Bài giảng Maple - Chương 1: Giao diện và môi trường làm việc của Maple

Ch−¬ng 1

Giao diÖn vµ m«i tr−êng

lµm viÖc cña Maple

1.1.

Giao diÖn vµ c¸c menu lÖnh cña Maple.........................2

1.1.1. File................................................................................................................ 2

1.1.2. Edit ............................................................................................................... 2

1.1.3. Insert ............................................................................................................ 3

1.1.4. Windows ...................................................................................................... 4

1.1.5. View............................................................................................................. 5

1.1.6. Format.......................................................................................................... 6

1.2. M«i tr−êng tÝnh to¸n vµ c¸c ®èi t−îng trong trang lµm viÖc7

1.2.1. Côm xö lý (Execution Group).................................................................... 8

1.2.2. LÖnh vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña Maple...................................................... 8

1.2.3. Môc (Section) ............................................................................................. 9

1.2.4. §å thÞ (Graph).............................................................................................. 9

1.2.5. Siªu liªn kÕt (Hyperlink)........................................................................... 10

1.2.6. V¨n b¶n vµ ®o¹n v¨n b¶n (text vµ paragraph) ................................... 10

1.3. Mét sè qui ®Þnh chung ...........................................................10

1.4. TÝnh to¸n qua m¹ng ...............................................................11

ViÖc cµi ®Æt vµ khëi ®éng ch−¬ng tr×nh Maple trªn m«i tr−êng Windows kh«ng

cã g× kh¸c biÖt so víi c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông kh¸c. §Ó cµi ®Æt Maple, chØ cÇn

cho ch¹y file setup.exe (cã s½n trong bé ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt) vµ thùc hiÖn c¸c khai

b¸o ®¬n gi¶n theo ®óng tr×nh tù. Sau khi cµi ®Æt xong, ta sÏ thÊy xuÊt hiÖn mét

nhãm ch−¬ng tr×nh cña Maple. Cho ch¹y ch−¬ng tr×nh Maple ta sÏ thÊy xuÊt hiÖn

giao diÖn lµm viÖc. Giao diÖn cña Maple kh¸ gièng víi giao diÖn lµm viÖc cña c¸c

ch−¬ng tr×nh øng dông kh¸c trªn Windows vµ còng rÊt “th©n thiÖn” víi ng−êi sö

dông.

1.1. Giao diÖn vµ c¸c menu lÖnh cña Maple

Giao diÖn lµm viÖc cña Maple còng gièng nh− giao diÖn cña c¸c ch−¬ng tr×nh

øng dông kh¸c trªn m«i tr−êng Windows, tøc lµ còng gåm c¸c thanh menu lÖnh.

Menu lÖnh lµ mét b¶ng chän c¸c chøc n¨ng cña mét ch−¬ng tr×nh. VÒ c¬ b¶n,

Menu cña Maple còng t−¬ng tù nh− Menu cña c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o v¨n b¶n

trªn m«i tr−êng Windows. Tuy nhiªn, Maple lµ ch−¬ng tr×nh thiªn vÒ tÝnh to¸n, nªn

nã còng cã mét sè chøc n¨ng ®Æc thï riªng, vµ ë ®©y chóng t«i chØ tËp trung vµo

giíi thiÖu nh÷ng chøc n¨ng nµy (c¸c chøc n¨ng cßn l¹i chóng t«i chØ giíi thiÖu l−ít

qua, v× b¹n ®äc ®Òu ®· quen biÕt trong c¸c ch−¬ng tr×nh tin häc phæ th«ng).

1.1.1. File

Menu nµy chøa nh÷ng chøc n¨ng thao t¸c trªn file. Cô thÓ lµ:

ꢀ T¹o mét file (trang lµm viÖc - worksheet) míi b»ng chøc n¨ng New;

ꢀ Më mét file ®· cã b»ng chøc n¨ng Open;

ꢀ Ghi c¸c th«ng tin ®ang so¹n th¶o b»ng chøc n¨ng Save;

ꢀ Ghi c¸c th«ng tin ®ang më sang mét file míi b»ng chøc n¨ng Save As;

ꢀ ChuyÓn ®æi v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o (tõ d¹ng Maple) sang mét sè d¹ng

kh¸c (Plain Text, LaTex, HTML,...) b»ng chøc n¨ng Export As;

ꢀ Muèn ®ãng File ®ang so¹n th¶o, sö dông chøc n¨ng Close;

ꢀ In v¨n b¶n (hoÆc c¸c trang trî gióp) b»ng c¸c chøc n¨ng Print;

ꢀ Tho¸t ra khái Maple b»ng chøc n¨ng Exit.

1.1.2. Edit

Menu nµy chøa nh÷ng lÖnh liªn quan ®Õn so¹n th¶o, rÊt gièng víi c¸c chøc

n¨ng quen biÕt trong Word vµ c¸c m«i tr−êng so¹n th¶o kh¸c, cho nªn chóng t«i

kh«ng giíi thiÖu l¹i. ChØ xin l−u ý mét sè tÝnh n¨ng bæ sung nh− sau.

Chøc n¨ng Copy Examples còng t−¬ng tù Copy (sao chÐp), nh−ng nã chØ ho¹t

®éng khi ®ang më mét trang h−íng dÉn (trî gióp) nµo ®ã vµ khi Êy nã cã kh¶ n¨ng

sao chÐp toµn bé phÇn vÝ dô cã trong trang trî gióp ®ã (Mµ kh«ng cÇn b«i ®en ®Ó

chän tr−íc).

2

Xo¸ toµn bé ®o¹n v¨n b¶n (paragraph) mµ con trá ®ang ®øng b»ng chøc n¨ng

Delete Paragraph.

Chän (b«i ®en) c¶ trang v¨n b¶n b»ng chøc n¨ng Select All.

Nhóng mét ®èi t−îng (OLE object) vµo trang lµm viÖc b»ng chøc n¨ng Insert

OLE Object. Khi chøc n¨ng nµy ®−îc chän, mét hép tho¹i xuÊt hiÖn víi mét danh

môc tªn c¸c lo¹i Object mµ cã thÓ nhóng vµo trang lµm viÖc ®−îc, vÝ dô nh−:

Bitmap Imagine, Media Clip, MathType Equation, AutoCAD Drawing,...

T×m mét ®o¹n v¨n b¶n trong trang lµm viÖc b»ng chøc n¨ng Find.

1.1.3. Insert

§©y lµ menu chøa nh÷ng lÖnh vÒ chÌn.

Insert /Text Input

LÖnh nµy chuyÓn tr¹ng th¸i sang chÕ ®é so¹n th¶o v¨n b¶n (t−¬ng ®−¬ng víi

viÖc nhÊn vµo nót cã ch÷ T trªn thanh c«ng cô).

Insert /Maple Input

LÖnh nµy chuyÓn ®Þnh d¹ng v¨n b¶n tõ text sang d¹ng lÖnh cña Maple.

Insert /Execution Group

LÖnh nµy cho chÌn vµo mét côm xö lý (execution group, xem chi tiÕt trong

Môc 2), còng cã nghÜa lµ ®−a mét dÊu nh¾c lÖnh ë vÞ trÝ tr−íc con trá (before

cursor) hoÆc sau con trá (after cursor).

Insert /Paragraph

LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét ®o¹n v¨n b¶n míi (ë vÞ trÝ tr−íc hoÆc sau

con trá, tuú theo viÖc chän Before hay After Cursor). L−u ý r»ng Maple th−êng

kh«ng coi viÖc nhÊn phÝm Enter (xuèng dßng) lµ vµo mét ®o¹n v¨n b¶n míi (nh−

th−êng thÊy trong c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o th«ng th−êng), cho dï con trá cã

nh¶y xuèng dßng d−íi. Muèn ch¾c ch¾n cã ®o¹n v¨n b¶n míi th× nªn dïng chøc

n¨ng insert paragraph nh− võa nãi.

Insert /Section

LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét môc míi ngang cÊp víi môc ®ang chøa

con trá. Môc vµ tiÓu môc trong Maple ®−îc ph©n ho¹ch rÊt râ rµng nhê c¸ch thÓ

hiÖn "gãi - më". C¸c "môc con" bao giê còng ®−îc gãi trong "môc mÑ". ThÝ dô,

Môc 1.1. (Giao diÖn cña Maple) chøa 6 môc con, tõ 1.1.1 ®Õn 1.1.6, trong ®ã Môc

con 1.1.3 (Insert) l¹i chøa tíi 8 "môc ch¸u"(kh«ng ®¸nh sè thø tù). Ta chØ cã thÓ

nh×n thÊy môc con khi môc mÑ ®ang ë trong tr¹ng th¸i më (expanded). Më

(expand) hoÆc ®ãng (close) c¸c môc b»ng viÖc nhÊn chuét vµo nót vu«ng ë ®Çu

môc.

3

Insert /Subsection

LÖnh nµy cho vµo trang lµm viÖc mét môc con (subsection) cña môc ®ang chøa

con trá.

Insert /Math Input

LÖnh nµy chÌn trùc tiÕp mét biÓu thøc to¸n häc vµo vÞ trÝ con trá ®ang ®øng.

Khi vµo chøc n¨ng nµy th× thanh ®Þnh d¹ng v¨n b¶n (Context Bar) sÏ biÕn ®i vµ thay

vµo ®ã lµ thanh nhËp lÖnh. Khi nhËp xong mét lÖnh vµo thanh nµy vµ nhÊn phÝm

Enter th× c«ng thøc to¸n häc biÓu diÔn lÖnh sÏ xuÊt hiÖn t¹i vÞ trÝ con trá (tr−íc khi

vµo chøc n¨ng Math Input). ThÝ dô, nÕu t¹i thanh nhËp lÖnh ta ®−a vµo

sum(1/(n^2),n = 1 .. 100)th× t¹i vÞ trÝ con trá sÏ xuÊt hiÖn biÓu thøc:

100

1

∑

n²

n = 1

Insert /Hyperlink

Siªu liªn kÕt (Hyperlink) lµ mét c«ng cô dÞch chuyÓn con trá gi÷a c¸c trang

lµm viÖc, hoÆc gi÷a c¸c ®o¹n (paragraph) trong mét trang lµm viÖc. Chøc n¨ng

Insert/Hyperlink lµ c«ng cô t¹o ra c¸c siªu liªn kÕt. Khi vµo chøc n¨ng nµy sÏ

xuÊt hiÖn hép tho¹i khai b¸o tªn cña siªu liªn kÕt vµ tªn file cÇn liªn kÕt tíi (víi

®Çy ®ñ ®−êng dÉn). NÕu kÕt hîp víi bookmark nã sÏ cho ta c«ng cô dÞch chuyÓn

tíi vÞ trÝ ®Çu cña ®o¹n v¨n b¶n ®· ®−îc ®¸nh dÊu b»ng bookmark, trong mét trang

lµm viÖc ®Þnh tr−íc. (Xem thªm vÒ Bookmark vµ Siªu liªn kÕt trong môc sau).

1.1.4. Windows

Windows /Cascade

XÕp tÇng nh÷ng trang lµm viÖc ®ang ®−îc më t¹i cïng mét thêi ®iÓm. Chøc

n¨ng nµy cho ta cã thÓ chän nhanh mét trang.

Windows /Tile

XÕp kÒ nh÷ng trang lµm viÖc cïng ®−îc më. Chøc n¨ng nµy cho ta cã thÓ võa

lµm viÖc víi trang hiÖn t¹i võa so s¸nh víi trang kh¸c. Cöa sæ lµm viÖc sÏ bÞ chia

thµnh c¸c « cã sè l−îng b»ng sè c¸c trang ®−îc më.

Windows /Horizontal

XÕp ngang nh÷ng trang lµm viÖc ®−îc më t¹i cïng thêi ®iÓm. VÒ c«ng dông

còng gièng nh− Tile (chØ kh¸c vÒ c¸ch bè trÝ).

4

Windows /Close All

§ãng tÊt c¶ c¸c trang ®−îc më. Tr−íc khi ®ãng cã hái ghi l¹i (nÕu b¹n ch−a

ghi tr−íc ®ã).

Windows /Close All Help

§ãng tÊt c¶ c¸c trî gióp cña Maple ®· ®−îc më.

Chó ý: PhÝa cuèi cña Menu window lµ danh môc c¸c tªn file ®ang ®−îc më. Muèn

quay l¹i file nµo ®ã (cã tªn trong danh môc nµy) chØ cÇn nhÊn chuét vµo file ®ã.

1.1.5. View

Menu nµy chøa c¸c lÖnh ®Ò cËp tíi néi dung biÓu hiÖn, tr×nh bµy cña giao diÖn

lµm viÖc.

View /Tool Bar

NÕu chän môc nµy th× c¸c nót c«ng cô sau ®©y sÏ hiÖn ra

View /Context Bar

NÕu môc nµy ®−îc chän th× thanh c«ng cô sau ®©y (hç trî cho viÖc ®Þnh d¹ng

v¨n b¶n) sÏ ®−îc hiÓn thÞ

View /Zoom Factor

NÕu môc nµy ®−îc chän th× nã sÏ ®iÒu chØnh kÝch cì font ch÷ cña trang lµm

viÖc trªn mµn h×nh. Th−êng ngÇm ®Þnh lµ nguyªn b¶n (100%).

View /Bookmarks

Bookmark lµ ph−¬ng tiÖn di chuyÓn con trá mét c¸ch nhanh chãng tíi ®o¹n

v¨n b¶n (paragraph) ®−îc ®¸nh dÊu tr−íc (bëi bookmark nµy) b»ng chøc n¨ng siªu

liªn kÕt (sÏ ®−îc giíi thiÖu ë phÇn sau). Muèn t¹o (hay söa ®æi) mét bookmark ta

lµm nh− sau:

Trong mçi ®o¹n v¨n b¶n (paragraph) chØ cho phÐp ®Æt mét bookmark (víi tªn

tuú ý). Muèn xo¸, söa ch÷a hoÆc t¹o míi mét bookmark cho mét ®o¹n v¨n b¶n ta

®Æt con trá vµo (bÊt k× chç nµo) trong ®o¹n v¨n b¶n ®ã, råi chän chøc n¨ng Edit

5

Bookmark. SÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i víi tªn bookmark cña ®o¹n v¨n ®ã (nÕu ®· cã

tr−íc), hoÆc hép tho¹i trèng cho phÐp ta ®Æt tªn cho bookmark cña ®o¹n v¨n nµy

(nÕu ch−a cã tr−íc).

View /Show Invisible Characters

Cho hiÓn thÞ nh÷ng kÝ tù hoÆc tõ cã chøc n¨ng ®Æc biÖt mµ th−êng kh«ng ®−îc

hiÓn thÞ, thÝ dô nh− dÊu c¸ch, dÊu liªn kÕt víi v¨n b¶n kh¸c.

View /Show Section Ranges

Cho hiÓn thÞ ngoÆc vu«ng bao (bªn tr¸i) mçi môc (hoÆc môc con) trong trang

lµm viÖc(worksheet) mµ b¹n më.

View /Show Group Ranges

Cho hiÓn thÞ ngoÆc vu«ng bao (bªn tr¸i) mçi nhãm (côm).

View /Expand All Selections

Më tÊt c¶ môc (vµ môc con) trong trang lµm viÖc hiÖn t¹i.

View /Collapse All Selection

§ãng tÊt c¶ c¸c môc (vµ môc con) cña trang lµm viÖc hiÖn t¹i.

1.1.6. Format

Menu nµy chøa nh÷ng lÖnh vÒ ®Þnh d¹ng c¸c thµnh phÇn cña trang lµm viÖc.

Format /Styles

§©y lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt cña Menu Format. Nã gióp ta ®Þnh d¹ng

mét c¸ch toµn diÖn vÒ tõng thµnh phÇn cña trang lµm viÖc nh−: c¸c ®o¹n, c¸c tiªu

®Ò, c¸c ®èi t−îng, c¸c kiÓu ký tù,... cña v¨n b¶n.

Khi b¹n chän Menu nµy sÏ hiÖn lªn mét hép tho¹i víi dßng ®Çu tiªn th«ng b¸o

nh÷ng kiÓu (style) ®· ®−îc ®Þnh nghÜa (Existing Styles) gåm hai lo¹i sau: P lµ lo¹i

®Þnh d¹ng cã t¸c dông lªn c¶ mét ®o¹n (Paragraph) vµ C lµ lo¹i ®Þnh d¹ng cã t¸c

dông lªn mét sè ký tù (Character) nµo ®ã. Khi chän mét lo¹i Style nµo ®ã th× dßng

miªu t¶ tr¹ng th¸i cña Style nµy hiÖn trªn cöa sæ m« t¶ (Description).

Ngay d−íi cöa sæ Style lµ 3 cöa sæ kh¸c. Show cho phÐp hiÓn thÞ lªn nh÷ng

Style trong lo¹i ®· chän. VÝ dô chän Paragraph chØ cho hiÖn nh÷ng Style kiÓu

Paragraph.

Khi ®· chän mét Style nµo ®ã, b¹n cã thÓ söa c¸c thuéc tÝnh cña nã b»ng c¸ch

chän Modify. Lóc ®ã sÏ hiÖn lªn mét hép tho¹i míi chøa nh÷ng thuéc tÝnh cña

Style ®ã, vÝ dô: tªn Style, c¸c ®Þnh d¹ng liªn quan ®Õn font vµ paragraph (lo¹i fonts,

mµu s¾c, cì, kho¶ng c¸ch, c¨n lÒ,...).

6

Nót Delete (xo¸) cho phÐp xo¸ nh÷ng Style b¹n ®· ®Þnh nghÜa ra.

Trong môc Style set gåm cã: Revert to default, Save as default, Merge existing.

Khi b¹n chän Revert to default th× c¸c Styles hiÖn cã ®−îc trë vÒ tr¹ng th¸i ngÇm

®Þnh ban ®Çu cña Maple. Quan träng nhÊt lµ chøc n¨ng Merge existing, nã cho phÐp

ng−êi dïng cã thÓ ®Þnh d¹ng kiÓu cña trang lµm viÖc dùa trªn kiÓu cña mét trang

kh¸c ®· tån t¹i tr−íc (nh− mét trang mÉu).

Muèn t¹o ra nh÷ng Style míi th× dïng chøc n¨ng Create New Style. Style míi

cÇn t¹o thuéc lo¹i nµo (Paragraph hay Character) th× nhÊn chuét vµo nót t−¬ng øng.

Sau ®ã sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i ®Ó b¹n ®Æt tªn vµ thuéc tÝnh cho style ®ã, vÝ dô: kiÓu

font, kÝch cì, mµu ch÷,... Chän nót Done cã nghÜa lµ b¹n ®· ®Þnh d¹ng xong styles

nµy.

Styles cho phÐp v¨n b¶n ®−îc ®Þnh d¹ng mét c¸ch toµn diÖn vµ thèng nhÊt.

Danh môc tÊt c¶ c¸c Styles ®· t¹o n»m trong « Styles (th−êng liÒn kÒ víi « danh

môc c¸c Fonts ch÷ trªn thanh c«ng cô). B¹n cã thÓ ®Æt Style (cho ®o¹n v¨n b¶n

hoÆc mét côm ch÷) b»ng c¸ch chän trùc tiÕp trong danh môc c¸c Styles võa ®Þnh

nghÜa.

Format /Paragraph

Chøc n¨ng nµy chØ lµ mét phÇn trong Menu Styles ®· tr×nh bÇy ë trªn. Nã ®−îc

®−a ra nh− mét chøc n¨ng ®éc lËp chØ ®Ó sö dông cho thuËn tiÖn h¬n (v× nã lµ mét

chøc n¨ng hay ®−îc dïng). Khi chän chøc n¨ng nµy th× xuÊt hiÖn hép tho¹i thiÕt lËp

c¸c thuéc tÝnh cho ®o¹n v¨n b¶n (®ang chøa con trá) nh− kiÓu font, kÝch th−íc ch÷,

mµu...

Format /Character

T−¬ng tù nh− trªn, ®©y còng lµ mét phÇn cña Menu Styles ®−îc ®−a ra riªng ®Ó

thuËn tiÖn h¬n cho ng−êi sö dông. Khi chän chøc n¨ng nµy th× xuÊt hiÖn hép tho¹i

thiÕt lËp c¸c thuéc tÝnh cho côm ký tù (®ang ®−îc chän - b«i ®en) nh− kiÓu font,

kÝch th−íc ch÷, mµu...

Format /Convert

Chøc n¨ng nµy cho phÐp chuyÓn ®æi mét nhãm ký tù nµo ®ã (®· ®−îc chän

tr−íc) sang mét trong c¸c kiÓu: biÓu thøc to¸n häc, siªu liªn kÕt, hoÆc lÖnh Maple.

NÕu chän chøc n¨ng chuyÓn sang mét siªu liªn kÕt th× sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i cho ta

x¸c ®Þnh c¸c thuéc tÝnh cña siªu liªn kÕt nµy. Tªn cña siªu liªn kÕt lµ nhãm ký tù ®·

chän, cßn ®Þa chØ cÇn liªn kÕt tíi sÏ ®−îc nhËp vµo c¸c « trong hép tho¹i. NÕu chän

c¸c chøc n¨ng cßn l¹i th× côm ký tù ®· chän sÏ ®−îc chuyÓn sang Style t−¬ng øng.

1.2. M«i tr−êng tÝnh to¸n vµ c¸c ®èi t−îng

trong trang lµm viÖc

Mét trang lµm viÖc (worksheet) cña Maple V cã thÓ bao gåm nh÷ng thµnh

phÇn c¬ b¶n nh− sau.

7

1.2.1. Côm xö lý (Execution Group)

Côm xö lý lµ thµnh phÇn tÝnh to¸n c¬ b¶n trong trang lµm viÖc. Cã thÓ dÔ dµng

nhËn biÕt mét côm xö lý b»ng ngoÆc vu«ng bªn tr¸i cña dÊu nh¾c lÖnh. Sau ®©y lµ

thÝ dô cña mét côm xö lý víi dÊu nh¾c lÖnh cña Maple:

[>

Muèn ®−a vµo trang lµm viÖc mét côm xö lý ta nhÊn chuét vµo nót cã dÊu "[>"

trªn thanh c«ng cô, hoÆc sö dông chøc n¨ng Insert/Execution Group (®· tr×nh bµy ë

phÇn trªn). Côm xö lý lµ n¬i ®−a lÖnh vµo ®Ó tÝnh to¸n vµ nhËn l¹i kÕt qu¶ do m¸y

®−a ra.

1.2.2. LÖnh vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n cña Maple

LÖnh cña Maple (Maple Input)

LÖnh cña Maple (Maple input) ®−îc ®−a vµo trang lµm viÖc t¹i dÊu nh¾c lÖnh

(command prompt). Theo mÆc ®Þnh, dÊu nh¾c lÖnh lµ ">" vµ lÖnh cña Maple th−êng

®−îc hiÓn thÞ b»ng font ch÷ Courier mµu ®á (nÕu ta kh«ng thay ®æi b»ng c¸c

to¸n sÏ ®−îc h−íng dÉn theo tõng chuyªn môc sau nµy. Tr−íc hÕt, chØ xin l−u ý

r»ng mçi lÖnh cÇn ph¶i ®−îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm phÈy ";" hoÆc dÊu hai chÊm

":".

ThÝ dô LÖnh gi¶i ph−¬ng tr×nh 3x²− 2x =1(theo biÕn x ) ®−îc nhËp vµo nh− sau:

[>solve(3*x^2-2*x=1,{x});

Muèn cho thùc hiÖn lÖnh th× ®−a con trá vÒ dßng lÖnh vµ nhÊn phÝm “Enter”.

Khi Êy ta sÏ thÊy r»ng: nÕu dßng lÖnh ®−îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm phÈy ";" th× kÕt

qu¶ cña nã sÏ ®−îc "hiÓn thÞ", cßn khi nã ®−îc kÕt thóc b»ng dÊu hai chÊm ":" th×

kÕt qu¶ cña lÖnh sÏ kh«ng hiÓn thÞ (mÆc dï m¸y vÉn tÝnh to¸n).

NÕu cã nhiÒu dßng lÖnh trong mét côm xö lý, th× viÖc Ên phÝm [Enter] còng tøc

lµ tiÕn hµnh thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c dßng lÖnh trong côm ®ã.

Xem tiÕp môc sau vÒ kÕt qu¶ cña lÖnh (Maple Output).

KÕt qu¶ cña Maple (Maple Output)

Sau khi cho thùc hiÖn lÖnh trong mét côm xö lý (nhÊn phÝm [Enter] khi con trá

®ang ë trªn dßng lÖnh) th× kÕt qu¶ tÝnh to¸n sÏ ®−îc hiÖn ra . ThÝ dô:

[>solve(3*x^2-2*x=1,{x});

-1

3

{x = 1}, {x =

}

8

Theo thiÕt lËp ban ®Çu, kÕt qu¶ tÝnh to¸n th−êng lµ c¸c biÓu thøc (nÕu kh«ng

ph¶i lµ c¸c ®å thÞ) mang mµu xanh c« ban. Tuy nhiªn ta cã thÓ thay ®æi ®Þnh d¹ng

nµy (b»ng chøc n¨ng Format/Style ®· nãi ë trªn).

1.2.3. Môc (Section)

Mét Môc trong trang lµm viÖc cña Maple còng t−¬ng tù mét môc trong c¸c v¨n

b¶n th«ng th−êng. Mét nÐt ®éc ®¸o lµ môc cña Maple cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn d−íi

d¹ng "gãi - më", nghÜa lµ cã thÓ më ra ®äc (b»ng c¸ch nhÊn chuét vµo nót chØ môc,

®øng ë ngay ®Çu môc) vµ gãi l¹i sau khi ®äc xong (còng b»ng c¸ch nhÊn chuét vµo

nót chØ môc).

Muèn ®−a thªm mét môc vµo trang v¨n b¶n ta sö dông chøc n¨ng

Insert/Section (®· tr×nh bµy ë phÇn trªn).

Mét trang lµm viÖc th−êng bao gåm nhiÒu môc, mçi môc cã thÓ chøa nh÷ng

®o¹n vµ nh÷ng môc con (subsection). Muèn sinh mét môc con th× dïng chøc n¨ng

Insert/Subsection (®· tr×nh bµy ë trªn).

1.2.4. §å thÞ (Graph)

Maple cho phÐp vÏ ®å thÞ ngay trong trang lµm viÖc, ®Æc tÝnh nµy ®−îc gäi lµ

cong y = sin(x²+ x −1) − cos(x²− x +1) trªn ®o¹n [-3,3]:

[>with(plots):

[>plot(sin(x^2+x-1)-cos(x^2-x+1),x=-3..3);

9

1.2.5. Siªu liªn kÕt (Hyperlink)

Mét siªu liªn kÕt (hyperlink) lµ mét nhãm ký tù mµ nÕu ta kÝch chuét vµo th×

sÏ dÉn ta ®Õn mét ®o¹n kh¸c trong trang lµm viÖc hiÖn hµnh, hoÆc ®Õn mét trang

lµm viÖc kh¸c. Nh− vËy, siªu liªn kÕt lµ mét c«ng cô dÞch chuyÓn con trá. Thñ tôc

thiÕt lËp mét siªu liªn kÕt ®· ®−îc h−íng dÉn ë phÇn trªn.

1.2.6. V¨n b¶n vµ ®o¹n v¨n b¶n (text vµ paragraph)

Muèn ®−a v¨n b¶n (text) vµo trong trang lµm viÖc cña Maple ta chuyÓn tr¹ng

th¸i tÝnh to¸n sang tr¹ng th¸i v¨n b¶n b»ng viÖc nhÊn vµo nót cã ch÷ T trªn thanh

c«ng cô hoÆc vµo chøc n¨ng Insert/Text (®· nãi ë phÇn trªn). V¨n b¶n trong Maple

còng ®−îc ®Þnh d¹ng phong phó nh− hÇu hÕt mäi ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o v¨n b¶n

kh¸c trong WINDOWS.

Mét ®o¹n trong trang lµm viÖc cña Maple còng t−¬ng tù mét ®o¹n trong c¸c

v¨n b¶n th«ng th−êng.

Muèn b¾t ®Çu mét ®o¹n v¨n b¶n míi ta cÇn dïng chøc n¨ng Insert/paragraph

(®· nãi ë phÇn giao diÖn).

Xin l−u ý r»ng, trong Maple, viÖc nhÊn phÝm Enter ®Ó xuèng dßng kh«ng cã

nghÜa lµ ta chuyÓn sang ®o¹n v¨n b¶n míi (nh− ta th−êng lµm víi c¸c ch−¬ng tr×nh

so¹n th¶o th«ng th−êng kh¸c: Word, WordPad,...). Tuy nhiªn, nÕu nhÊn phÝm Enter

2 lÇn liªn tiÕp th× ta còng b−íc vµo mét ®o¹n v¨n b¶n míi.

1.3. Mét sè qui ®Þnh chung

chia [/], phÐp luü thõa [^], khai c¨n bËc hai [sqrt(.)],...) ®−îc viÕt trùc tiÕp

vµo dßng lÖnh vµ thùc hiÖn theo thø tù quen biÕt.

• C¸c hµm sè th−êng dïng (sin, cosin,...) còng ®−îc viÕt trùc tiÕp trong dßng

lÖnh theo nh− tªn gäi cña chóng, nh−ng cÇn l−u ý r»ng biÕn sè ph¶i lu«n

lu«n ®−îc ®Æt trong dÊu ngoÆc ®¬n. Ngoµi ra, theo th«ng lÖ th−êng dïng

trong c¸c ch−¬ng tr×nh tÝnh to¸n, hµm sè tang kh«ng viÕt lµ tg(.) mµ viÕt lµ

e^x

tan(.), hµm sè mò

ph¶i ®−îc viÕt lµ exp(x).

• Lu«n lu«n ghi nhí r»ng mäi dßng lÖnh ph¶i ®−îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm

phÈy (;) hoÆc dÊu 2 chÊm (:). NÕu kÕt thóc lÖnh b»ng dÊu 2 chÊm th× kÕt

qu¶ cña lÖnh kh«ng ®−îc hiÓn thÞ ra mµn h×nh (mÆc dï lÖnh vÉn ®−îc thùc

hiÖn, vµ ta cã thÓ xem kÕt qu¶ b»ng mét lÖnh kh¸c).

•

Muèn thùc hiÖn dßng lÖnh nµo th× ph¶i ®−a con trá vÒ dßng lÖnh ®ã vµ

nhÊn phÝm [Enter].

• VÒ nguyªn t¾c, mçi lÖnh ®−îc viÕt trªn mét dßng (cã ®é dµi tuú ý), nh−ng

cã thÓ bÎ dßng b»ng viÖc nhÊn tæ hîp 2 phÝm Shift+Enter.

10

• CÇn thùc hiÖn c¸c dßng lÖnh theo ®óng tr×nh tù tr−íc sau, v× mét sè tÝnh

to¸n trong c¸c b−íc sau cã thÓ yªu cÇu kÕt qu¶ tõ c¸c b−íc tr−íc.

• Muèn thùc hiÖn nhiÒu lÖnh cïng lóc cã thÓ viÕt chóng vµo trong mét côm

thÓ xuèng mét dßng míi b»ng viÖc nhÊn tæ hîp 2 phÝm Shift+Enter nh− ®·

nãi ë trªn).

1.4. TÝnh to¸n qua m¹ng

HiÖn nay cã kh«ng Ýt c¸c m¸y chñ trªn m¹ng Internet cung cÊp c¸c dÞch vô tÝnh

to¸n qua m¹ng, trong ®ã cã nh÷ng m¸y chñ cung cÊp dÞch vô tÝnh to¸n trªn Maple.

Thñ tôc tÝnh to¸n qua m¹ng còng t−¬ng tù nh− tÝnh to¸n trªn m¸y lÎ, cho nªn

ng−êi dïng ph¶i n¾m ®−îc c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ tÝnh to¸n trªn m¸y ®¬n lÎ (nh−

giíi thiÖu trong tµi liÖu nµy), tr−íc khi tiÕn hµnh tÝnh to¸n trªn m¹ng. ChØ xin l−u ý

ꢁ

Trªn c¸c giao diÖn tÝnh to¸n qua m¹ng th−êng cã s½n « cöa sæ dµnh riªng

cho côm xö lý ®Ó ta ®−a lÖnh vµo, cho nªn kh«ng cÇn thùc hiÖn thao t¸c ®−a

vµo côm xö lý nh− ta th−êng ph¶i lµm trªn c¸c m¸y ®¬n lÎ;

ꢁ

Muèn thùc hiÖn mét lÖnh (®· cã trong « nhËp lÖnh) ta cÇn nhÊn chuét vµo

nót Thùc hiÖn (cã s½n trªn giao diÖn), mµ kh«ng nhÊn phÝm Enter nh− trªn

m¸y lÎ.

11