Bài giảng Chi tiết máy - Chương 12: Hệ thống bôi trơn và làm mát - Nguyễn Thanh Nam
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.1 Vai trò bôi trơn
đối với ma sát và hao
mòn trong máy
12.5 Tính toaùn heä thoáng boâi
trôn vaø laøm maùt
12.4 Hệ thống làm mát
12.2 Vaät lieäu boâi trôn
12.3 Hệ thống bôi trơn
1
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.1 Vai trò bôi trơn đối với ma sát và hao mòn trong máy
Boâi trôn trong maùy vaø chi tieát maùy coù caùc chöùc naêng chuû yeáu sau: - Giaûm löïc ma saùt, töùc laø laøm
taêng hieäu suaát maùy vaø chi tieát maùy; - Giaûm ñoä hao moøn cuûa caùc chi tieát maùy; - Laøm maùt caùc
chi tieát maùy do bò noùng khi ma saùt; - Baûo veä chi tieát khoûi han ræ; - Baûo ñaûm tính kín khít cuûa boä
phaän ma saùt; - Lieân tuïc laøm saïch chi tieát (do buïi baëm vaø caùc haït maøi moøn).
Ngoaøi caùc chöùc naêng chuû yeáu nhö treân, daàu boâi trôn coøn phaûi thoûa maõn moät soá yeâu caàu khaùc:
- Baûo ñaûm khaû naêng laøm vieäc trong moät khoaûng nhieät ñoä, aùp suaát vaø vaän toác tröôït lôùn (roäng);
- Ñieàn ñaày caùc loõm nhaáp nhoâ beà maët; - Taïo söùc caûn lôùn theo phöông vuoâng goùc vôùi beà maët ma
saùt vaø nhoû nhaát theo phöông tieáp tuyeán; - Khoâng gaây noå vaø chaùy; - Khoâng gaây aûnh höôûng coù
haïi ñeán vaät lieäu chi tieát; - Baûo ñaûm boâi trôn vaø löôïng daàu ít nhaát; - Khoâng thay ñoåi tính chaát
khi vaän chuyeån, baûo quaûn, cung caáp; - Khoâng taïo caën (haït moøn kim loaïi) nguy hieåm vaø coù haïi;
- Khoâng sinh boït; - Khoâng taïo nhuõ....
Moãi loaïi daàu boâi trôn ñöôïc ñaùnh giaù theo hai heä chæ tieâu: - Caùc tính chaát hoùa lyù (ñoä nhôùt, nhieät
ñoä boác chaùy, ñoâng ñaëc, haøm löôïng löu huyønh, ñoä coác, ñoä tro, ñoä axit...), thoâng thöôøng caùc tính
chaát naøy ñöôïc tieâu chuaån hoùa; - Caùc tính chaát söû duïng: tính chòu taûi troïng, tính choáng ma saùt,
tính choáng maøi moøn, tính choáng dính. Tính chòu taûi troïng cuûa daàu ñöôïc coi laø aùp suaát hay taûi
troïng cöïc ñaïi maø chaát boâi trôn coù theå chòu ñöôïc maø khoâng laøm keït maùy.
Choïn ñuùng daàu boâi trôn moät vaán ñeà heát söùc quan troïng. Vieäc thay ñoåi daàu boâi trôn thích hôïp coù
theå laøm taêng tuoåi thoï cuûa oå laên leân 2÷8 laàn, boä truyeàn baùnh raêng 1,5÷5 laàn.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.2 Vaät lieäu boâi trôn
Trong kyõ thuaät ngöôøi ta söû duïng nhieàu daïng boâi trôn khaùc nhau. Döïa theo daïng cuûa vaät lieäu
boâi trôn ngöôøi ta phaân ra: boâi trôn khí (khí ñoäng, khí tónh), boâi trôn baèng chaát loûng (daàu,
nöôùc...), ñaëc (môõ boâi trôn...), raén (boät graphit...).
1. Daàu boâi trôn:
Daàu laø vaät lieäu chuû yeáu ñeå boâi trôn maùy, chuùng cho pheùp thay theá ma saùt ngoaøi cuûa caùc vaät
raén thaønh ma saùt trong cuûa chaát loûng boâi trôn. Thoâng thöôøng ngöôøi ta söû duïng daàu khoaùng ñeå
boâi trôn. Tuy nhieân, ta coù theå söû duïng daàu thöïc vaät (daàu lanh, daàu thaàu daàu) hoaëc ñoäng vaät
(daàu saùp soï caù voi...) ñeå boâi trôn.
Daàu khoaùng boâi trôn laø hoãn hôïp bao goàm daàu goác (base oil) vaø caùc chaát phuï gia laøm boâi trôn,
ma saùt, laøm maùt caùc chi tieát maùy, laøm kín caùc khe hôû giöõa pittoâng vaø thaønh xilanh, baûo veä
maùy khoûi bò han ræ.
Tính chaát quan troïng cuûa daàu boâi trôn, xaùc ñònh khaû naêng boâi trôn goïi laø ñoä nhôùt. Ñoä nhôùt
hoaëc coøn goïi laø ma saùt trong cuûa chaát loûng laø tính chaát caûn tröôït cuûa caùc lôùp chaát loûng. Daàu
boâi trôn ñöôïc phaân loaïi chuû yeáu theo ñoä nhôùt.
Ñoä nhôùt cuûa daàu ñöôïc kyù hieäu: μ - ñoä nhôùt ñoäng löïc (1cP = 10–3Pa.s ñoïc laø Centipoise); ν - ñoä
nhôùt ñoäng (1cSt = 1mm2/s ñoïc laø Centistoke).
Giöõa
μ
vaø coù söï lieân heä μ = ρν, vôùi
ρ
laø khoái löôïng rieâng cuûa daàu (ρ = 870÷900kg/m3).
Ñoä nhôùt cuûa daàu giaûm ñi khi nhieät ñoä taêng leân.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.2 Vaät lieäu boâi trôn
1. Daàu boâi trôn (t):
Ñoä nhôùt
μ
ôû nhieät ñoä baát kyø coù theå xaùc ñònh theo ñoä nhôùt μ0 khi ôû nhieät ñoä t0 (thoâng thöôøng
40oC) nhö sau:
μt = μ0.(t0 / t)m ; trong ñoù m laø chæ soá muõ, m = 2,6÷3.
Ñoä nhôùt daàu boâi trôn ñöôïc ño baèng nhôùt keá. Ñoä nhôùt ñöôïc tra theo soå tay tra cöùu vôùi nhieät ñoä
40oC, 50oC hoaëc 100oC.
Khi aùp suaát daàu taêng leân thì ñoä nhôùt cuõng taêng leân theo: μp
=
μ0.eαp ; trong ñoù: μ0 - ñoä nhôùt daàu
khi ôû aùp suaát bình thöôøng; α - heä soá aûnh höôûng cuûa aùp suaát ñoái vôùi daàu α = (1,5÷4)10-10Pa-1 ;
p - aùp suaát laøm vieäc cuûa daàu.
Khi aùp suaát 7MPa ñoä nhôùt taêng 20÷25%, khi 15MPa ñoä nhôùt taêng 35÷40%, khi 60MPa taêng
250÷350%.
Choïn daàu boâi trôn boä truyeàn baùnh raêng: vôùi caùc baùnh raêng baèng theùp thì ñoä nhôùt ñoäng
daàu boâi trôn ñöôïc xaùc ñònh theo heä soá χ : - Xaùc ñònh ñoä nhôùt ñoäng theo br ñoái vôùi boä truyeàn
baùnh raêng; - Xaùc ñònh ñoä nhôùt ñoäng theo tv ñoái vôùi boä truyeàn truïc vít. Heä soá ñöôïc xaùc
ñònh theo coâng thöùc sau: - Ñoái vôùi boä truyeàn baùnh raêng:
br = 10-5.HHV.σH2 / v ; - Ñoái vôùi boä
truyeàn truïc vít:
tv = 10-3.σH / vs ; trong ñoù: HHV - ñoä raén beà maët laøm vieäc caëp baùnh raêng theo
ν
cuûa
ν
χ
ν
χ
χ
χ
χ
Viko; σH - öùng suaát tieáp xuùc sinh ra treân beà maët laøm vieäc, MPa; v - vaän toác voøng baùnh raêng,
m/s; vs - vaän toác tröôït boä truyeàn truïc vít.
Ñoái vôùi hoäp giaûm toác löôïng daàu Q duøng ñeå boâi trôn khoaûng (0,3÷0,7)10-3m3/1kW coâng suaát.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.2 Vaät lieäu boâi trôn
2. Môõ boâi trôn:
Trong thöïc teá söû duïng môõ boâi trôn khi ma saùt laên, ñaûm baûo tuoåi thoï cao (vaøi traêm giôø) vaø moät
phaàn laø ñoä kín khít cuûa cuïm chi tieát nhöng ñöôïc söû duïng trong phaïm vi nhieät ñoä haïn cheá.
Môõ boâi trôn laø hoãn hôïp cuûa daàu khoaùng (mineral oil) vaø chaát laøm ñaëc. Theo thaønh phaàn, ngöôøi
ta chia ra: - Môõ Natri laøm vieäc ôû nhieät ñoä ñeán 120oC khoâng hoøa tan trong nöôùc; - Môõ Liti coù
theå söû duïng khi laøm vieäc ôû nhieät ñoä cao; - Môõ coù chaát laøm ñaëc laø Calcium soap laøm vieäc ôû
nhieät ñoä < 60oC, khoâng hoøa tan trong nöôùc, bieán chaát khi gaëp nöôùc.... Môõ loaïi naøy söû duïng
trong caùc maùy saûn xuaát giaáy vaø trong caùc maùy moùc laøm vieäc ngoaøi bieån hoaëc gaàn bieån; - Môõ
toång hôïp laø hoãn hôïp cuûa daàu nhôùt toång hôïp vôùi chaát laøm ñaëc nhö Lithium soap, Bentonite vaø
PTFE (Politetra fluoroethylene).
So vôùi daàu, môõ boâi trôn coù caùc öu ñieåm sau: - Heä soá ma saùt lôùn neân chòu ñöôïc taûi troïng lôùn; -
Ñeå baûo veä chi tieát khoûi baån hôn daàu; - Giaù thaønh reû hôn daàu.
Nhöôïc ñieåm: - Khaû naêng thoaùt nhieät keùm hôn nhieàu so vôùi daàu; - Môõ khoù ñöôïc boâi trôn taäp
trung (coù theå duøng khí neùn ôû aùp suaát cao);
Môõ boâi trôn coù theå duøng trong caùc tröôøng hôïp sau: - Duøng boâi trôn caùc vò trí khoâng che kín
hoaëc khoù che kín; - Duøng cho caùc vò trí caàn che raát kín; - Duøng boâi trôn caùc vò trí khoù cho daàu
thöôøng xuyeân.
Môõ boâi trôn khoâng ñöôïc duøng ôû nhöõng choã ma saùt sinh nhieät nhieàu vaø ñoøi hoûi thoùat nhieät baèng
chaát boâi trôn (boä truyeàn truïc vít).
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.2 Vaät lieäu boâi trôn
3. Chaát raén boâi trôn:
Chaát boâi trôn raén ñöôïc öùng duïng nhieàu nhaát laø: grafit keo, disunfit molipden. Caùc chaát boâi
trôn raén ñöôïc söû duïng trong caùc tröôøng hôïp sau:
- Trong ñieàu kieän khi chaát boâi trôn loûng vaø môõ khoâng ñaûm baûo khaû naêng laøm vieäc (nhieät ñoä
thaáp hoaëc cao, moâi tröôøng chaân khoâng, moâi tröôøng aên moøn) hoaëc theo ñieàu kieän coâng ngheä
khoâng cho pheùp (caùc duïng cuï vaø thieát bò ñieän töû hoaëc moät soá thieát bò khaùc...).
- Trong ñieàu kieän ít coù söï thay ñoåi vò trí, khi ñoù caàn phaûi ngaên ngöøa hieän töôïng aên moøn tieáp
xuùc vaø khoù giöõ ñöôïc daàu hoaëc môõ boâi trôn, ví duï khi thaùo vaø laép moái gheùp coù ñoä doâi, thieát bò
quay ít khi laøm vieäc, beà maët laép caùc baùnh ñai hoaëc baùnh ma saùt di tröôït....
- Trong tröôøng hôïp taùc duïng moät laàn hoaëc thôøi gian phuïc vuï ngaén.
Chaát boâi trôn raén söû duïng roäng raõi cuøng vôùi daàu boâi trôn trong tröôøng hôïp coù aùp suaát cao vaø
nguy hieåm dính nhö trong boä truyeàn baùnh raêng hypoit.
Phöông phaùp tin caäy nhaát ñeå queùt lôùp vaät lieäu boâi trôn raén - phuû beà maët baèng phöông phaùp
phun muø hoaëc choåi loâng.
Khi laøm vi
ệâc trong moâi tröôøng chaân khoâng, ta caàn phuû beà maët laøm vieäc lôùp boâi trôn raén coù caáu
taïo daïng lôùp: grafit, ñisunfit molipñen, nitrit bor....
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.3 Hệ thống bôi trơn
1. Yeâu caàu, phaân loaïi caùc heä thoáng boâi trôn:
Caùc yeâu caàu chuû yeáu cuûa heä thoáng boâi trôn bao goàm:
- Heä thoáng boâi trôn phaûi ñöa moät löôïng daàu caàn thieát ñeán caùc beà maët laøm vieäc cuûa chi tieát vôùi
nhöõng phöông phaùp khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo vaän toác, aùp suaát caùc beà maët laøm vieäc vaø tuøy vaøo
chaát löôïng daàu boâi trôn vaø keát caáu maùy.
- Caùc boä phaän cuûa heä thoáng boâi trôn nhö bôm daàu, loïc daàu, oáng daãn, coù cô caáu phaân phoái...
phaûi laøm vieäc tin caäy.
- Löôïng daàu boâi trôn caàn phaûi ñaûm baûo khaû naêng ñieàu chænh. Vì vieäc thöøa hay thieáu löôïng daàu
caàn thieát ñeàu ñöa ñeán nhöõng ñieàu kieän laøm vieäc khoâng bình thöôøng.
- Heä thoáng boâi trôn phaûi coù khaû naêng baùo hieäu vaø kieåm tra.
- Caàn töï ñoäng hoùa heä thoáng boâi trôn ñeán möùc cao nhaát.
Phöông phaùp boâi trôn phuï thuoäc vaøo: - Löôïng daàu caàn boâi trôn trong moät khoaûng thôøi gian
nhaát ñònh; - AÙp suaát cuûa daàu khi boâi trôn; - Loaïi daàu (môõ) duøng ñeå boâi trôn.
Döïa theo caùc cô sôû treân, ta coù theå choïn caùc phöông phaùp boâi trôn sau ñaây: Boâi trôn rieâng leû:
phuïc vuï cho moät ñoái töôïng boâi trôn. Coù theå duøng tay hoaëc cô caáu ñôn giaûn. Söû duïng khi caùc beà
maët caàn boâi trôn caùch xa nhau hoaëc boâi trôn baèng caùc chaát boâi trôn khaùc nhau; Boâi trôn theo
nhoùm: phuïc vuï cho moät nhoùm ñoái töôïng boâi trôn; Boâi trôn taäp trung: duøng bôm daàu chung
cung caáp daàu cho taát caû moïi nôi caàn boâi trôn cuûa maùy.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.3 Hệ thống bôi trơn
2. Caùc heä thoáng boâi trôn thoâng duïng:
a- Boâi trôn baèng tay (boâi trôn giaùn ñoaïn, ñònh kyø): Boâi trôn rieâng leû baèng tay thöôøng thöïc hieän baèng caùch
bôm daàu qua caùc vuù daàu hình 13.13 (hoaëc vuù môõ (H.13.15)). Ñoái vôùi caùc beà maët boâi trôn caàn coù aùp suaát,
ta phaûi duøng bôm tay ñeå ñöa daàu veà nhöõng vò trí boâi trôn. Heä thoáng boâi trôn baèng tay chuû yeáu duøng ñeå boâi
trôn caùc beà maët ít quan troïng, toác ñoä v < 3m/ph, chæ yeâu caàu boâi trôn theo chu kyø: 1 laàn/ca, 1 laàn/ngaøy, 1
laàn/tuaàn. Duøng vuù daàu hoaëc vuù môõ chæ coù theå boâi trôn rieâng leû hoaëc boâi trôn theo nhoùm.
b- Heä thoáng boâi trôn töï ñoäng nhoû gioït vaø lieân tuïc: Coù nhieàu kieåu boâi trôn nhoû gioït vaø lieân tuïc, tuøy theo
tính chaát quan troïng cuûa caùc beà maët laøm vieäc, ta coù theå choïn caùc kieåu sau: - Duøng pheãu daàu (duøng baác
baèng vaûi ñeå thaám daàu vaø daãn daàu veà vò trí boâi trôn, löôïng daàu chöùa ñöôïc trong pheãu töø 25, 50, 100cm3; boâi
trôn caùc chi tieát ít quan troïng, caùc boä truyeàn chòu taûi thaáp vaø vaän toác nhoû (v < 2m/s)); - Duøng kim ñieàu
chænh (ñieàu chænh chuyenå ñoäng cuûa kim khi maùy laøm vieäc); - Duøng beå chöùa daàu (söû duïng phöông phaùp
naøy khi vaän toác voøng cuûa caùc chi tieát ngaâm trong daàu nhoû hôn 15m/s. Ñoái vôùi boä truyeàn baùnh raêng truï vaø
boä truyeàn xích, khi vaän toác v = 5÷7m/s thì chieàu cao ngaâm daàu khoâng vöôït quaù giaù trò (0,8÷1,5)p (vôùi p laø
böôùc xích hoaëc böôùc raêng) nhöng khoâng ñöôïc nhoû hôn 10mm); - Duøng baùnh raêng vung daàu (ñoái vôùi boä
truyeàn truïc vít, neáu chieàu cao möùc daàu vöôït quaù taâm con laên thaáp nhaát thì ta duøng baùnh taït daàu; Trong caùc
boä truyeàn baùnh raêng truï hoaëc baùnh raêng noùn do söï cheânh leäch giöõa caùc ñöôøng kính baùnh raêng quaù lôùn ta
cuõng coù theå duøng baùnh raêng vung daàu); - Duøng heä thoáng bôm daàu (khi vaän toác voøng boä truyeàn baùnh raêng
hoaëc ñóa xích v > 15m/s (ñoái vôùi truïc vít vs > 15m/s) trong hoäp giaûm toác hoaëc hoäp toác ñoä coù coâng suaát lôùn
ta duøng heä thoáng bôm daàu ñeå phun daàu lieân tuïc vaøo caùc beà maët laøm vieäc caùc chi tieát. Daàu ñöôïc chuyeån töø
heä thoáng bôm daàu ñeán voøi phun hoaëc suùng phun coù aùp suaát dö khoaûng 0,1MPa. Daàu ñöôïc phun theo chieàu
vaøo khôùp cuûa caëp baùnh raêng. Möùc daàu trong maùy coù theå kieåm tra baèng caùc que thaêm daàu hoaëc maét chæ
daàu.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.3 Hệ thống bôi trơn
2. Caùc heä thoáng boâi trôn thoâng duïng:
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.4 Hệ thống làm mát
Moät soá maùy laøm maùt coù theå coù caùc boä phaän nhieät ñoä leân raát cao nhö buoàng ñoát cuûa ñoäng cô
ñoát trong, vuøng caét cuûa maùy caét goït kim loaïi. Ñeå ñaûm baûo cho maùy laøm vieäc bình thöôøng, caàn
phaûi taûn bôùt nhieät ñoái vôùi nhöõng choã noùng nhieàu vaø giöõ chuùng ôû nhieät ñoä cho pheùp.
1. Vaät lieäu laøm maùt:
Vaät lieäu laøm maùt coù theå laø khoâng khí (duøng quaït gioù taêng quaù trình trao ñoåi nhieät vôùi khoâng
khí), chaát loûng nhö nöôùc hoaëc daàu hay dung dòch hoùa hoïc hoaëc chaát raén (boä taûn nhieät coù beà
maët tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi lôùn vaø ñöôïc cheá taïo töø caùc vaät lieäu daãn nhieät toát).
2- Caùc heä thoáng laøm maùt
Tuøy tröôøng hôïp cuï theå, ta coù caùc phöông thöùc laøm maùt nhö sau:
- Laøm maùt töï nhieân baèng gioù: ñoái töôïng laøm maùt ñöôïc cheá taïo coù nhieàu caùch toûa nhieät vaø vieäc
thoaùt nhieät ñöôïc thöïc hieän nhôø gioù töï nhieân. Hình thöùc naøy thöôøng thaáy ôû caùc ñoäng cô xe maùy,
oâtoâ, ñoäng cô ñieän. Caùch toûa nhieät ñöôïc cheá taïo töø vaät lieäu coù ñoä daãn nhieät cao
- Laøm maùt cöôõng böùc baèng gioù: duøng quaït gioù quaït vaøo ñoái töôïng laøm maùt thöôøng thaáy ôû caùc
maùy nhieät, ñoäng cô ñieän, oâtoâ....
- Duøng nöôùc laøm maùt: xung quanh ñoái töôïng laøm maùt, ta cheá taïo caùc khoaûng troáng vaø ñöa
nöôùc tuaàn hoaøn vaøo ñoù laøm maùt. Hình thöùc naøy thöôøng duøng ñeå laøm maùt buoàng ñoát, xilanh
ñoäng cô ñoát trong truïc, duøng nöôùc phun vaøo nhö laøm maùt heä thoáng laøm nöôùc ñaù.
- Duøng heä thoáng bôm: ñeå bôm caùc dung dòch laøm maùt vaøo caùc beà maët caét goït kim loaïi.
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.5 Tính toaùn heä thoáng boâi trôn vaø laøm maùt
Tính toaùn heä thoáng boâi trôn vaø laøm maùt bao goàm xaùc ñònh löu löôïng daàu caàn thieát ñeå boâi trôn,
coâng suaát bôm, ñöôøng kính oáng daãn.
Nguyeân taéc tính laø döïa theo phöông trình caân baèng nhieät: löôïng nhieät sinh ra trong cô caáu caân
baèng vôùi löôïng nhieät thoùat ra bôûi daàu boâi trôn hoaëc laøm maùt.
Nhieät löôïng sinh ra ñöôïc tính theo coâng thöùc: Q = (1 – η)P ; trong ñoù: P - coâng suaát cuûa chi
tieát laøm vieäc; η - hieäu suaát.
Nhieät löôïng thoaùt ra theo daàu chaûy qua trong thôøi gian 1 giaây: Qt = C.ρ0.q. t
Δ
trong ñoù: C - nhieät dung rieâng cuûa daàu: C = 1,7÷2,1KJ/kgoC ; ρ0 = 800÷900kg/m3 - khoái löôïng
rieâng cuûa daàu boâi trôn; q - löu löôïng cuûa daàu chaûy qua chi tieát trong thôøi gian 1 giaây (m3/s) ;
Δ
t - söï thay ñoåi nhieät ñoä cuûa daàu.
Giaû söû Q = Qt (boû qua söï thoaùt nhieät qua caùc boä phaän khaùc): q = (1- μ).P / (C.p0. t)
Δ
Bôm daàu thoâng thöôøng caàn phaûi coù löu löôïng lôùn hôn, do ñoù: qb = K.q (m3/s) ; trong ñoù K laø heä
soá naèm trong khoaûng (1,4÷1,6).
Coâng thöùc xaùc ñònh qb coù theå vieát döôùi daïng sau: qb = 60K.q (m3/ph) ; qb = 60.103K.q (l/ph)
Coâng suaát bôm ñöôïc tính theo heä thöùc: Pb = ρ0.qb.H / (102.ηb
)
trong ñoù: H - chieàu cao coät daàu caàn thieát ñeå boâi trôn neáu keå ñeán toån thaát treân ñöôøng oáng (m);
ηb - hieäu suaát cuûa bôm (ηb = 0,75÷0,85).
Chương 12. Hệ thống bôi trơn và làm mát
12.5 Tính toaùn heä thoáng boâi trôn vaø laøm maùt (t)
Tröôøng hôïp caàn ñöa daàu leân ñoä cao H (m) vaø löôïng daàu phun ra caàn coù aùp suaát p (Pa) ñeå daàu
coù theå ñöa vaøo beà maët laøm vieäc coù aùp suaát p’ (p > p’) thì coâng suaát Pb ñöôïc tính nhö sau:
Pb = ρ0.qb.H / (102.ηb) + p.qb /(103.ηb
)
Toác ñoä daãn daàu trong oáng theo kinh nghieäm coù theå laáy v = 1m/s laø hôïp lyù. Töø ñaây suy ra
ñöôøng kính oáng daãn:
D = 4.qb /(π.v)
√
Theå tích thuøng daàu neân laáy theo coâng thöùc kinh nghieäm:
V = (5÷6)qb (l/ph)
Neáu ta caàn bôm n vò trí, theo caùc coâng thöùc treân ta xaùc ñònh löu löôïng vaø coâng suaát bôm cho
töøng vò trí: qbi, pbi (i = 1… n) löu löôïng
Σ
qb vaø pb toång coäng seõ laø:
Σ
Σ
q
p
b = Σ qbi
b = Σpbi
;
Σ
Töø caùc giaù trò qb, pb ta tìm ñöôïc loaïi bôm caàn thieát.
HẾT CHƯƠNG 12
13 trang
19/04/2022
1801
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Chi tiết máy - Chương 12: Hệ thống bôi trơn và làm mát - Nguyễn Thanh Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_chi_tiet_may_chuong_12_he_thong_boi_tron_va_lam_ma.pdf
