Đồ án Thiết kế và xây dựng hệ thống điều khiển tự động chăm sóc cây trồng bằng phương pháp thủy canh tại các hộ gia đình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

ISO 9001:2015

THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TỰ

ĐỘNG CHĂM SÓC CÂY TRỒNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP

THỦY CANH TẠI CÁC HỘ GIA ĐÌNH

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY

NGÀNH ĐIỆN TỰ ĐỘNG CÔNG NGHIỆP

HẢI PHÒNG – 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

ISO 9001:2015

THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TỰ

ĐỘNG CHĂM SÓC CÂY TRỒNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP

THỦY CANH TẠI CÁC HỘ GIA ĐÌNH

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY

NGÀNH ĐIỆN TỰ ĐỘNG CÔNG NGHIỆP

Sinh viên: Trần Thanh Bình

Người hướng dẫn: Th.S Nguyễn Đoàn Phong

Hải phòng 2020

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Độc lập – Tự Do – Hạnh Phúc

----------------o0o-----------------

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP

Sinh viên : Trần Thanh Bình – MSV : 1412102104

Lớp : ĐC1802- Ngành Điện Tự Động Công Nghiệp

Tên đề tài :Thiết kế và xây dựng hệ thống điều khiển tự động

chăm sóc cây trồng bằng phương pháp thủy canh tại các hộ gia

đình.

NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI

1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp ( về lý

luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ).

......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán

.....................................................................................................................................

......................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp..........................................................................:

CÁC CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP

Người hướng dẫn thứ nhất:

Họ và tên

:

Đinh Thế Nam

Học hàm, học vị

Cơ quan công tác

Thạc sĩ

:

Trường Đại học dân lập Hải Phòng

Toàn bộ đề tài

Nội dung hướng dẫn :

Người hướng dẫn thứ hai:

Họ và tên

:

Học hàm, học vị

Cơ quan công tác

:

Nội dung hướng dẫn :

Đề tài tốt nghiệp được giao ngày tháng năm 2019.

Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày......tháng.......năm 2019

Đã nhận nhiệm vụ Đ.T.T.N

Sinh viên

Đã giao nhiệm vụ Đ.T.T.N

Cán bộ hướng dẫn Đ.T.T.N

Th.S Đinh Thế Nam

Nguyễn Hùng Sơn

Hải Phòng, ngày........tháng........năm 2019

HIỆU TRƯỞNG

GS.TS.NGƯT TRẦN HỮU NGHỊ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

PHIẾU NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN TỐT NGHIỆP

Họ và tên giảng viên:

Đơn vị công tác:

...................................................................................................

........................................................................ ..........................

.......................................... Chuyên ngành: ...............................

.......................................................... ........................................

Họ và tên sinh viên:

Nội dung hướng dẫn:

.............................................................................................................................................

1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp

.............................................................................................................................................

2. Đánh giá chất lượng của đồ án/khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong

nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu…)

.............................................................................................................................................

3. Ý kiến của giảng viên hướng dẫn tốt nghiệp

Được bảo vệ

Không được bảo vệ

Điểm hướng dẫn

Hải Phòng, ngày … tháng … năm ......

Giảng viên hướng dẫn

(Ký và ghi rõ họ tên)

QC20-B18

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

PHIẾU NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN CHẤM PHẢN BIỆN

Họ và tên giảng viên:

.......................................................................................

........................................................................ ..............

...................................... Chuyên ngành: .......................

......................................................................... .............

Đơn vị công tác:

Họ và tên sinh viên:

Đề tài tốt nghiệp:

................................................................................................................................

1. Phần nhận xét của giáo viên chấm phản biện

................................................................................................................................

2. Những mặt còn hạn chế

................................................................................................................................

3. Ý kiến của giảng viên chấm phản biện

Được bảo vệ

Không được bảo vệ

Điểm hướng dẫn

Hải Phòng, ngày … tháng … năm ......

Giảng viên chấm phản biện

(Ký và ghi rõ họ tên)

LỜI CẢM ƠN

Khi hoàn thành đồ án tốt nghiệp này cũng là em kết thúc thời gian học tập tại

trường Đại học Dân lập Hải Phòng. Khoảng thời gian học tập và nghiên cứu tại trường

đã giúp em hiểu và yêu quý nơi đây nhiều hơn. Nhà trường và Thầy Cô không những

truyền đạt cho em những kiến thức chuyên môn mà còn giáo dục cho em về lý tưởng,

đạo đức trong cuộc sống. Đây là những hành trang không thể thiếu cho cuộc sống và

sự nghiệp của em sau này. Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả các Quý Thầy

Cô đã tận tình chỉ bảo, dẫn dắt em đến ngày hôm nay để có thể vững bước trên con

đường học tập và làm việc sau này.

Đồ án tốt nghiệp đã đánh dấu việc hoàn thành những năm tháng miệt mài học

tập của em. Và đồ án này cũng đánh dấu sự trưởng thành trên con đường học tập của

em. Qua đây em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã luôn động viên và tạo

mọi điều kiện để nhóm hoàn thành khóa học.

Cuối cùng, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến Nguyễn Đoàn Phong

với sự nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi và sự định hướng đúng đắn và kịp

thời của Thầy đã giúp em rất nhiều trong quá trình thực hiện đồ án.

Sinh viên thực hiện

Trần Thanh Bình

TÓM TẮT ĐỒ ÁN

 Nội dung nhắm đến

Trong những năm gần đây việc 1 ngôi nhà nhỏ . Nhưng vẫn có nhiều bóng

cây xanh . Hay là cả 1 góc sân , ban công , mái trồng rau . Đang trở nên cực

kì phổ biến và cần thiết hơn trong thành phố đất chật người đông

 Cách thức xây dựng

Đồ án này xây trong 1 gia đình cần 1 hệ thống mở ( có lắp đặt thêm ) được

đặt trong phòng và mở rộng hơn ở ngoài ban công và trên gác mái .

 Nội dung đồ án

Tìm kiếm tất cả thông tin cơ bản và cần thiết để nuôi sống cây . Thực

nghiệm và kiểm tra . Mô phỏng và hoàn thiện mô hình .

`

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1 : M Ở ĐẦ U ....................................................................................... 1

1.1 ĐẶ T V ẤN ĐỀ ................................................................................................. 1

1.2 Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰ C TI ỄN ĐỀ TÀI ...................................... 2

1.3 M ỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI ............................................................ 2

1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨ U............................................... 2

1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨ U................................................................... 3

CHƯƠNG 2 . T Ổ NG QUAN V Ề TH Ủ Y CAN H ................................................. 4

2.1.TH ỦY CANH LÀ GÌ ?................................................................................... 5

2.2 NH ỮNG ƯU ĐIỂ M C Ủ A H Ệ TH Ố NG TH Ủ Y CANH ................................ 6

2.3 NHƯỢC ĐIỂ M C Ủ A H Ệ TH Ố NG TH Ủ Y CANH...................................... 14

2.4 SO SÁNH VỚI PHƯƠNG PHÁP TRỒ NG RAU B ẰNG ĐẤ T .................. 17

2.5 CÁC VẤN ĐỀ THƯỜ NG G Ặ P KHI TR Ồ NG RAU TH ỦY CANH VÀ

CÁCH KHẮ C PH Ụ C ......................................................................................... 18

2.6 M Ộ T S Ố CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ............................. 20

CHƯƠNG 3 .CƠ SỞ LÝ THUYẾT…………………………………………....23

3.1 ĐẶC TÍNH QUANG HỢ P C ỦA CÂY XANH ............................................ 23

3.2 K Ế T LU Ậ N ................................................................................................... 25

CHƯƠNG 4 : TÍNH TOÁN - THI Ế T K Ế .......................................................... 27

4.1 PHÂN TÍCH VÀ LỰ A CH ỌN PHƯƠNG ÁN THIẾ T K Ế ......................... 27

4.2 : L Ự A CH ỌN VÀ TÍNH TOÁN CÁC THIẾ T B Ị ....................................... 33

CHƯƠNG 5 : XÂY DỰNG MÔ HÌNH ............................................................. 42

5.1 . Khung giàn .................................................................................................. 42

5.2 . Giá thể ......................................................................................................... 44

5.3. Khoang đựng giá th ể .................................................................................... 46

5.4. Thi ế t k ế m ực nướ c trong ch ậ u ..................................................................... 48

5.5 Tính toán thới gian cho công tắ c t ự độ ng...................................................... 51

Chương 6 . K Ế T LU ẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂ N ....................................... 53

6.1 : K ế t qu ả ........................................................................................................ 53

6.2 Hướng phát triể n ........................................................................................... 53

TÀI LIỆ U THAM KH Ả O................................................................................... 54

CHƯƠNG I : MỞ ĐẦU

1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay trên thế giới, việc ứng dụng các công nghệ điều khiển vào trong sản

xuất là rất nhiều và cần thiết trong các ngành nghề kể cả trong nông nghiệp.

Trong nông nghiệp, nhờ ứng dụng các công nghệ điều khiển hiện đại mà năng

suất và chất lượng cây trồng tăng lên đáng kể. Với công nghệ trồng rau trong

nhà có sự hỗ trợ của các thiết bị điều khiển đã cho những kết quả ngoài mong

đợi như năng suất cao, chất lượng tốt, sạch, an toàn mà còn có thể trồng những

loại cây mà từ trước không phải là truyền thống của vùng miền.

Trong bối cảnh thực phẩm bẩn đang lan tràn mọi ngõ ngách, rau phun thuốc

trừ sâu buổi sáng buổi chiều hái đem ra chợ khiến nhiều người dân lúc nào cũng

cảm thấy nơm nớp về chuyện khoảng cách từ mâm cơm đến nghĩa địa quá gần.

Nhiều người với tiêu chí "chỉ tin vào chính mình" đã chuyển hướng sang vườn

rau tự trồng để phần nào đảm bảo "an ninh lương thực" cho gia đình.

Tuy nhiên cuộc sống đô thị với thời gian eo hẹp và không gian chật chội

khiến một khu vườn trên mái trở thành gánh nặng khi ngày nào cũng phải cặm

cụi tưới bón. Có gia đình từ khi trồng vườn trên mái không dám đi chơi xa chỉ vì

sợ rau cỏ chết sạch mấy ngày xa nhà.

Luận văn đã trình bày kết quả thiết kế và chế tạo hệ thống điều khiển tiểu môi

trường trong mô hình trong nhà một cách tự động và có sự hỗ trợ của máy tính

và đặc biệt con người

Kết quả thực nghiệm cho thấy với mô hình thủy canh được điều khiển tự động

sẽ làm cho điều kiện môi trường sinh trưởng của cây trồng tốt hơn, phù hợp yêu

cầu môi trường đặt ra trong hộ gia đình . Mặt khác với khả năng điều khiển tự

động làm cho việc giám sát và điều khiển trở nên sễ dàng hơn.

1

1.2 Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN ĐỀ TÀI

Ở Việt Nam, diện tích trồng cây xanh rất lớn, nhưng không đảm bảo cũng

như là hệ phân bố ở thành thị là không nhiều . Hầu hết các gia đình không có

thời gian để chăm sóc cây và hay canh tác rau theo cách truyền thốn . Do đó cần

phải có một phương thức mới nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và năng xuất

cây trồng và tiện lợi .

Hiện nay cũng đã có nhiều nơi ở Việt Nam đã ứng dụng công nghệ trồng cây

trong nhà và công nghệ này cũng đã phát huy tính hiệu quả đã giúp cho các nhà

đầu tư đạt được lợi nhuận. Tuy nhiên các thiết bị điều khiển của các nhà vườn

thủy canh rau lớn ở Việt Nam hầu hết được nhập từ nước ngoài nên giá thành

cao, do đó những hộ gia đình nhỏ khó tiếp cận được với công nghệ này hoặc có

thì ở mức đơn giản .

Vì lý do này, tác giả đã chọn lựa đề tài “Thiết kế và xây dựng hệ thống điều

khiển tự động chăm sóc cây trồng bằng phương pháp thủy canh tại các hộ gia

đình”

:

Đề tài thực hiện cho phép giải quyết

- Áp dụng công nghệ tự động để điều khiển giúp giảm bớt sức lao động, nguồn

nước, phân bón, thuốc trừ sâu và nâng cao chất lượng điều chỉnh.

- Mô hình thủy canh có thể sử dụng ở qui mô nhỏ hộ gia đình nhất là những nơi

có khuôn viên nhỏ của hộ gia đình ở khu đô thị.

- Làm tăng giá trị của căn nhà , giúp cải thiện chất lượng cuộc sống trong chính

hộ gia đình .

1.3 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI

Đề tài triển khai nghiên cứu hướng tới mục tiêu sau:

-

Tự động hóa quá trình tưới nước

Thiết kế, chế tạo và lắp ráp hoàn chỉnh mô hình thủy canh hồi lưu

1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Đặc tính của thủy canh .

-

2

-

Cách thức điều khiển hồi lưu của dòng nước theo thời gian .

Cách thức giám sát và điều khiển qua mạng internet.

1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu phân tích lý thuyết: Thu thập tài liệu từ các nguồn báo chí, tạp

chí, sách, từ internet có liên quan đến nội dung nghiên cứu.

Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành thiết kế, chế tạo thử nghiệm, thử

-

nghiệm hoạt động và hoàn chỉnh thiết kế.

3

CHƯƠNG II . TỔNG QUAN VỀ THỦY CANH

Thủy canh là phương pháp trồng cây tiên tiến được nhiều chủ đầu tư quan tâm

và xây dựng. Hệ thống thủy canh sở hữu rất nhiều ưu điểm so với các mô hình

canh tác truyền thống.

Đây là phương pháp không mấy xa lạ tại các nước phát triển như Nhật Bản,

Hàn Quốc, Nga,… Tại Việt Nam, các trang trại thủy canh với quy mô lên đến

hàng ngàn m² đã được xây dựng từ khoảng 10 năm về trước tại Đà Lạt và một số

tỉnh miền Nam. Các mô hình trang trại thủy canh sản xuất không chỉ mang lại

giá trị kinh tế mà còn cung cấp một lượng lớn rau an toàn ra thị trường mỗi năm.

Nhưng trên thực tế mặc dù đã xuất hiện khá lâu tại Việt Nam, nhưng thủy

canh vẫn là một thuật ngữ khá mới mẻ với nhiều người dân Việt Nam do các

thông tin về hệ thống trồng rau thủy canh được cập nhật không nhiều trên các

phương tiện thông tin đại chúng và các thông tin này khá sơ sài. Bài viết này sẽ

cung cấp cho bạn đọc đầy đủ các thông tin cơ bản liên quan đến hệ thống thủy

canh và những ưu điểm, nhược điểm của hệ thống này.

4

2.1.THỦY CANH LÀ GÌ ?

Thủy canh có thể hiểu đơn giản là kỹ thuật trồng cây không cần sử dụng đất

mà trồng trên nền giá thể. Dinh dưỡng từ dung dịch thủy canh sẽ thay thế dinh

dưỡng từ đất. Các giá thể là các chất có tác dụng cố định cây và giữ ẩm. Thường

các giá thể được sử dụng sẽ là xơ dừa, mút xốp, đất nung,…

Hình 2.1 Mô hình thủy canh tác

5

2.2 NHỮNG ƯU ĐIỂM CỦA HỆ THỐNG THỦY CANH

1. Không sử dụng đất

Thứ nhất, hệ thống thủy canh không sử dụng đất, vì thế sẽ hạn chế được một

lượng lớn nguồn mầm bệnh từ đất trồng. Như vậy, hầu hết các mô hình trồng

rau cả ở quy mô hộ gia đình và quy mô trang trại đều có thể hạn chế sử dụng các

loại thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật.

Hình 2.2.1 Cây được trồng trên giá thể

2. Tiết kiệm không gian

Bạn có thể phát triển trong căn hộ nhỏ của bạn, hoặc phòng ngủ phụ tùng

miễn là bạn có đủ không gian lắp ráp hệ thống, miễn là có thể cung cấp đầy đủ

những gì cây cần. Hệ thống có thể được thiết kế nhiều tầng và vẫn đảm bảo sự

phát triển của cây.

6

Hình 2.2.2 Hệ thống khung giàn

Rễ cây thường mở rộng và lan rộng ra để tìm thức ăn và oxy trong đất. Điều

này không xảy ra ở phương pháp thủy canh, nơi rễ cây bị chìm trong dung dịch

dinh dưỡng, tiếp xúc trực tiếp với các khoáng chất quan trọng. Điều này có

nghĩa là bạn có thể trồng cây của bạn khoảng cách gần hơn. Tất cả những lý do

trên giải thích việc hệ thống thủy canh tiết kiệm không gian đáng kể.

3. Ít tốn công chăm sóc

Mô hình thủy canh là mô hình tự động hóa, không tốn nhiều công chăm sóc:

Tất cả các mô hình đều có thể hoạt động trên các hệ thống tự động. Nhiệm vụ

duy nhất của người sở hữu mô hình thủy canh là điều chỉnh dung dịch dinh

dưỡng và quan sát sự phát triển của cây. Vì vậy, đối với các mô hình trồng thủy

canh trên quy mô nhà phố, các chủ sở hữu sẽ chỉ quan sát một lần trên một tuần.

Còn đối với quy mô sản xuất thì hệ thống trồng rau thủy canh sẽ tiết kiệm một

lượng rất lớn chi phí thuê nhân công lao động. Thông thường, chỉ cần một kỹ sư

nông nghiệp có thể điều hành và quản lý vài nghìn mét vuông đất trồng thủy

canh.

7

Hình 2.2.3 . Mô hình thủy canh tự động

Mặt khác, bạn sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian bởi vì sự tăng trưởng của thực

vật được chứng minh là cao hơn trong thủy canh. Công việc trồng trọt, tưới

nước, và diệt cỏ dại và sâu bệnh,… không còn là vấn đề như ở phương pháp

canh tác trên đất thông thường. Nông nghiệp đưa được yếu tố công nghệ vào,

đồng nghĩa với việc tiết kiệm được tối đa sức lao động truyền thống.

8

4. Tiết kiệm nước

Mô hình thủy canh có thể được coi là một trong những mô hình tiết kiệm nước

hiệu quả nhất hiện nay. Hệ thống dinh dưỡng được chứa trong các bể chứa và

cây hấp thụ dinh dưỡng trực tiếp từ bể chứa thông qua các máng trồng. Cơ chế

hoạt động giúp nó hạn chế tối đa sự bay hơi và không có sự lãng phí nước ngấm

vào môi trường đất. Trong phương pháp này, nước được tuần hoàn kín trong hệ

thống.

Hình 2.2.4 Bể chứa nước và ứng dụng

Trong khi nước sẽ trở thành một vấn đề quan trọng trong tương lai khi sản

xuất lương thực được dự đoán tăng 70% theo các câu hỏi thường gặp, thủy canh

được coi là một giải pháp khả thi cho sản xuất lương thực quy mô lớn. Chúng ta

chưa thấy được tầm quan trọng của việc tiết kiệm nước tại đất nước có khí hậu

nhiệt đới gió mùa ẩm như nước ta, nhưng đây lại là điều tuyệt vời đối với các

khu vực có khí hậu khô cằn.

5. Năng suất cao gấp 2 lần

Cho năng suất cao hơn: Mô hình trồng rau thủy canh được công nhận là sẽ

cho năng suất cao hơn gấp 1,5 – 3 lần so với mô hình trồng rau truyền thống.

Ngoài việc giảm được sự hao hụt từ sâu bệnh, phương pháp gối vụ trong thủy

canh cũng giúp là một điểm cần lưu ý khi nhắc đến mô hình này. Gối vụ là

9

phương pháp gieo cây con trước khi thu hoạch cây cũ để tiết kiệm thời gian của

một vụ trồng và tăng tổng số vụ trồng trong một năm. Phương pháp này có thể

sử dụng ở hầu hết các mô hình trồng truyền thống. Tuy nhiên, trong gối vụ ở hệ

thống trồng đất, bộ rễ cây sẽ bị tổn thương và mất một khoảng thời gian để làm

quen với vị trí mới. Còn đối với thủy canh, cây con có thể được chuyển vào hệ

thống mà không làm tổn thương đến rễ cây.

6. Kiểm soát yếu tố tác động tới cây

Mô hình thủy canh quy mô thương mại hầu hết đều đi kèm với nhà màng/ nhà

kính. Sự kết hợp tuyệt vời này giúp người trồng thủy canh có thể có toàn quyền

kiểm soát môi trường phát triển của cây – nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, dinh

dưỡng, thậm chí cả thành phần của không khí. Theo nghĩa này, bạn có thể trồng

thực phẩm quanh năm bất kể mùa. Nông dân có thể sản xuất thực phẩm vào thời

điểm thích hợp để tối đa hóa lợi nhuận kinh doanh của họ.

Hình 2.2.5 . Kiểm soát các yếu tố

10