạo sức hút lao động tại chỗ.
• Bảo vệ những khu vực tự nhiên (không xây dựng và phát triển đô thị)
bao gồm: các vùng thấp trũng lưu vực ven các dòng sông, các vùng xả lũ,
những tuyến đê và các vùng giới hạn xây dựng, các vùng cảnh quan, di tích
văn hoá lịch sử quốc gia trong vùng Hà Nội và các tiểu vùng nông nghiệp
chính của các tỉnh.
• Nghiên cứu mở rộng ranh giới Thủ đô Hà Nội để tạo quỹ đất phát triển
các công trình trọng điểm quốc gia, bao gồm: Trung tâm hành chính quốc
gia phát triển các đô thị mới, các trung tâm dịch vụ du lịch, nghiên cứu đào
tạo và các hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, nhằm giải toả các khu
công nghiệp, các công trình gây ô nhiễm ra khỏi Hà Nội.
2. Tổ chức phát triển không gian vùng Thủ đô Hà Nội:
Không gian vùng Thủ đô được phân thành 2 phân vùng chính:
Vùng đô thị hạt nhân và phụ cận.
Vùng phát triển đối trọng.
• Vùng đô thị hạt nhân và phụ cận: vùng đô thị hạt nhân là Thủ đô Hà Nội
mở rộng lựa chọn các loại hình phát triển kinh tế, kiểm soát gia tăng dân số
và đất đai, hướng tập trung hình thành các trung tâm thương mại tài chính
lớn của quốc gia, các khu nghiên cứu - đào tạo công nghệ cao, trung tâm
văn hoá lớn.
• Vùng phụ cận trong phạm vi 25 - 30 km có chức năng hỗ trợ phát triển và
mở rộng đô thị trung tâm, là các vùng giao thoa, lan toả sự phát triển giữa
Thủ đô Hà Nội và các tỉnh lân cận. Vai trò của các khu vực này là tạo các
vành đai xanh cung cấp các sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm cho Thủ đô,
đồng thời phát triển các ngành tiểu thủ công nghiệp, v.v...
• Vùng phát triển đối trọng trong phạm vi 30 - 60 km, hình thành theo 3
phân vùng lớn với các trung tâm tỉnh lỵ là các hạt nhân phát triển.
• Vùng đối trọng phía Tây của Thủ đô Hà Nội: là Hoà Bình có địa hình
bán sơn địa, cảnh quan thiên nhiên phong phú, đa dạng có nhiều tiềm năng
để phát triển các khu du lịch, nghỉ dưỡng, làng văn hoá v.v... Đồng thời có
thể bố trí các công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật.
• Vùng đối trọng phía Đông và Đông Nam: bao gồm các tỉnh đồng bằng
chuyển tiếp giữa vùng đồng bằng sông Hồng với vùng duyên hải Bắc Bộ
như: Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hà Nam. Vùng này nằm trên các
trục kinh tế nối Thủ đô Hà Nội với các cảng biển Bắc Bộ, có tiềm năng phát
triển nông nghiệp và công nghiệp.
• Vùng đối trọng phía Bắc - Đông Bắc: gồm các khu vực phía Bắc sông
Hồng và dọc theo hành lang trục đường 18, chủ yếu là vùng bán sơn địa
thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. Tại đây có tiềm năng về quỹ đất gò đồi để hình thành
các khu vực công nghiệp - dịch vụ đô thị.
3. Phát triển hệ thống dân cư, đô thị và các dịch vụ hạ tầng xã hội:
• Đảm bảo phát triển theo hướng bền vững với nguyên tắc tầng bậc, tập trung
tại các trung tâm đô thị và xung quanh, tiết kiệm đất đai và đầu tư các dịch
vụ hạ tầng, nâng cao chất lượng và sức thu hút về dịch vụ hạ tầng, nhà ở và
việc làm cho các đô thị trong vùng.
• Hệ thống đô thị được phân như sau:
Thủ đô Hà Nội: hướng phát triển không gian theo ba khu vực:
➢ Khu vực đô thị phía Nam sông Hồng, theo hướng chỉnh trang và mở
rộng đô thị về hướng Tây - Tây Nam;
➢ Khu vực đô thị phía Bắc sông Hồng hình thành mới trung tâm thương
mại - đô thị gắn với đầu mối giao thông quốc gia tổng hợp và tham
gia vào hành lang kinh tế Côn Minh - Hạ Long;
➢ Khu vực đô thị phía Đông sông Hồng - Nam sông Đuống đáp ứng
dịch vụ nhà ở gắn khu vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và dịch
vụ thương mại.
• Hạn chế phát triển công nghiệp, thu hút đầu tư các khu công nghiệp kỹ thuật
cao gắn với sự hình thành các đô thị dịch vụ, tạo các trung tâm kinh tế công
nghiệp trên các trục chính của vùng.
Các thành phố cấp vùng, phân vùng: gồm các thành phố Hải Dương,
Vĩnh Yên, Hoà Bình. Phát triển đô thị trung tâm tỉnh và các đô thị trên
địa bàn theo hướng đầu tư tập trung, nâng cao chất lượng kiến trúc và
điều kiện dịch vụ đô thị, hạ tầng... để có cơ hội thu hút đầu tư phát triển
về dân cư, lao động và các công trình trung tâm lớn trong vùng.
Các đô thị chuyên ngành chủ yếu là các đô thị mới gắn với các trung tâm
đào tạo, công nghệ cao (Hoà Lạc), công nghiệp (như Phố Nối, Đồng
Văn...), du lịch (như Sơn Tây, Sao Đỏ - Chí Linh, Tam Đảo, Lương Sơn,
Quan Sơn...), dịch vụ thương mại, phát triển nhà ở (như An Khánh, Mê
Linh, Văn Giang, Từ Sơn...).
Các đô thị, thị trấn cấp huyện là trung tâm công nghiệp vừa và nhỏ, dịch
vụ dân cư nông nghiệp - nông thôn. Các vùng dân cư nông thôn trong xu
hướng đô thị hoá tăng dần hoạt động phi nông nghiệp, phát triển nghề thủ
công, dịch vụ và thương mại, công nghiệp vừa và nhỏ nông thôn, nâng
cao chất lượng dịch vụ công cộng và cải thiện hệ thống hạ tầng nông
thôn. Các đô thị trung tâm huyện là các đô thị dịch vụ cho vùng nông
nghiệp - nông thôn. Các khu cụm công nghiệp nhỏ nên gần với trung tâm
huyện hoặc trung tâm cụm xã.
4. Tổ chức không gian công nghiệp vùng Thủ đô Hà Nội:
Hình thành các khu vực công nghiệp chính trong vùng theo các xu hướng bố trí
không gian phát triển toàn vùng, bao gồm:
• Vùng đô thị hạt nhân trung tâm:
Phát triển các ngành công nghiệp có hàm lượng chất xám cao, công nghệ
cao, mới, không ô nhiễm, ít chiếm đất, sử dụng lao động có lựa chọn, gắn
với khu vực nghiên cứu.
Khu công nghệ cao Hà Nội xây dựng tại Khu công nghiệp Nam Thăng
Long.
Các khu công nghiệp khác cần rà soát lại loại hình và phát triển trong
khu vực phụ cận trung tâm.
• Các vùng đối trọng:
Vùng công nghiệp đường 18: phát triển công nghiệp năng lượng, vật liệu
xây dựng, khai thác chế biến khoáng sản, cơ khí hoá chất... trong đó có
sự phát triển gắn với địa bàn tỉnh Quảng Ninh và Bắc Giang. Phát triển
trục không gian công nghiệp - đô thị theo hành lang kinh tế Côn Minh -
Hạ Long nối ra khu vực cảng biển. Công nghiệp nặng của vùng chuyển
dịch lên khu vực phía Bắc, Đông Bắc, sử dụng quỹ đất gò đồi phía Bắc
đường 18 và một số khu vực ngoài vùng tại Thái Nguyên, Quảng Ninh
(Đông Triều - Mạo Khê) và Bắc Giang.
Vùng công nghiệp Bắc sông Hồng: gồm khu vực Sóc Sơn - Nội Bài, Mê
Linh - Phúc Yên - Vĩnh Yên với hướng phát triển các công nghiệp lắp
ráp ô tô, xe máy, điện tử, hạn chế các công nghiệp chế biến, ô nhiễm cao.
Vùng Phả Lại: công nghiệp nhiệt điện.
Vùng công nghiệp gắn với 2 đô thị lớn phụ cận là thành phố Việt Trì và
thành phố Thái Nguyên, trong đó Thái Nguyên và phụ cận phía Nam
(sông Công, Phổ Yên) phát triển công nghiệp thép, công nghiệp vật liệu
xây dựng.
Phát triển vùng công nghiệp gắn tuyến trục đô thị hoá mạnh của vùng về
phía Đông hướng cảng Hải Phòng với các ngành công nghiệp chế tác,
chế biến lương thực thực phẩm, vật liệu cao cấp, công nghiệp nhẹ, dịch
vụ sản xuất nông nghiệp.
Xây dựng khu vực công nghệ cao phía Tây (kết hợp Khu công nghiệp
Phú Cát) tại khu vực Hoà Lạc.
Công nghiệp thủy điện tại Hoà Bình.
Phát triển các vùng làng nghề truyền thống trên địa bàn Hà Tây.
Phát triển các cụm công nghiệp quy mô nhỏ gắn đô thị như Xuân Mai,
Lương Sơn, Hoà Bình trên quốc lộ 6.
Phía Nam hình thành khu vực công nghiệp đa ngành gắn với 2 đô thị
phía Nam của vùng là Hưng Yên và Phủ Lý, trong đó gồm 2 cụm là:
➢ Cụm công nghiệp khai thác đá, xi măng, vật liệu xây dựng Bút Sơn -
Kim Bảng - Kiện Khê.
➢ Cụm công nghiệp nhẹ, sản xuất hàng tiêu dùng tại trục Đồng Văn -
Hoà Mạc - Châu Sơn.
• Vùng trọng điểm công nghiệp:
Vùng trọng điểm công nghiệp của vùng Thủ đô Hà Nội chủ yếu tập trung
vào khu vực phía Đông (từ vùng đô thị trung tâm nối ra Hải Phòng và
Quảng Ninh), tạo một hành lang kinh tế chủ đạo của toàn vùng với sự nối
kết các tuyến đường cao tốc Đông - Tây, hành lang đô thị hoá mạnh với
các đô thị trung tâm phát triển lớn và các cụm đô thị - công nghiệp - dịch
vụ xen kẽ trên toàn dải trục, hình thành một vùng phát triển đối trọng với
đô thị trung tâm.
Đối với Thủ đô Hà Nội: di chuyển kết hợp cải tạo, nâng cấp cơ sở các
ngành sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm ra xa nội thành (khi
chuyển ra ngoại thành có biện pháp đồng bộ bảo vệ môi trường) gắn với
việc hình thành các khu đô thị vệ tinh, khu đô thị mới như các khu Bắc
Thăng Long, Nam Thăng Long, Bồ Đề (Gia Lâm), Yên Viên.
Đối với phát triển các khu công nghiệp tập trung, khu công nghệ cao: đẩy
nhanh việc xây dựng theo quy hoạch và đưa vào hoạt động khu công
nghệ cao Hoà Lạc. Rà soát lại quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp
của toàn vùng nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững, cân đối.
5. Tổ chức không gian du lịch vùng:
• Vùng ưu tiên đầu tư phát triển du lịch: nằm trong hạt nhân của các trung
tâm du lịch; các điểm du lịch lớn; nơi tập trung nhiều tài nguyên du lịch có
khả năng khai thác đồng thời.
• Không gian trung tâm du lịch: thành phố Hà Nội là trung tâm du lịch của
vùng, là nơi hội tụ các di tích lịch sử văn hoá, kiến trúc và các lễ hội truyền
thống với nhiều di tích được xếp hạng, trong đó có 2 di tích đặc biệt, được
coi là tiềm năng du lịch nhân văn lớn nhất trong cả nước.
• Không gian các trung tâm du lịch vệ tinh: phát triển chủ yếu gắn với các
đô thị trong vùng như thành phố Việt Trì, thành phố Vĩnh Yên, thành phố
Sơn Tây, thành phố Hoà Bình, thành phố Nam Định, thành phố Bắc Ninh,
thành phố Hải Dương với các ưu tiên đầu tư các cơ sở lưu trú, các công trình
vận chuyển giao thông, dịch vụ.
• Các vùng du lịch lớn:
Vùng du lịch sinh thái - giải trí - thể thao - nghỉ dưỡng Ba Vì - Hà Tây, bao
gồm các cụm du lịch xung quanh các vùng núi và hồ của khu vực Ba Vì -
Suối Hai. Các dự án đã khởi động gồm sân golf Đồng Mô, Làng du lịch -
văn hoá các dân tộc Việt Nam và một số điểm dịch vụ du lịch quy mô nhỏ.
Vùng du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng Tam Đảo - Tây Thiên: các trung tâm du
lịch vườn quốc gia Tam Đảo, hồ Đại Lải hiện đã được đầu tư phát triển theo
hướng gắn với đô thị, cần được kiểm soát theo quy chế quản lý chặt chẽ.
Vùng du lịch văn hoá, lễ hội kết hợp thắng cảnh hồ - vùng cảnh quan núi đá
Hương Sơn - Quan Sơn - Tam Chúc: vùng du lịch Hòa Bình, du lịch tham
quan nghiên cứu văn hóa Mường, hồ thủy điện, vùng du lịch Chí Linh - Sao
Đỏ (Hải Dương), vùng du lịch tham quan di tích, thắng cảnh đồng thời là
cụm du lịch tạo cầu nối kết hợp vùng du lịch Quảng Ninh - Hải Phòng.
6. Tổ chức định hướng phát triển hệ thống dịch vụ xã hội:
• Tổ chức hệ thống dịch vụ thương mại - y tế vùng:
Để hỗ trợ cho các đô thị có vai trò trung tâm vùng và các đô thị chuyên
ngành lớn, có khoảng cách hợp lý với Hà Nội đồng thời có vai trò ảnh
hưởng đến sự điều phối dịch cư trong vùng như các đô thị: Hải Dương,
Vĩnh Yên và Hoà Bình đầu tư xây dựng các trung tâm dịch vụ thương
mại - công cộng, văn hoá giải trí và y tế để nâng cao chất lượng đô thị
nhằm tạo sức hấp dẫn, thu hút các nguồn lực vào đô thị.
Xây dựng trung tâm y tế chất lượng cao quy mô vùng tại đô thị Hòa Lạc
(Hà Tây), thành phố Hải Dương, Vĩnh Yên và thị xã Phủ Lý nhằm giảm
sự quá tải các bệnh viện đầu ngành tại nội thành Hà Nội.
Xây dựng các trung tâm thương mại đầu mối, với vai trò phát luồng, điều
hòa phân phối hàng hóa trong vùng và các khu vực lân cận tại Phủ Lý
(Hà Nam), Hải Dương, Bắc Ninh, Vĩnh Yên, Hòa Lạc.
• Tổ chức hệ thống đào tạo vùng:
Tổ chức 3 trung tâm đào tạo của vùng là Hà Nội - Hải Phòng - Nam
Định, trong đó Hà Nội là trung tâm và Hải Phòng - Nam Định là hai địa
bàn hỗ trợ nhằm đào tạo nguồn nhân lực cho quốc gia.
Các trường đào tạo công nghệ cao phân bố gần với Hà Nội, bao gồm các
ngành như vật liệu mới, công nghệ thông tin, tự động hóa, sinh học, đào
tạo dịch vụ trình độ quốc tế.
Hà Nội là trung tâm đào tạo lớn nhất. Hình thành các trung tâm đào tạo
mới gắn với các đô thị trong vùng theo các dự án lớn như khu Đại học
Quốc gia tại Hoà Lạc, các trường cao đẳng kỹ thuật hình thành từng cụm
gắn với các khu vực công nghiệp tập trung lớn Bắc Thăng Long - Nội
Bài - Sóc Sơn của Hà Nội, vùng công nghiệp đường 18 và 18 mới (thuộc
Hải Dương - Quảng Ninh), khu vực công nghiệp Phố Nối - Yên Mỹ
(Hưng Yên).
Tại các tỉnh theo hướng phân bố 1 - 2 trường đại học dân lập đào tạo đa
ngành và các trường chuyên nghiệp, công nhân kỹ thuật của tỉnh theo
nhu cầu riêng.
Quy mô các trường đại học công lập 10 - 12.000 sinh viên, trường trọng
điểm 18 - 20.000 sinh viên, trường dân lập 6 - 10.000 sinh viên, cao đẳng
3 - 5.000 sinh viên.
Việc điều phối lại sự phân bố các trường đào tạo trong vùng tạo thêm
động lực cho các đô thị phát triển và tạo điều kiện cho các trường đầu tư
phát triển cơ sở đào tạo, khu nhà ở cho sinh viên theo các mô hình môi
trường đào tạo tiên tiến gắn kết với các dịch vụ đô thị hiện đại.
II. Định hướng phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật:
1. Giao thông:
Tận dụng năng lực cơ sở hạ tầng giao thông hiện có, coi trọng công tác bảo trì,
tập trung đầu tư nâng cấp các công trình hiện có.
Phát huy tối đa về lợi thế địa lý của vùng, phát triển đồng bộ hệ thống các loại
hình giao thông vận tải đối ngoại như: đường bộ, đường sắt, đường hàng không
và đường thuỷ. Đầu tư phát triển các hành lang vận tải: Bắc - Nam; Đông - Tây
và các tuyến đường vành đai kết nối liên hoàn với cảng hàng không và hệ thống
cảng biển.
Phát triển hệ thống giao thông vận tải một cách thống nhất, cân đối, đồng bộ,
đảm bảo sự liên hoàn giữa các phương thức vận tải, giữa mạng lưới giao thông
vận tải của vùng với mạng lưới giao thông vận tải quốc gia và quốc tế.
a. Đường bộ:
• Xây dựng các tuyến đường vành đai để giải toả lưu lượng các phương tiện
giao thông quá cảnh qua Hà Nội.
• Xây dựng mới tuyến đường vành đai (vành đai IV) cao tốc vùng Thủ đô Hà
Nội, bán kính phân bố trung bình từ 20 - 40 km, phục vụ giải toả lưu lượng
các phương tiện giao thông, đặc biệt xe tải và ô tô quá cảnh trên các tuyến
đường cao tốc và quốc lộ hướng tâm vào thành phố hạt nhân.
• Cải tạo và xây dựng mới các tuyến đường quốc gia kết nối liên thông các đô
thị đối trọng xung quanh Hà Nội, bán kính phân bố trung bình 40 - 60 km
(vành đai V), phục vụ mối giao lưu trực tiếp giữa các đô thị, đồng thời góp
phần giải toả lưu lượng ô tô quá cảnh trên các tuyến đường cao tốc và quốc
lộ hướng tâm.
• Xây dựng mới các tuyến đường mới dọc các hành lang kinh tế quan trọng
giữa vành đai IV và vành đai V và các tuyến hướng tâm từ cảng hàng không
quốc tế và các đô thị vệ tinh, đô thị đối trọng kết nối trực tiếp với Thủ đô Hà
Nội nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông con lắc giữa thành phố hạt nhân với
các thành phố trong vùng.
• Trục đường cao tốc phía Bắc song song với quốc lộ 2 và quốc lộ 18 nối
vùng Vân Nam - Trung Quốc và vùng Tây Bắc với cảng nước sâu Cái Lân -
Quảng Ninh.
• Trục đường cao tốc phía Nam song song quốc lộ 6 và quốc lộ 5, liên hệ
vùng Tây Bắc với cụm cảng Hải Phòng - Cái Lân.
• Trục đường cao tốc Bắc Nam phía Tây là tuyến đường Hồ Chí Minh, quốc
lộ 21 nối với quốc lộ 2.
• Trục đường cao tốc Bắc Nam phía Đông song song với quốc lộ 1A, đây là
tuyến đường ô tô quan trọng, huyết mạch của quốc gia và quốc tế.
• Tập trung cải tạo nâng cấp mở rộng các tuyến quốc lộ hướng tâm đạt tiêu
chuẩn đường cấp I đồng bằng quy mô 4 - 6 làn xe.
• Cải tạo nâng cấp kết hợp xây dựng mới hệ thống đường tỉnh kết nối liên
thông với mạng lưới đường quốc gia.
• Tổ chức các tuyến đường nội vùng nối liền hệ thống các điểm dân cư tập
trung với các trục đường chính tạo thành mạng lưới đường bộ liên hoàn đáp
ứng nhu cầu đi lại, giao lưu nội ngoại vùng.
b. Đường sắt:
• Đường sắt quốc gia:
Cải tạo nâng cấp 5 tuyến đường sắt quốc gia tập trung vào đầu mối Hà
Nội thành các tuyến đường sắt đôi điện khí hoá.
Cải tạo xây dựng hoàn chỉnh tuyến vành đai đường sắt tiếp cận khu vực
Hà Nội, nhằm giải toả lưu lượng tàu quá cảnh chạy qua khu vực nội
thành.
• Xây dựng mới các tuyến đường sắt quốc gia đáp ứng nhu cầu vận tải của
các hướng:
Tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Quảng Ninh.
Tuyến đường sắt cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.
• Đường sắt nội vùng: cải tạo kết hợp xây dựng các tuyến đường sắt nội
vùng: từ Hà Nội đi Thái Nguyên, Việt Trì, Bắc Giang, Hải Dương, Ninh
Bình, Hòa Bình và Sơn Tây.
Nối kết hệ thống đường sắt nội vùng với hệ thống tuyến đường sắt đô
thị. Nghiên cứu xây dựng mới một số tuyến đường sắt nhẹ kết nối các đô
thị với các vùng du lịch nghỉ ngơi giải trí lớn trong vùng như: Ba Vì,
Sơn Tây, Hoà Bình, Hưng Yên, Chùa Hương (Hà Tây).
• Hệ thống đường sắt đô thị cần được nghiên cứu, đầu tư xây dựng thành
mạng lưới đường sắt giao thông công cộng hoàn chỉnh đáp ứng nhu cầu
đi lại.
• Hệ thống các công trình phục vụ đường sắt:
Xây dựng các đầu mối kết nối liên thông giữa các tuyến đường sắt, đặc
biệt giữa các tuyến đường sắt hướng tâm với tuyến đường sắt vành đai.
Xây dựng cầu, các công trình và trang thiết bị an toàn chạy tàu.
Xây dựng hệ thống các nhà ga đầu mối hàng hoá (Ngọc Hồi, Cổ Bi, Yên
Viên, Bắc Ninh, Bắc Hồng...) nhằm đảm bảo mối liên kết thống nhất
giữa các tuyến của hệ thống đường sắt quốc gia qua khu vực đầu mối Hà
Nội.
Xây dựng hệ thống các nhà ga đầu mối hành khách đảm bảo mối liên kết
thống nhất giữa hệ thống đường sắt nội đô với hệ thống đường sắt vùng
và quốc gia.
c. Hàng không:
• Xây dựng, cải tạo nâng cấp cảng hàng không, sân bay quốc tế Nội Bài thành
cảng hàng không lớn, hiện đại khu vực phía Bắc: năm 2020 đạt 15,2 triệu
hành khách/năm, tương lai đến năm 2030 và sau 2030 có thể tiếp nhận 25
triệu và 50 triệu hành khách/năm. Tiếp tục nghiên cứu vị trí, quy mô của sân
bay quốc tế thứ 2 trong vùng khi sân bay Nội Bài đã có dấu hiệu mãn tải và
dự trữ phát triển lâu dài.
• Cải tạo nâng cấp cảng hàng không, sân bay quốc tế Cát Bi - Hải Phòng
nhằm phục vụ hành khách nội địa kết hợp quốc tế.
• Sân bay Gia Lâm phục vụ du lịch nội địa tầm ngắn.
d. Đường thủy:
• Cải tạo nâng cấp các tuyến đường thuỷ kết nối trực tiếp với cụm cảng biển
Hải Phòng và Quảng Ninh.
• Đầu tư và khai thác hợp lý tuyến đường thủy sông Hồng phục vụ phát triển
kinh tế - xã hội và du lịch đường sông.
• Cải tạo xây dựng hệ thống các cảng sông trong vùng (cụm cảng Hà Nội, Sơn
Tây, Vĩnh Phúc, Hoà Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nam). Kết hợp với
hệ thống đường sắt, đường bộ tạo thành các đầu mối giao thông trung
chuyển quan trọng của vùng.
e. Giao thông đô thị và nông thôn:
• Định hướng phát triển giao thông đô thị:
Quỹ đất dành cho giao thông đô thị phải đạt 20 - 25% tổng diện tích đất
xây dựng thành phố.
Mật độ bình quân đường giao thông (không kể đường khu dân cư) tại
khu vực trung tâm 6 - 8 km/km2, các khu vực khác 3 - 5 km/km2.
Tổ chức vận tải hành khách công cộng cho các đô thị:
Đối với thành phố trung tâm xây dựng hệ thống đường sắt đô thị: đầu tư xây
dựng các tuyến đường sắt đô thị thành mạng lưới đường sắt vận tải hành khách
công cộng hoàn chỉnh theo Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội, đáp ứng nhu cầu
đi lại của nhân dân trong vùng.
Đối với các đô thị khác tổ chức vận tải hành khách công cộng chủ yếu bằng các
loại xe buýt vừa và nhỏ.
Hạn chế tối đa sử dụng phương tiện cá nhân, khống chế chỉ tiêu xe con từ 80 -
100 xe/1.000 dân.
Tổ chức quản lý giao thông đô thị một cách khoa học bằng các trang
thiết bị hiện đại
• Giao thông nông thôn - miền núi:
Duy trì, củng cố mạng lưới giao thông hiện có, nâng cấp một số tuyến
quan trọng, từng bước đưa vào cấp theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật đường
giao thông nông thôn.
Xây dựng một số đường mới, cầu, cống, kết nối liên hoàn với hệ thống
đường tỉnh đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân.
Sử dụng vật liệu tại chỗ là chính, tập trung việc nhựa hóa và bê tông xi
măng hóa.
f. Về hệ thống công trình phục vụ giao thông:
• Cầu cống:
Cải tạo nâng cấp các cầu trên các tuyến phù hợp với cấp hạng đường.
Xây dựng mới một số cầu phục vụ giao thông: 1 cầu trên vành đai V
(cầu Vĩnh Thịnh); 2 cầu trên vành đai IV (cầu Mễ Sở, cầu Hồng Hà); 3
cầu trên các đường trục chính giao thông đô thị; xây mới 1 cầu qua sông
Đuống.
• Xây dựng hệ thống các nút giao cắt lập thể theo đúng tiêu chuẩn của các
tuyến giao cắt;
• Cải tạo xây dựng hệ thống các bến, bãi đỗ xe.
• Tổ chức hệ thống đầu mối giao thông tiếp vận tổng hợp:
Đầu mối Nội Bài liên kết đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị với
đường bộ và đường hàng không.
Đầu mối phía Nam: khu vực Ngọc Hồi, khu vực cảng sông Khuyến
Lương, bao gồm đường sắt quốc gia, đường sắt cao tốc, đường sắt đô thị
với các tuyến đường bộ và đường thuỷ.
Đầu mối tiếp vận phía Đông: ga Cổ Bi, Hải Dương, cảng cạn, sắt bộ kết
hợp.
Bắc Ninh: là đầu mối bao gồm các loại phương thức vận tải như đường
sắt quốc gia, quốc tế, đường bộ.
2. Định hướng cấp điện:
• Phụ tải điện: phụ tải điện vùng Thủ đô Hà Nội ở các giai đoạn là:
Đợt đầu: khoảng 3.800 MW.
Dài hạn: khoảng 9.000 MW ÷ 10.000 MW.
• Định hướng cấp điện:
Nguồn điện: nguồn điện cấp cho vùng Thủ đô Hà Nội là các nhà máy
điện hiện có và lưới điện 500 kV, 220 kV quốc gia.
Lưới điện:
➢ Lưới điện 500 kV: sẽ hình thành lưới điện 500 kV liên kết các nhà máy
điện có công suất lớn ở ngoài vùng để cấp điện cho các trạm 500 kV ở
trong vùng và liên kết các trạm 500 kV với nhau để tạo thành 1 mạch
vòng 500 kV riêng cho vùng Thủ đô Hà Nội.
➢ Lưới điện 220 kV: song song với phát triển nguồn và lưới điện 500 kV
cần phát triển lưới điện 220 kV của vùng. Đến năm 2020 toàn vùng Thủ
đô Hà Nội sẽ có 29 trạm 220 kV, mỗi tỉnh, thành phố trong vùng sẽ có ít
nhất 1 trạm 220 kV. Cấp điện cho các trạm 220 kV là lưới điện 220 kV,
sẽ hình thành từ 3 đến 4 mạch vòng 220 kV trong vùng Thủ đô Hà Nội
Tải về để xem bản đầy đủ
29 trang
01/04/2022
8740
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tiểu luận môn Cơ sở quy hoạch và quản lý lãnh thổ - Đề tài: Quy hoạch xây dựng vùng thủ đô hà nội đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2050", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- tieu_luan_mon_co_so_quy_hoach_va_quan_ly_lanh_tho_de_tai_quy.docx
