Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Bài 4: Các kỹ thuật phân tích cơ bản

BÀI 4

CÁC KỸ THUẬT PHÂN TÍCH CƠ BẢN

Giảng viên: ThS. Thạc Bình Cường

1

v2.0013112205

TÌNH HUỐNG DẪN NHẬP

• Nhà phân tích và thiết kế cần chuyển ý tưởng thiết kế của mình và vẽ các sơ đồ, biểu

đồ theo cú pháp nhất định rồi chuyển cho nhóm xây dựng;

KHẢO SÁT

XÂY DỰNG DỰ ÁN PHẦN

MỀM

Các Sơ đồ/ Biểu đồ

• Các biểu đồ và sơ đồ nhằm mô tả kiến trúc của hệ thống, sự tương tác các dữ liệu và

các chức năng diễn ra trong khi hệ thống vận hành;

• Sơ đồ phân tích được các bên tham gia phê duyệt.

1. Các biểu đồ/ sơ đồ đó là những biểu đồ nào?



2. Xây dựng các biểu đồ đó như thế nào?

2

v2.0013112205

MỤC TIÊU

Giải thích sự khác nhau giữa tiếp cận truyền thống và tiếp cận hướng

đối tượng khi sự kiện xảy ra;

Liệt kê các thành phần hệ thống truyền thống và các biểu tượng biểu diễn

chúng trong lược đồ dòng dữ liệu;

Mô tả các lược đồ dòng dữ liệu trình diễn hệ thống ở các mức trừu tượng

khác nhau;

Xây dựng các lược đồ dữ liệu, việc xác định yếu tố dữ liệu, việc xác định

lưu trữ dữ liệu và những mô tả quá trình;

Xây dựng các bảng biểu diễn phân chia quy trình và truy cập dữ liệu qua các

vị trí hệ thống;

Đọc và thông dịch các mô hình kỹ thuật thông tin có thể kết hợp được trong

phân tích cấu trúc truyền thống.

3

v2.0013112205

NỘI DUNG

1

2

Tổng quan về hoạt động cổ điển và hướng đối tượng

Biểu đồ phân cấp chức năng

Biểu đồ luồng dữ liệu

3

4

Mô hình thực thể liên kết

5

6

7

Mô hình hệ thống phân chia hệ thống

Những vấn đề ổn định dòng dữ liệu

Cấu trúc câu lệnh

8

Xác định dòng dữ liệu

4

v2.0013112205

TỔNG QUÁT

• Một sự kiện xảy ra thì hệ thống làm gì: Hoạt động và tương tác;

• Tiếp cận cấu trúc truyền thống biểu diễn hoạt động và tương tác;

• Các sơ đồ và các mô hình khác của phương pháp tiếp cận truyền thống;

• Ví dụ hệ thống hỗ trợ khách hàng của RMO biểu diễn mối quan hệ từng mô hình;

• Cách thức sử dụng mô hình và tiếp cận IE truyền thống để mô tả hệ thống.

5

v2.0013112205

1. TỔNG QUAN HOẠT ĐỘNG CỔ ĐIỂN VÀ HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG

Tiếp cận truyền thống

Tiếp cận hướng đối tượng

• Hệ thống là bộ các quy trình;

• Hệ thống là bộ các đối tượng tương tác;

• Các quy trình tương tác với thực thể

• Đối tượng tương tác với nhau và với

dữ liệu;

con người;

• Các quy trình chấp nhận input và

• Đối tượng gửi và trả lời các messege.

sinh output.

6

v2.0013112205

MÔ HÌNH YÊU CẦU CHO TIẾP CẬN TRUYỀN THỐNG VÀ

HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG (OO)

Bảng sự kiện

và các sự kiện

Sự vật

Sơ đồ thực thể

Sơ đồ lớp

quan hệ (ERD)

Phương pháp

Tiếp cận

tiếp cận cổ điển

hướng đối tượng

Sơ đồ tình huống

Phân đoạn DFD

Mô tả quy trình

Sơ đồ Use - case

Mô tả Use - case

Sơ đồ hoạt động

Định nghĩa

dòng dữ liệu

Sơ đồ trình tự

hệ thống

Các mô hình

cổ điển khác

Sơ đồ trạng thái

7

v2.0013112205

2. BIỂU ĐỒ PHÂN CẤP CHỨC NĂNG

• Biểu đồ phân cấp chức năng (BPC)là một loại biểu đồ diễn tả sự phân rã dần dần các

chức năng từ đại thể đến chi tiết

• Mỗi nút trong biểu đồ là một chức năng và quan hệ duy nhất giữa các chức năng,

diễn tả bởi các cung nối liền các nút, là quan hệ bao hàm

• Ví dụ:

Quan hệ bao hàm

Chức năng

Hệ quản lý

cửa hàng

Quản lý

tồn kho

Kinh doanh

Kế toán

Quản lý

đơn hàng

Quản lý

công nợ

Quản lý

nhập hàng

Quản lý

xuất

Báo cáo

Bán lẻ

tồn

8

v2.0013112205

3. MÔ HÌNH LUÂN CHUYỂN (HỆ THỐNG)

Khách hàng

Bộ phận bán hàng

Kho

Văn phòng

Đặt mua

băng đĩa

Kiểm tra

đơn hàng

ĐĐ hàng

không hợp lệ

Kiểm tồn kho

Tồn kho

ĐĐ hàng

hợp lệ

Lưu đơn hàng

CSDL

Danh sách

tồn kho

Lên kế hoạch giao

ĐĐ hàng

Lập phiếu

giao hàng

Lưu phiếu

giao hàng

Phiếu

giao hàng

Phiếu giao

hàng

Ghi nhận

tồn kho mới

Tệp trên đĩa từ

Danh sách (in trên giấy)

Tệp trên băng từ

Lưu (tại chỗ)

Chức năng xử lý thông tin

Chứng từ (trên giấy)

9

v2.0013112205

4. BIỂU ĐỒ LUỒNG DỮ LIỆU

Nhập sách

Cập nhật

Quản lý

bán hàng sách

Nhân viên

Yêu cầu tìm kiếm

Yêu cầu thống kê

In ấn

• Là mô hình hệ thống đồ họa biểu thị tất cả những yêu cầu chính hệ thông tin bằng

một sơ đồ:

 Đầu nhập/ đầu xuất;

 Các quy trình;

 Kho dữ liệu.

• Dễ đọc và hiểu kèm hướng dẫn chi tiết.

10

v2.0013112205

4.1. CÁC BIỂU TƯỢNG LƯỢC ĐỒ DÒNG DỮ LIỆU

Theo sát các hướng dẫn từng bước biến input thành output

(máy tính hoặc người hoặc cả hai cùng làm)

Dữ liệu chuyển từ nơi này đến nơi khác, ví dụ như input hoặc output

tới process

Nguồn hoặc nơi dữ liệu nằm ngoài hệ thống

Dữ liệu được lưu để sử dụng sau này. Thường tương ứng với thực thể

dữ liệu trên sơ đồ thực thể-quan hệ

Giao tiếp qua lại giữa external agent và process khi process đang xử lý

(vd kiểm tra thẻ tín dụng…)

11

v2.0013112205

VÍ DỤ: PHÂN ĐOẠN DFD TỪ TRƯỜNG HỢP RMO

Danh mục

Hỏi hàng

Khách hàng

Mục sản phẩm

Mục kiểm kê

Tìm kiếm

hàng có sẵn

Chi tiêt

hàng có sẵn

12

v2.0013112205

VÍ DỤ: PHÂN ĐOẠN DFD TỪ TRƯỜNG HỢP RMO

Nhân tố ngoại, dòng dữ liệu và quy trình đi

từ thông tin sự kiện vào bảng sự kiện

Kho dữ liệu từ sơ đồ

thực thể-quan hệ

Nguồn

Trigger

Hành động

Danh mục

1

Hỏi hàng

Mục sản phẩm

Mục kiểm kê

Khách hàng

Tìm hàng

Danh mục hàng

có sẵn

Đích

Trả lời

13

v2.0013112205

4.2. DFD VÀ CÁC MỨC TRỪU TƯỢNG

• Các lược đồ dòng dữ liệu (DFD) được phân ra thành các sơ đồ biểu diễn

các mức chi tiết;

• Những sơ đồ ở mức cao hơn cung cấp khung nhìn hệ thống tổng quát;

• Những sơ đồ ở mức thấp hơn đưa ra khung nhìn hệ thống chi tiết hơn;

• Những cách nhìn khác nhau được gọi là mức trừu tượng khác nhau.

14

v2.0013112205

4.3. CÁC LỚP TRỪU TƯỢNG DFD

15

v2.0013112205

CÂU HỎI TƯƠNG TÁC

Các thành phần của biểu đồ luồng dữ liệu? Vai trò của các thành phần?

16

v2.0013112205

4.4. CÁC SƠ ĐỒ TÌNH HUỐNG

• DFD tóm lược tất cả các thao tác xử lý;

• Khung nhìn hệ thống ở mức cao nhất (trừu tượng nhất);

• Biểu diễn các biên hệ thống;

• Phạm vi hệ thống được biểu diễn bởi một quy trình đơn, tác nhân bên ngoài,

và tất cả các dữ liệu di chuyển vào, ra hệ thống.

17

v2.0013112205

4.5. CÁC PHÂN ĐOẠN DFD

• Được tạo cho mỗi sự kiện trong bảng sự kiện;

• Biểu diễn phản hồi của hệ thống đối với mỗi sự kiện trong một biểu tượng

quy trình đơn;

• Mô hình tự chứa;

• Tập trung vào một phần hệ thống;

• Chỉ biểu thị những lưu trữ dữ liệu cần để phản hồi các sự kiện.

18

v2.0013112205

4.6. CÁC PHÂN ĐOẠN DFD CHO HỆ THỐNG ĐĂNG KÝ KHÓA HỌC

fig6-7

Dữ liệu thời

khóa biểu

Nhu cầu

tham gia

Thời khóa biểu

Danh sách

lớp

19

v2.0013112205

CÂU HỎI TƯƠNG TÁC

Những điều cần chú ý khi xây dựng biểu đồ luồng dữ liệu?

20

v2.0013112205

Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Bài 4: Các kỹ thuật phân tích cơ bản - Thạc Bình Cường