Giáo trình Bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI

TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI

GIÁO TRÌNH

BẢO DƯỠNG, VẬN HÀNH MÁY

CANH TÁC THÔNG DỤNG

NGHỀ: CƠ ĐIỆN NÔNG THÔN

TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP

Lào Cai, năm 2016

1

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép

dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.

Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh

sẽ bị nghiêm cấm.

2

LỜI NÓI ĐẦU

Giáo trình bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng I được biên soạn theo chương

trình đào tạo Trung cấp nghề cơ điện nông thôn do Hiệu trưởng trường Cao đẳng Lào Cai ban

hành ngày ... tháng … năm ……….

Giáo trình bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng I nhằm cung cấp cho học sinh,

sinh viên trường cao đẳng Lào Cai và học sinh ngành cơ khí, những kiến thức về bảo dưỡng,

vận hành máy canh tác thông dụng I. Khi biên soạn giáo trình, tác giả đã cập nhật những kiến

thức mới có liên quan đến môn học và nghề đào tạo, cần thiết cho học sinh tiếp thu kiến thức

nhanh hơn.

Nội dung giáo trình gồm 4 bài:

Bài 1: Bảo dưỡng, vận hành máy cày hai bánh

Bài 2: Bảo dưỡng, vận hành máy kéo bánh lồng

Bài 3: Bảo dưỡng, vận hành máy phay đất

Trong quá trình biên soạn mặc dù đã cố gắng, nhưng chắc chắn không tránh khỏi những

thiếu sót do thời gian biên soạn còn hạn chế. Rất mong được sự góp ý của người sử dụng để

giáo trình được hoàn thiện hơn.

Lào Cai, tháng 8 năm 2016

Tác giả

Ths. Hoàng Anh Thái

3

MỤC LỤC

Trang

Lời nói đầu

Mục lục

Bài 1: Bảo dưỡng, vận hành máy cày hai bánh

1. Nhiệm vụ phân loại máy cày

2. Cấu tạo của máy cày hai thân

3. Vận hành điều chỉnh máy cày đất

4. Vận hành, bảo dưỡng máy để cày đất

5. Bảo dưỡng liên hợp máy cày đất

Bài 2: Bảo dưỡng, vận hành máy kéo bánh lồng

1. Nhiệm vụ, yêu cầu và cấu tạo của bánh lồng đất

2. Vận hành, bảo dưỡng máy kéo bánh lồng

3. Bảo dưỡng máy kéo bánh lồng

Bài 3: Bảo dưỡng, vận hành máy phay đất

1. Nhiệm vụ, yêu cầu của máy phay đất

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy phay đất

3. Cách lắp các lưỡi phay và bộ phận truyền lực phay

4. Vận hành, điều chỉnh máy phay đất

5. Vận hành, bảo dưỡng máy để phay đất

6. Bảo dưỡng, sửa chữa liên hợp máy phay đất

Tài liệu tham khảo

4

GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN

Tên mô đun: Bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng I

Mã mô đun: MĐ 21

Vị trí, tính chất của mô đun

- Vị trí của mô đun: Mô đun này được thực hiện ở năm học thứ 2 của khóa học, sau mô đun bảo

dưỡng, sửa chữa hệ thống điều khiển máy keo.

- Tính chất của mô đun: Là mô đun chuyên môn nghề bắt buộc.

Mục tiêu của môn học

+ Về kiến thức:

- Trình bày được các yêu cầu kỹ thuật của các máy, thiết bị canh tác thông dụng

- Mô tả được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các máy canh tác

+ Về kỹ năng:

- Vận hành được liên hợp máy kéo hai bánh với các máy canh tác thông dụng

- Bảo dưỡng, sửa chữa khắc phục được những sự cố bất thường trong vận hành

+ Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:

- Thể hiện tính tự giác, có trách nhiệm trong học tập, có tinh thần hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau.

- Tham gia học tập đầy đủ.

NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN

Giới thiệu mô đun:

Mô đun bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng I là mô đun trang bị cho người

học những hiểu biết về sơ đồ cấu tạo và nguyên lý hoạt động các máy làm đất đồng thời

hình thành các quy trình, kỹ năng sửa chữa các máy cày, máy phay, bánh lồng trong

liên hợp máy làm đất

Sau khi học xong mô đun này người học có khả năng:

-

Trình bày được sơ đồ cấu tạo, hoạt động của các máy làm đất

Trình bày được trình tự các bước sửa chữa máy làm đất

Sửa chữa được các hư hỏng thông thường các máy làm đất

5

-

Vận hành được các liên hợp máy và điều chỉnh đúng các yêu cầu kỹ thuật.

Có tinh thần trách nhiệm trong sửa chữa bảo quản máy móc.

Kết thúc mô đun mỗi học viên sẽ được đánh giá kỹ năng hoàn thiện một sản phẩm sửa

chữa một thiết máy cụ thể

Bài 1: Bảo dưỡng, vận hành máy cày hai bánh

Mục tiêu:

- Trình bày được cấu tạo và phương pháp điều chỉnh máy cày

- Vận hành được liên hợp máy cày đúng quy trình

- Bảo dưỡng, sửa chữa được các bộ phận của liên hợp máy cày

- Rèn luyện tính cẩn thận, có trách nhiệm trong công việc

Nội dung chính:

1. Nhiệm vụ phân loại máy cày

1.1.Nhiệm vụ

- Máy cày là loại máy dùng để cày một lấp đất ở mặt đồng ruộng có độ sâu từ 10 đến 35cm. Thỏi

đất được cày có thể bị lật úp hoặc không lật. Có thể làm vỡ sơ bộ hoặc không, trong nông nghiệp

nước ta phổ biến nhất đó là cày lật đất

- Đối với máy cày lật đất cần đáp ứng các yêu cầu sau:

Đảm bảo độ cày sâu đều và đúng yêu cầu đạt ra độ cày sâu trung bình thực tế sai lệch so với

yêu cầu đặt ra không vượt quá ( + - 1cm) Cày phải lật được đất và lấp kín cỏ rác, phân bón.

Đường cày thẳng máy cày bền vững với thời gian chăm sóc và sử dụng thuận tiện lực cản riêng

của máy cày phải nhỏ và năng suất chất lượng phải cao.

1.2.Phân loại

- Máy cày khá phong phú về chủng loại tuỳ theo bộ phận làm việc người ta chia máy cày làm hai

loại

+ Máy cày dạng lưỡi cày: có bộ phận làm việc chính là lưỡi cày hoặc lưỡi cày cộng với diệp cày

khi làm việc cày chuyển động tịnh tiến nếu chỉ có lưỡi cày thôi thì cày không lật được đất nếu có

cả lượi và diệp thì cày sẽ lật úp được thỏi đất một số máy cày trên thị trường có tên gọi như sau::

+ Máy CT - 3 - 25 và máy CT - 4 - 25 do Việt Nam sản xuất

+ Máy cày đĩa có bộ phận làm việc là đĩa thép khi làm việc đĩa chuyển động quay tròn. Ở nước

ta có máy cày đĩa C2 - 30.

6

+ Phân loại theo nhiệm vụ máy cày chia làm hai loại:

- Máy cày làm nhiệm vụ chung thường dùng để cày các loại đất đã quen thuộc những máy thuộc

loại này thường là máy CT - 3 - 25.

+ Phân loại theo liên kết với nguồn động lực còn có máy cày dạng móc, máy cày dạng treo.

- Ngoài những loại cơ bản trên người ta còn phân loại máy cày theo độ sâu theo số bộ phận làm

việc, cày tốc độ bình thường và cày tốc độ cao.

Cày trụ

Cày chảo

Cày không lật đất

7

2. Cấu tạo của máy cày hai thân

2.1. Thân cày

- Thân cày làm nhiệm vụ đỡ các chi tiết lắp ghép của máy là phần tạo thành đáy, luống, thân cày

chính cấu tạo bởi 3 chi tiết

- Lưỡi cày,diệp cày và thanh tựu đồng để cố định trên trục cày: 1- lưỡi cày; 2 - diệp cày; 3- gót

cày; 4- Trụ cày; 5- Khung cày

2.2. Lưỡi cày

- Lưỡi cày là bộ phận cắt đất đầu tiên, nhiệm vụ của nó là cắt đáy thỏi đất và nâng lên diệp cày.

Mũi lưỡi cày thường có phần dài thêm ăn sâu vào đấy luống 10mm và ăn thêm vào thành luống

5 đến 10mm để cày không bị trượt phần dưới của lưỡi phẳng còn phần trên hơi cong để tăng

hiệu quả chuyển thỏi đất lên diệp cày.

- Lưỡi chịu lực cắt rất lớn chiếm khoảng 50% toàn bộ lực cán kéo của cày vì vậy nó phải được

chế tạo bằng thép tốt và được nhiệt luyện đặc biệt dọc theo cạnh sắc trong sản xuất, thường chế

tạo lưỡi tự mài sắc bằng cách đắp một lớp hợp kim cứng ở mặt sau của lưỡi.

2.3.Diệp cày

- Diệp cày tiếp nhận thỏi đất từ lưỡi rồi nâng tách làm rạn vỡ và lật thỏi đất sang bên cạnh, do

vậy bề mặt làm việc của diệp cày có nhiều dạng cong tạo khác nhau tuỳ thuộc vào điều kiện đất

đai và yêu cầu kỹ thuật làm đất.

- Diệp cày được cấu tạo bởi hai phần chính: ngực diệp và cánh diệp, ngực diệp nâng và chuyển

thỏi đất đến cánh diệp để lật thỏi đất do vậy cánh diệp được uốn cong nhiều hơn ngực diệp.

8

2.4.Thanh tựa đồng

- Đúng như tên gọi thanh tựu và thành luống phía chưa cày( lát cắt mới I ) mục đích tạo ra một

phân lực cân bằng với lực cản của đất lên diệp cày đẩy cày quay về phía đồng.

- Chiều dài của thanh tựu đồng phụ thuộc vào kích thước của thân cày còn chiều rộng sao cho

cạnh trên không vượt quá 2/3 độ sâu trung bình của cày để tránh áp lực tác dụng vào phần trên

luống vốn đất tơi và yếu thanh tựu đồng chế tạo bằng thép chống mòn như thép 45, 50.

2.5. Trụ cày

- Toàn bộ bộ phận làm việc của trụ cày được lắp trên trục cày ngoài ra trụ cày lắp với khung cày

còn có tác dụng cân chỉnh cày cho đúng yêu cầu nông học trước khi làm việc.

- Trụ cày được chế tạo bằng thép định hình hoặc bằng gang đúc có tiết diện hình chữ nhật hoặc

hình tam giác rỗng hoặc đặc

2.6. Yêu cầu gá lắp thân cày chính

- Khi lắp ghép cần đảm bảo yêu cầu sau: Diệp acỳ và lưỡi cày phải tạo thành một bề mặt liên tục

cho phép khe hở dưới 1mm lưỡi phải bằng hoặc cao hơn diệp không quá 1mm. --- Cạnh đồng

diệp và lưỡi phải nằm trong cùng một mặt phẳng nghiêng so với đúng, goc nghiêng không được

ngả về phía đồng và có độ lớn

9

- Các đầu bulông phải chìm nhưng không quá1mm.

- Với lưỡi cày dang mũi đục đầu cuối của thanh tựu đồng và lưỡi cày không được cao quá mặt

tượng 10mm.

- Đầu cảu thanh tựu đồng và mũi lưỡi hình than phải nằm trong mặt phẳng cạnh đồng thân cày.

3. Vận hành điều chỉnh máy cày đất

3.1. Nguyên tắc chung của công việc cày đất

- Trước tiên phải chuẩn bị máy cày phù hợp với từng loại đất và độ sâu của thỏi đất.

- Chuẩn bị mặt bằng đất để cày như thu dọn cỏ, rác, đất đá cành cây.

- Thao tác vận hành máy cày đúng kỹ thuật đúng quy trình thực hiện đảm bảo yêu cầu và cho

năng suất hiệu quả công việc cao nhất.

3.2. Chuẩn bị ruộng để cày

- Ruộng cày phải được chuẩn bị đầy đủ các công việc trước khi tiến hành đưa máy vào cày như:

phát cỏ thu dọn đất đá cành cây… đối với ruộng trên cạn (bãi) cần chú ý đến tính chất của đất là

đất đã qua canh tác nhiều năm hay đất mới khai phá.

- Độ dốc độ nghiêng của từng bãi từng mảnh vườn có phù hợp với việc sử dụng máy cày hay

không.

- Đối với ruộng nước thì phải được ngâm nước trước khi đưa máy vào cày từ 3 đến 4 ngày trước

đó. Mức nước ngâm cao trên bề mặt từ 8 - 10cm trong quá trình ngâm nước có thể bổ sung một

số loại phân xanh hoặc các laọi thuốc nhằm phân huỷ cỏ rác một cách nhanh nhất làm cho đất

thêm phần màu mỡ.

- Đối với những thửa ruộng có diện tích nhỏ và dốc như ở khu vực miền núi thì cần phải chuẩn

bị đường di chuyển cho máy để đảm bảo an toàn cho người và thiết bị. Những vị trí góc nhỏ mà

máy không thể cày tơi được thì phải dùng biện pháp khác như cuốc đất bằng sức người.

10

3.3. Cày thử và điều chỉnh máy cày

- Sau khi tiến hành công việc chuẩn bị xong thì tiến hành đưa máy vào cày thử. Cho máy hoạt

động di chuyển vào vị trí cày điều chỉnh cho lưỡi cày ăn sâu xuống đất 1 khoảng nhất định rồi

tiến hành cày thử và kiểm tra độ sâu của thỏi đất nếu đạt yêu cầu thì cày tiếp. Nếu không đạt yêu

cầu phải sau quả hoặc lâu nông quá thì cần điều chỉnh lại độ ăn sâu của lưỡi cho phù hợp và thực

hiện cày chế độ hoạt động của máy cũng luôn ở chế độ cho phép, cày nhanh nhất,hiệu quả nhất,

năng suất nhất.

4.Vận hành, bảo dưỡng máy để cày đất

4.1.Vận hành, bảo dưỡng máy cày đất 2 bánh

a. Phương pháp vận hành máy

- Người vận hành máy cày phải có đủ sức khỏe để đáp ứng công việc và được chuẩn bị đầy đủ

kiến thức cơ bản về nguyên lý hoạt động, phương pháp vận hành máy đúng yêu cầu kỹ thuật,

phải thành thạo biết cách xử lý tốt các tình huống trong quá trình vận hành máy.

b. Các bước vận hành máy

Bước 1: Tiến hành kiểm tra tổng thể toàn bộ máy cày và đưa ra nhận xét máy còn hoạt động tốt

hay không có khả năng cày được đất hay không sau đó tiến hành đổ dầu diezen và nước làm

mát. Thực hiện thay thế lắp đặt các loại bánh phù hợp với từng loại đất định cày, điều chỉnh lại

các thông số của máy như tay ga, tay côn cần số, tay lắp li hợp, nếu máy hoạt động tốt thì đưa

vào làm việc, còn máy không đảm bảo thì tiến hành bảo dưỡng sửa chữa.

Bước 2: Tiến hành chạy máy cày thử và điều chỉnh các chế độ làm việc phù hợp nhất.

Bước 3: Tiến hành cày

- Khi cày với loại đất quen thuộc thì có thể tận dụng hết khả năng tốc độ của máy còn với những

thửa đất mới canh tác thì cày cần phải tập trung cao độ với tốc độ trung bình nếu thấy bánh bị

trượt cần phải dừng máy để kiểm tra, kiểm tra lưỡi cày xem có bị móc vào đá vào gốc cây hay

không rồi tiến hành gỡ bỏ rồi cày tiếp

11

Trình tự công việc:

Trình tự công việc

Hình ảnh

Yêu cầu kỹ thuật

1. Chuẩn bị

a- Chuẩn bị máy kéo

+ Kiểm tra toàn máy

Máy đầy đủ các bộ

phận

+ Kiểm tra nhiên liệu

-Nhiên liệu đủ

trong ca làm việc

- Dầu bôi trơn nằm

giữa vạch tối đa và

tối thiểu

+ Kiểm tra dầu bôi

trơn

12

+Kiểm tra bổ xung

nước làm mát

Nước làm mát đủ

nếu thiếu bổ xung

+ Kiểm tra cơ cấu

- Các khớp nối liên

treo

kết chắc chắn

b- Chuẩn bị cày

- Đủ các bộ phân.

Kiểm tra cày

13

- Bãi phải bằng

phẳng kích thước

10 x 15 m

c- Chuẩn bị bãi

2. Liên kết máy kéo

với máy cày

-

Lùi chính xác 3

điểm cơ cấu treo

trùng với 3 điểm

cày

a- Lùi máy kéo vào

lắp với cày

b- Lắp liên kết cày

với máy kéo bằng cơ

cấu 3 điểm

-

Đảm bảo chắc

chắn

-

Các lưỡi cày

3. Điều chỉnh sơ bộ

- Kết hợp vặn thanh

kéo dọc và thanh

thăng bằng ngang

điều chỉnh

song song với mặ

phẳng nằm ngang

14

4. Cày thử và điều

chỉnh

-

Đất lật đều

- Điều chỉnh thanh

kéo dọc để các lưỡi

cày ăn đều đất

- Điều chỉnh thanh

thăng bằng ngang để

đảm bảo

Độ sâu cày từ

20- 28 cm

độ sâu cày

5.Thu dọn đồ

- Đồ nghề đầy đủ

- Máy sạch sẽ và

Tình trạng kỹ

thuật tốt

nghề và vệ sinh

công nghiệp

c.Bảo dưỡng máy cày

- Để máy cày làm việc tốt và ổn định bền vững và đảm bảo chất lượng làm đất, công việc bảo

dưỡng kỹ thuật cho máy cần phải tiến hành thường xuyên trước trong và sau thời gian sử dụng.

- Thường xuyên kiểm tra và xiết chặt các vị trí ốc hãm, các bộ phận lắp ghép của máy.

- Khi cày lưỡi cày và bánh bị móc cỏ rác cần gỡ sạch và làm sạch tiến hành dùng dầu mỡ bôi tra

đặc biệt là bôi trơn cho các vị trí gối đỡ, hoặc các ổ bi hoặc bạc lót.

- Kiểm tra điều chỉnh đai ốc hãm trục của lưỡi cày đảm bảo hoạt động tốt không có độ

rơ,hỏng,dọc trục hoặc lắp ngang khi làm việc sẽ gây nên va đập phá vỡ các ổ bi làm cong hoặc

gẫy trục.

- Làm sạch các bề mặt của lưỡi cày và bánh sau

- Lưỡi cày phải luôn có độ sắc nhất định. Nếu bị cùn thì sẽ dẫn tới tiêu tốn nhiều nhiên liệu gây

quá tải cho máy và giảm chất lượng cày đất.

- Khi có chi tiết nào bị hư hỏng biến dạng cần phải sửa chữa hoặc thay thế ngay.

15

- Sau mỗi vụ cày cần tiến hành vệ sinh máy móc sạch sẽ bôi trơn các vị trí cần thiết bảo quản cất

giữ đúng nơi quy định.

4.2.Những chú ý khi cày đất

- Trước khi cày đất phải kiểm tra để biết rõ các thông tin về khu vực đất định cày như tính chất

của đất cứng hay mềm, đất bãi hay đất ruộng, đất đã qua canh tác hay đất mới khai phá, nếu là

đất mới khai phá chưa cày cuốc lần nào cần làm vệ sinh đất kỹ trước khi tiến hành cày,với đất

ruộng phải được ngâm nước đúng quy định.

- Khi di chuyển từ ruộng này sang ruộng khác cần chọn vị trí phù hợp có địa thế bằng nhất để

tiến hành di chuyển hoặc cần thêm người để hỗ trợ di chuyển nhằm đảm bảo tốt nhất cho máy và

người

- Khi máy đang cày mà phát hiện có những tiếng kêu lạ khác thường cần phải dừng máy để kiểm

tra để có biện pháp sửa chữa kịp thời.

- Quá trình cày phải được tối đa các vị trí máy có thể hoạt động căn cứ vào từng loại đất để có

tốc độ chạy máy phù hợp đảm bảo cho năng suất cao.

- Quá trình thay dầu mỡ cần sử dụng nhiên liệu sạch và có lưới lọc khi rót vào bình.

- Với thời gian quy định theo yêu cầu cần phải thay dầu bôi trơn.

5. Bảo dưỡng liên hợp máy cày đất

5.1. Bảo dưỡng thường xuyên

- Mỗi một loại máy khi bán ra thị trường đều có quyển hướng dẫn sử dụng và chế độ chăm sóc

bảo quản, bảo dưỡng riêng được quy định bởi nhà sản xuất, đối với các loại máy mới các tài liệu

này sẽ được bán kèm theo máy, còn đối với các máy đã qua sử dụng thì tài liệu này không còn

nguyên vẹn, việc tìm kiếm sẽ rất khó khăn nên việc bảo dưỡng thường xuyên là các công việc

chăm sóc điều chỉnh sửa chữa thường xuyên. Có thể thay thế bổ xung vật tư hoặc chỉ đơn thuần

là các công việc kiểm tra xiết chặt các vị trí lắp ghép.

- Bảo dưỡng thường xuyên được diễn ra hàng ngày thường vào lúc đầu giờ và cuối giờ làm việc.

Vd: Như việc kiểm tra mức dầu trong động cơ, mức nước trong két nước kiểm tra các chỗ dò dỉ

ở hộp số, bơm mỡ bôi trơn vào các vị trí như bạc, bi.

5.2. Bảo dưỡng định kỳ.

- Bảo dưỡng định kỳ là các công việc chăm sóc bảo dưỡng sửa chữa máy móc theo một chu kỳ

nhất định, tùy thuộc vào từng loại máy, các bộ phận của máy và thời gian làm việc của máy để

có thể chia ra nhiều chu kỳ bảo dưỡng khác nhau.

16

Vd: Thông thường đối với phần lớn các máy công trình máy lâm nghiệp thì cứ sau 50h máy làm

việc cần kiểm tra độ căng của dây culoa máy phát, quạt gió. Sau giờ làm việc phải kiểm tra mức

dầu của phanh, mức nước axit trong bình ácquy. Sau 250h làm việc phải thay thế dầu động cơ

lọc dầu động cơ. Sau 500h cần thay thế lọc nhiên liệu và sau 2000h làm việc cần thay thế dầu

thủy lực.

- Có thể rút ngắn chu kỳ bảo dưỡng xuống thấp hơn bình thường nếu máy làm việc ở môi trường

làm việc bình thường chu kỳ thay dầu động cơ là 250h còn nếu máy làm việc ở môi trường

nhiều bụi thì có thể căn cứa vào màu sắc của dầu để giảm chu kỳ thay dầu xuống 200h thậm chí

có thể thấp hơn.

5.3. Sửa chữa bộ phận công tác của máy cày

- Bộ phận công tác gồm có bánh bám, bánh lồng, bánh lốp, li hợp, động cơ, lưỡi cày, lưỡi phay

đất.

- Tất cả các vị trí hoạt động tham gia vào quá trình làm việc của máy nếu có hư hỏng cần phải

tiến hành sửa chữa, căn cứ theo mức độ hư hỏng có thê phân ra các dạng sửa chữa như sau:

+ Sửa chữa nhỏ,

+ Sửa chữa vừa

+ Sửa chữa lớn. Vd: như lưỡi cày bị mòn, bị cùn, sứt mẻ. Cần kiểm tra khả năng làm việc của

lưỡi cày nếu có thể sửa chữa thì mới sửa chữa lại, không thì thay mới.

5.4. Bảo quản máy.

- Sau mỗi một mùa vụ, sau mỗi lần làm việc cần được làm vệ sinh sạch sẽ đúng yêu cầu kỹ thuật

cất giữ đúng nơi quy định đảm bảo an toàn cho máy móc thiết bị không bị han gỉ ô xi hóa co

ngót giãn nở vì nhiệt.

- Đối với máy cày hạng nặng khi cất giữ lâu ngày trong khô nên kê kích cho bánh lốp nằm trên

không.

6. Năng xuất và biện pháp nâng cao năng xuất LHM .

6.1. Năng xuất:

Năng suất là số lượng (tổng khối lượng) công việc làm ra được trong một đơn vị thời

gian (giờ, ngày, tháng, vụ, năm v.v…)

Năng suất làm việc của LHM canh tác trên đồng ruộng trong một kíp:

17

Wkíp = 0,1B.v.t (ha/kíp)

B- Bề rộng làm việc của máy nông nghiệp (m)

v- Vận tốc làm việc

(Km/h)

(giờ)

t- Thời gian làm việc trong một ca

t = Tlv + Tv +Td + Tkt

-

T_Lv: Thời gian làm việc trực tiếp làm ra sản phẩm.

T_V: Thời gian quay vòng chạy không đầu bờ.

T_dc: Thời gian di chuyển trong kíp, giữa thửa và giữa lô.

T_KT: Thời gian phục vụ kỹ thuật. đổ thêm giống, phân, lấy sản phẩm thu hoạch, đ/c

máy và làm các việc đảm bảo yêu cầu nông học.

6.2.Những biện pháp nhằm nâng cao năng suất.

-

Tổ chức tính toán và thành lập 1 liên hợp đúng nhất, đảm bảo các thông số kĩ thuật và

kinh tế.

-

Tận dụng hết thời gian làm việc của LHM

Chọn phương pháp chuyển động hợp lý giảm thời gian quay vòng

Cải tạo tích cực địa bàn cơ giới, tạo những địa bàn phù hợp tránh thời gian di chuyển

Chăm sóc phục vụ kĩ thuật cho máy tốt, tránh những hư hỏng bất thường trong quá

trình làm việc giảm thời gian phục vụ

-

Thường xuyên cải tiến kết cấu, cấu tạo và phương pháp sử dụng thực tế.

-

Chấp hành tốt các biện pháp về an toàn kĩ thuật, an toàn lao động, các quy trình, quy

phạm sử dụng, chỉnh sửa chăm sóc máy.

-

Bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ của công nhân.

-

Sử dụng thực tế phải nhạy bén, linh hoạt với tình hình cụ thể từng việc, từng nơi, từng

lúc.

6.3.An toàn khi sử dụng LHM cày.

-

Chỉ cho phép công nhân có bằng, chứng chỉ vận hành máy sử dụng máy

18

-

Khi liên kết cày lùi máy phải nhỏ ga, phối hợp nhịp nhàng giữa lái chính và lái phụ, sử

dụng tay thuỷ lực phải thành thạo.

-

Khi khởi động kiểm tra tay số, tay thủy lực ở vị trí trung gian

Trước khi LHM khởi hành quan sát kĩ trước, sau và báo hiệu để đảm bảo an toàn tuyệt

đối

-

Quá trình làm việc nếu cần điều chỉnh, bảo dưỡng phải dừng máy

Khi cho LHM đi qua mô đống hoặc rãnh phải sử dụng ga thích hợp, không được quanh

máy quá gấp, nhất là với cày treo khi quay vòng phải chú ý phía sau

Khi làm việc ở ruộng nước thấy máy cất đầu phải cắt côn giảm ga ngay.

-

+ Sử dụng dụng cụ sạch sẽ không dính dầu mỡ

+ Kê kích máy đúng trọng tâm

+ Theo dõi hoạt động các đồng hồ

+ Di chuyển địa bàn phải nâng cày khóa thủy lục, đi số thấp

+ Khi cày máy quá tải điều khiển thủy lực nâng cày, máy có hiện tượng cất đầu giảm

ga, cắt ly hợp.

+ Khi sửa chữa phải dừng máy ra số o, kéo phanh tay, hạ cày xuống lền đất

+ Không cho người nhảy lên xuống, đu bám khi máy làm việc

BÀI 2: BẢO DƯỠNG VẬN HÀNH MÁY KÉO BÁNH LỒNG

Mục tiêu:

- Trình bày được cấu tạo của bánh lồng đất

- Lắp được bánh lồng vào máy kéo đảm bảo yêu cầu kỹ thuật

- Vận hành được máy kéo bánh lồng để làm nhỏ đất đúng quy trình

- Bảo dưỡng được bánh lồng làm nhỏ đất

- Rèn luyện tính cẩn thận, có trách nhiệm trong công việc

Nội dung chính:

1. Nhiệm vụ yêu cầu và cấu tạo của bánh lồng đất

19

- Bánh lồng là loại bánh xe dạng lồng thường lắp bánh hơi máy kéo dưới ruộng nước. Bánh lồng

là hệ di động có lực kéo bán rất tốt và làm công cụ làm đất ruộng nước. Đối với ruộng nước liền

bùn bánh lồng có thể thay thế cho cả cày và bừa.

- Cấu tạo có dạng hình lồng từ 3 đến 5 vành tròn chế tạo bằng thépdẹp hoặc thép góc đường sinh

của lồng là thép góc đặt thẳng đứng hoặc xiên xuất hiện đầu tiên ở nước pháp. Từ lâu ở việt nam

đã nghiên cứu thiết kế chế tạo bộ bánh lồng đầu tiên lắp trên máy kéo MTZ -52 đến nay đã được

dùng rộng rãi trên cả nước vẫn phát huy tác dụng

* Công dụng của bánh lồng

+ Bánh lồng có 2 tác dụng vừa là bánh xe di động vừa làm công cụ làm nhuyễn đất để cấy lúa.

Bánh có cấu trúc đơn giản dễ chế tạo

- Đặc điểm kỹ thuật và nguyên tắc làm việc của bánh lồng

+ Đặc điểm kỹ thuật

- Đường kính của bánh xe vào khoảng 965mm ( theo kích thước của bánh cao su).

Số lượng thanh mấu trên mỗi bánh xe từ 20 đến 24 thanh,bề rộng làm việc của bánh từ 900 đến

1100mm

- Khối lượng mỗi bánh 200 đến 220 kg.

- Số nan hoa mỗi bánh từ 14 đến 20 nan hoa.

- Năng suất được tính bằng ( ha/ lượt/h) từ 1,0 đến 1,1.

- Hiện nay bánh lồng lắp cho máy kéo cỡ lớn từ 50 đến 80 mã lực có bán kính quay vòng lớn,

chiều rộng hẹp rễ xảy ra tình trạng gẫy bản trục,hư hỏng các chi tiết truyền lực hại má phanh vì

vậy chiều dài ruộng nên cố gắng đảm bảo từ 100 đến 150 m trở lên.

- Mức nước có tác dụng rất lớn đến khả năng làm việc của bánh lồng,ít nước bánh lồng bị bùn

đất két dính, đất trong bánh lồng khó thoát, lực cản tăng không đảm bảo chất lượng làm đất. Còn

nếu mức nước nhiều sẽ gặp khó khăn cho người lái máy vì không xá định được chỗ nào bánh

lồng đã đi vào chỗ nào chưa đi đến. Mức nước tốt nhất là từ 7 đến 25 cm.

20

Giáo trình Bảo dưỡng, vận hành máy canh tác thông dụng - Nghề: Cơ điện nông thôn